އަޅުގަނޑު ހައިރާންވަނީ ތިބޭފުޅުން ހައިރާންނުވާތީއެވެ.

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޝަމްޢޫން

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ. وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى أَشْرَفِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِيْنَ. نَبِيِّنَا وَحَبِيْبِنَا وَقُدْوَتِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الِّدْينِ. أَمَّا بَعْدُ

ޖޯރޖް އަކީ އުމުރުން 50 އަހަރު ވެފައިވާ ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގެ ވެރިއެކެވެ. އޭނައަކީ ދެއަންހެންކުދިންނާއި ފިރިހެން ކުއްޖެއްގެ ބައްޕައެކެވެ. އޭނާގެ މި ކުޑަކުޑަ އާއިލާ ދިރިއުޅެމުން ގެންދަނީ އެމެރިކާގެ ވޮޝިންޓަނުގައެވެ.

Read more...

ޢިބްރަތް ޙާޞިލުކުރަމާތޯއެވެ!

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޝަމްޢޫން

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ. وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى أَشْرَفِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِيْنَ. نَبِيِّنَا وَحَبِيْبِنَا وَقُدْوَتِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الِّدْينِ. أَمَّا بَعْدُ
ޢިމްރާން ބިން ޙިއްޠާނަކީ ޞަޙާބީންނާއި ބައްދަލުވުމުގެ ނިޢުމަތް ﷲތަޢާލާ ދެއްވި މީހުންގެ ތެރެއިން މީހެކެވެ. އޭނާ ވަނީ ޢާއިޝާ، އަބޫމޫސަލްޢަޝްޢަރީ އަދި އިބްނު ޢައްބާސް (رضي الله عنهم)ގެ ކިބައިން ރިވާކޮށްފައެވެ. އަދި އޭނާގެ ކިބައިން އިބްނު ސީރީން، ޤަތާދާ އަދި ޔަޙްޔާ ބިން އަބީކަޘީރު (رحمهم الله) ފަދަ މަޝްހޫރު ބޭކަލުންވަނީ ރިވާކުރައްވާފައެވެ. އަލްއިމާމުލް ބުޚާރީ ރަޙިމަހުﷲވެސް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙުގައި އޭނާގެ ކިބައިން ޙަދީޘްތަކެއް ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ.

Read more...

ވިހުރުނު ދިދަ

އަލްއަޚް ޢަބްދުއްރަޙީމް މުޙައްމަދު

ސުކޫލްބަންދަށްފަހު އަލުން ސުކޫލަށްދެވޭ ދުވަހަކީ ކޮންމެ ކުއްޖަކުވެސް ވަރަށްއުފާވާނެ ހަނދާނުން ފުހެލަންދަތިވާނެ ވާނެ ދުވަހެކެވެ. އަހަރެން ވެސް މިކަމުގައި އެއްވެސް ތަފާތެއްނެތެވެ. އެކަމަކު އަހަރެން މިފަހަރު ހަމައެކަނި އާ ތައުލީމީ އަހަރެއް އާ ސުކޫލެއްގައި ފަށަނީކީ ނޫނެވެ. ހަމައެޔާއެކު އަހަރެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އާ ޞަފުހާއެއްވެސް އަހަރެން ފަށަނީއެވެ. އެއީ އަހަރެންގެ މެދު މަދަރުސީ ތަޢުލީމުގެ ހަމައެކަނި ފެށުމެއްނޫނެވެ. ހަމައެޔާއެކުގައި އަހަރެން ބޮޑުވެ ތަޞައްރަފު ފުދިފައިވާ އަންހެންކުއްޖެއްގެ ދައުރުވެސް ފަށަނީއެވެ.

Read more...

ކަރުނަ ނުއޮހޮރޭ އެންމެ ލޮލެއްވެސް ނުވެއެވެ

ކޮންމެ ހުކުރު ދުވަހެއްގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު، އެރަށުގެ މައި މިސްކިތުގެ އިމާމް މީހާއާއި އޭނާގެ 11 އަހަރުގެ ދަރިފުޅު ރަށުތެރެއަށް ނުކުމެ، “ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ ލީފްލެޓް ތަކަކާއި އިތުރު ދީނީ ލިޔުންތައްވެސް އެރަށުގެ މީސްތަކުންނަށް ބަހައެވެ.

މިފަދަ އެއް ހުކުރު ދުވަހެއްގެ މެންދުރުފަހު އިމާމް މީހާއި އޭނާގެ ދަރިފުޅު އެލިޔުންތައް ބެހުމަށްޓަކައި ބޭރަށް ނުކުންނަ ވަގުތު ޖެހުނުއިރު ވަރަށް ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހެއެވެ. އަދި ވަރަށް ފިނިވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން އެ ކުޑަކުއްޖާ ، އޭނާގެ އަތުގައި އޮތް އެންމެ ބޯ ހެދުން ލައިގެން ނުކުމެ ބައްޕަ ގާތުގައި ބުންޏެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. އަހަރެން މިހިރީ ތައްޔާރު ވެގެންނެވެ.” އެހިނދު ބައްޕަ ބުންޏެވެ.” ތައްޔާރުވީ ކޮން ކަމަކަށް ހެއްޔެވެ؟” އެ ކުއްޖާ ބުންޏެވެ. ” މިއީ އަހަރުމެން ލިޔުންތައް ހިފައިގެން މަގުތަކަށް ނުކުންނަ ވަގުތެއް ނޫންހެއްޔެވެ؟” ޖަވާބުގައި ބައްޕާ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. ބޭރުތެރެ ވަރަށް ފިންޏެވެ. އަނެއްކާ ވާރޭވެސް އެބަ ވެހެއެވެ.”

ޙައިރާން ކަމާއިއެކު ދަރިފުޅު ބައްޕައާ ދިމާލަށް ބަލާލިއެވެ. އަދި އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ. ވާރޭ ވެހުނު ކަމުގައި ވިޔަސް މީސްތަކުން ޖަހަންނަމައަށް ދިއުން ނުހުއްޓޭނެއެއްނޫން ހެއްޔެވެ؟” ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅާއެވެ. މިފަދަ ގޮތަކަށް މޫސުން އޮއްވައި ބައްޕައެއް ނުދާނަމެވެ.”

މޮޅިވެރިކަމާއިއެކު އެކުއްޖާ އަހާލިއެވެ. ” ބައްޕާއެވެ އަހަރެން ދިޔަސް އެންމެ ރަނގަޅު ހެއްޔެވެ؟” ފުރަތަމަ ނުފޮނުވާން ހުރެފައި އިރުކޮޅަކުން ބައްޕަ ބުންޏެވެ. ” ދަރިފުޅު ދިޔަސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. މިހުރީ ލިޔުންތަކެވެ. މަގުމަތީގައި ފަރުވާތެރިކަމާއި އެކު އުޅޭށެވެ.”

ބައްޕައަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށްފަހު، ވާރޭގެ ތެރެއަށް އެ ކުޑަކުއްޖާ ނުކުތެވެ. ފެންނަ ކޮންމެ ގެއަކަށް، ދިމާވާ ކޮންމެ މީހަކަށް ލިޔުމެއް ދެމުންނެވެ. މިގޮތުގައި ދެގަޑިއިރު މަގުމަތި ހޭދަކުރި އިރު، އެކުއްޖާ ހުރީ އެއްކޮށް ތެމި ފޯވެފައެވެ. އޭރު ބާކީ އޮތީ އެންމެ ލިޔުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކަނެއްގައި މަޑު ކޮށްލުމަށްފަހު، އެލިޔުން ދޭނެ މީހެއް ފެނޭތޯ ހޯދާ ބަލާލިއެވެ. ނަމަވެސް މަގެއްގެ ކޮޅުންވެސް މީހަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ދެން އެންމެ ކައިރީގައި ހުރި ގެއަށް ބަލާލުމަށްފަހު، ގޭގެ ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތެވެ. އަދި ހަމަ ދެވުމާއިއެކު ރަނގަބީލު ޖަހައިލިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނައެވެ. އެކުއްޖާ ތަކުރާރުކޮށް ރަނގަބީލު ޖަހަމުން ދިޔައިރުވެސް އެއްވެސް ޖަވާބެއް ނުލިބުނެވެ.

އެންމެފަހުން މި 11 އަހަރުގެ ދާޢީ ( ދީނަށް ގޮވާލާ ނަޞޭޙަތްތެރިވާ މީހާ/ކުއްޖާ) ދިއުމަށްޓަކައި އެނބުރިލިއެވެ. ނަމަވެސް، ކޮންމެވެސް ކަމެއް އޭނަ ހުއްޓުވިއެވެ. އެކުއްޖާ އަނެއްކާވެސް ރަނގަބީލު ޖަހަން ފެށިއެވެ. އަދި ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހަންވެސް ފެށިއެވެ. މަޑުމަޑުން ދޮރު ހުޅުވެން ފެށިއެވެ. އެތެރޭގައި ދޮރު ދޮށުގައި ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ ވަރަށް ދެރަވެފައި ހުރި މުސްކުޅި އަންހެނެކެވެ. އެމީހާ ވަރަށް މަޑުމައިތިރިކަމާއި އެކު އަހައިލިއެވެ. ” ކޮއިފުޅަށް އަހަރެން ކޮށްދޭންވީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ “

އަލިކަމުން ފުރިގެންވާ ދެލޮލާއި ، ރިވެތި ހިނިތުންވުމާއި އެކު، މި ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ބުނެލިއެވެ. ” އުނދަގު ކުރެވުނުނަމަ ވަރަށް ބޮޑަށް މަޢާފަށް އެދެމެވެ. ނަމަވެސް އަހަރެން ބުނެލަން ބޭނުމެވެ. ﷲ ތަޢާލަ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ. އަހަރެން މިއައީ އަހަރެން އަތުގައި އޮތް އެންމެ ފަހު ލީފްލެޓް ދޭށެވެ. މީގައި ﷲތަޢާލާ އާ ގުޅޭ ހުރިހާ ކަމަކާއި، އެއިލާޙުގެ ރުއްސެވުން ހޯދާނެ ގޮތާއި މީސްތަކުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުމުގެ ޙިކްމަތް ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބަޔާންކޮށްދީފައި ވާނެއެވެ.”

އެލިޔުން ހަވާލުކުރުމަށްފަހު، ދިއުމަށްޓަކައި އެކުއްޖާ އެނބުރިލިއެވެ. އެވަގުތު އެމީހާ ގޮވާލިއެވެ. އަދި ބުނެލިއެވެ. ” ޝުކުރިއްޔާ! އަދި ﷲ ތިބާއަށް ހެޔޮ ރަޙްމަތް ލައްވާށިއެވެ!”

ޖެހިގެން އައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ހުކުރު ނަމާދަށްފަހު އިމާމް މީހާ (އެ ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) ދަރުސެއް ދިނެވެ. އެއަށްފަހު އަހާލިއެވެ. ” އެއްވެސް މީހެއްގެ ސުވާލެއް ނުވަތަ ބުނެލަން ބޭނުންވާ އެއްވެސް އެއްޗެއް އެބަ އޮތް ހެއްޔެވެ؟”

އެހިނދު އެންމެ ފަހަތު ސަފުން މުސްކުޅި ފުރައިގެ އަންހެނެއްގެ އަޑު އިވެން ފެށިއެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަ ތަކުގައި އުފާވެރިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުން އެކުލެވިގެންވާކަން ފާޅުވެގެން ދިޔައެވެ. ” މިތަނުން އެއްވެސް މީހަކަށް އަހަރެން ނޭނގޭނެއެވެ. މީގެ ކުރިން އަހަރެން މިތަނަކަށް ނާންނަމެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ކުރިން އަހަރެންނަކީ މުސްލިމެއް ނޫނެވެ. ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން އަހަރެންގެ ފިރިމީހާ މަރުވިއެވެ. އަދި މިދުނިޔޭގައި އަހަރެން އެކަނިވެރިވިއެވެ. މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހަކީ ވަކިން ފިނި އަދި ވިއްސާރަ ދުވަހެއް ކަމަށް ވުމުން އަހަރެންގެ އެކަނިވެރިކަން ވަކިން ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ދިރި އުޅުމަށް އުއްމީދެއް އަދި އެދުމެއްވެސް ނެތެވެ. އެހެންކަމުން، ވާގަނޑަކާއި ގޮނޑިއެއް ހިފައިގެން އައިސް ދަންޖެހެން މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. ވަލުގެ އެއްކޮޅު މަތީގައި އެއްސުމަށްފަހު، ގޮނޑިއަށް އަރައި، ވަލުގެ އަނެއްކޮޅު ކަރުގައި އެއްސީމެވެ. ގޮނޑިމަތީގައި އެކަނިވެރިކަމާއި އެކު ހިތް ކުދިކުދި ވެފައިވާ ޙާލު، އަރިއަކަށް ވެއްޓެން އުޅެނިކޮށް، ގޭގެ ރަނގަބީލުގެ ބާރު އަޑުން އަހަރެން ހައިރާން ކޮށްލިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިނިޓެއް ވަންދެން މަޑުކޮށްލާނީ އެވެ. އޭރުން އެމީހަކު ހިނގައިދާނެއެވެ. އަހަރެން ވަރަށް އިރު މަޑުކުރީމެވެ. ނަމަވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. އަދި އިރުކޮޅަކުން ވަރަށް ބާރަށް ޓަކިޖަހާ އަޑުވެސް އިވެންފެށިއެވެ. އަހަރެންގެ ހިތަށް އެރިއެވެ. މިވާނީ ކާކަށްބާއެވެ. އަހަރެންގެ ގާތަށް އެއްވެސް މީހަކު އައިސް ގޮސްވެއެއް ނޫޅެއެވެ.

ކަރުން ވާގަނޑު ނައްޓާލުމަށްފަހު، ބޭރު ދޮރާ ދިމާއަށް ހިނގައިގަތީމެވެ. އޭރުވެސް ރަނގަބީލުގެ އަޑު ދިޔައީ ގަދަވަމުންނެވެ. ދޮރު ހުޅުވާލުމަށްފަހު ބޭރު ބަލައިލިއިރު އަހަރެންގެ ލޮލަށް ފެނުނު މަންޒަރު ޤަބޫލުކުރަންވެސް ދަތިވިއެވެ. އެހެނީ ދޮރުކުރިމަތީ ހުއްޓިލައިގެން ހުރީ އަހަންނަށް މިހާތަނަށް ފެނުނު އެންމެ ރީތި އަލިކަންގަދަ ކުއްޖާއެވެ. އެކުއްޖާގެ ހިނިތުންވުން ސިފަކޮށްދޭން ނޭނގޭހާ ރީއްޗެވެ. އެކުއްޖާގެ އަނގައިން ނުކުތް ބަސްތަކުގެ ސަބަބުން، އަހަރެންގެ މަރުވެފައިވާ މިހިތަށް ދިރުން ލިއްބައިދިނެވެ. އެ ލޯބި ލޯބި އަޑުން ބުނެލިއެވެ. ” ﷲ ތަޢާލާ ތިބާދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވައެވެ. އަދި ތިބާއަށް އަޅާލައެވެ.” އެއަށްފަހު ‘ޖަންނަތަށް ދެވޭނެ މަގު” ކިޔާ މި ލީފްލެޓް އަހަރެންނަށް ހަވާލުކުރިއެވެ.

އެ ކުޑަކުޑަ ކުއްޖާ ވާރެއާއި ފިނީގެ ތެރެއަށް ގެއްލި ދިއުމުން ، ގޭގެ ދޮރު ލައްޕާލުމަށްފަހު، މިލިޔުމުގައިވާ ކޮންމެ ބަހެއް ވަރަށް ލަސްލަހުން ކިޔާލީމެވެ. އެއަށްފަހު، މައްޗަށް އަރައި ، ވާގަނޑާއި ގޮނޑި ނެގީމެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަށް އޭގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. މިހާރު އަހަރެންނަކީ އެއްކައުވަންތަ ޢިލާޙަށް ތަބަޢަވެގެން ހުރި އުފާވެރި މީހެކެވެ. މިޖަމާޢަތް ބޭއްވޭ ތަނުގެ ނަން އެ ލީފްލެޓްގެ ފަހަތުގައި ލިޔެވިފައި އޮތްތަން ފެނިފައި އަހަރެން މިތަނަށް މިއައީ ، ވަގުތު ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް އަހަރެންގެ ގާތަށް އެކުޑަކުއްޖާ އައުމުގެ ސަބަބުން ތާއަބަދަށް ޖަހަންނަމައަށް ދިޔުމުން ސަލާމަތް ވުމުން އެކަމަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަށެވެ.”

ވާހަކަ މިހިސާބަށް ދިޔައިރު، ކަރުނަ ނުއޮހޮރޭ އެންމެ ލޮލެއްވެސް މިސްކިތުގައި ނުވެއެވެ. އަދި ތަކްބީރުގެ އަޑުފަށްގަނޑު ގުގުމައިގެން ދިޔައެވެ.

އިމާމް މީހާ (ކުޑަކުއްޖާގެ ބައްޕަ) މިމްބަރުން ފައިބައިގެން، ކުރީ ސަފުގައި އިށީނދެލައިގެން އިން އެކުޑަކުޑަ ކުއްޖާގެ ގާތަށް ދިޔައެވެ. އަދި ދަރިފުޅުގެ ގައިގައި ބައްދާލައިގެން އިނދެ، އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއްނެތި ރޯން ފެށިއެވެ.

ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.

كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ

މާނައީ : ތިޔަބައިމީހުންނަކީ މީސްތަކުންގެ ތެރެއަށް ނެރުއްވި އެންމެ ހެޔޮ އުންމަތެވެ. (އެހެނީ) ތިޔަބައިމީހުން ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރެއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން ﷲއަށް އީމާންވެއެވެ. (އާލް އިމްރާން 110 )

މައުލޫމާތު : ދީން ޑޮޓް އިންފޯ އިން

Read more...

ޢަމަލުން ދިން ދަޢުވަތު

މުޙައްމަދު ޝާފިޢު ބިން ޢަބްދިލްޣަފޫރު

ޢަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ (ރަޙިމަހުﷲ) ވިދާޅުވިއެވެ. އަޞްބަހާނުގެ މީހެއްގެ މެހެމާންދާރީގައި އަހަރެން ވީމެވެ.

ނަމާދު ވަޤުތު ވަނުމުން ނަމާދުކުރުމަށް އަހަރެމެން އަވަސްވެގަތް ހިނދު، ނަމާދު ނުކުރާ މީހަކު ވިއެވެ. ބައެއް މީހުން ބުންޏެވެ. އެއީ އިރަށް އަޅުކަންކުރާ މީހެކެވެ. އަހުރުންގެ ހިތް ނުތަނަވަސް ވެގެން ދިޔައެވެ.

ރޭ އަޅުކަންކުރުމުގައި އަހަރެން ދެމިހުރީމެވެ. ދަމުނަމާދުގެ ރަކްޢަތްތަކުގައި އަޑުހަރުކޮށް ކިޔެވީމެވެ. އޭނާ އަޑުއަހާ ޙާލުގައެވެ. ދުވަސްތަކެއް ފަހުން އަހަރެން އެ މެހެމާންދާރީގައި ހުރި މެހެމާންސަރާއިން މީހަކު އައިސް އެއްކަލަ އިރަށް އަޅުކަންކުރާ މީހާ އިސްލާމްވާން ބޭނުންވާ ވާހަކަ ބުނެފިއެވެ. އަހަރެން އޭނާއާ ބައްދަލުކުރުމަށް އަވަސްވެގަތީމެވެ. އޭނާ އިސްލާމްވިއެވެ. އަދި ބުންޏެވެ. "ތިބާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އާޔަތްތައް ކިޔަވާ އަޑުއިވުމުން އަހަރެންނަށް އަސަރުކޮށް، އިސްލާމްދީން އަހަރެންގެ ހިތުގެ ތެރެއަށް ވަނީއެވެ."

= އައްތަޤްވީމް 1433 – ޗާޕް އުބައިކާން=

Read more...

ޙަޤީޤީ ޚަޒާނާ

ތަރުޖަމާ: އަލްއަޚް އަނަސް އަލްމާލްދީފީ

އެއްރެއަކު ވައްކަން ކުރާ މީހެއް މާލިކް ބިން ދީނާރު ރަޙިމަހުﷲގެ ގެއަށް، އެގޭގެ ފާރުތައް ގިރާކޮށް ވަނެވެ. ގޭތެރެއަށް ވަދެ ފެނުނު މަންޒަރުން އެވައްކަން ކުރާ މީހާ ވަރަށް ހިތްހަމަނުޖެހުނެވެ. އެއީ ވަގަށް ނަގާނޭ އެއްވެސް އެއްޗެއް އޭނާއަކަށް ނުފެނުނެވެ. ގޭގެ ވެރިމީހާ އެވަގުތު ގޭގައި އުޅުނެވެ. އެހެނަސް އޭނާ ހުރީ އޭނާގެ ވެރި ރައްބުގެ ޙަޟްރަތަށް އެނބުރި މުނާޖާ ދަންނަވަން ނަމާދުގައެވެ. ކޮންމެއަކަސް ގޭގައި އިތުރު މީހަކު ވަދެ އެބައުޅޭ ކަމުގެ އިޙްސާސްތަކެއް ކުރެވުމުން، މާލިކް ބިން ދީނާރު ރަޙިމަހުﷲ ނަމާދު ކުރުކޮށްލުމަށް ފަހު، އެވައްކަން ކުރާމީހާ އާއި ދިމާލަށް އެނބުރިލިއެވެ.

އެއަށްފަހު އެއްވެސް ސިހުމެއް ޖެހިލުމެއްނެތި އަދި އެފަދަ ޢަލާމާތެއް ވެސް ނުދައްކާހުރެ މާލިކް ބިން ދީނާރު ރަޙިމަހުﷲ އެމީހާއަށް ސަލާމް ގޮވާލިއެވެ. އަދި ބުންޏެވެ. ”އޭ މާގޭ އަޚާ، ﷲ ތިބާގެ ފާފަތައް ފުއްސަވާށިއެވެ. ތިބާ އަހަރެންގެ ގެއަށްވަދެ ބެލި ބެލުމުން ގެންދާނެ އެއްވެސް އަގުހުރި އެއްޗެއް ނުފެނުނެވެ. އެހެނަސް ކޮންމެވެސް ފައިދާ އަކާއިއެކު މެނުވީ މިގެއިން ތިބާ ފޮނުވާލާކަށް އަހަރެން ޤަޞްދެއް ނުކުރަމެވެ." ޖެހިގެންހުރި ކޮޓަރިއަށް ގޮސް ޖަގަކަށް ފެން އަޅައިގެން އައެވެ. އަދި އެމީހާއާއި ދިމާލަށް ބަލަމުން ބުންޏެވެ. ”ވުޟޫ ކުރާށެވެ. އަދި އެއަށްފަހު ދެ ރަކްޢަތް ނަމާދެއް ކުރާށެވެ. ތިބާ އެކަން ކޮށްފިއްޔާ ތިބާ މިގެއިން ދާނީ މިގެއަށް ވަންއިރު ތިބާ މިގެއިން ގެންދަން ހިތަށް އެރިވަރަށް ވުރެ އަގުބޮޑު ޚަޒާނާއެއް ހިފައިގެންނެވެ."

މާލިކް ބިން ދީނާރުގެ ބަސްތައް އަޑު އިވުމުން އެމީހާ ވަރަށް މަޑުމޮޅި ވެއްޖެއެވެ. އަދި ބުންޏެވެ. ”އާނއެކެވެ. ތިޔައީ ވަރަށް ރަނގަޅު ހުށެހެޅުމެކެވެ.“ ވުޟޫ ކުރުމަށްފަހު، ދެރަކްޢަތް ނަމާދެއް ކުރުމަށްފަހު އެމީހާ ބުންޏެވެ "އޭމާލިކްއެވެ. އަހަރެން އަދި މަޑުކޮށްލިއަސް އެންމެ ރަނގަޅުހެއްޔެވެ؟ އަދި ދެރަކްޢަތް ކުރަން އެބަ ބޭނުންވެއެވެ." މާލިކް ބުންޏެވެ. ”ތިބާއަށް ﷲ މިންވަރު ކުރެއްވިވަރަކަށް ނަމާދު ކުރަން މަޑުކުރާށެވެ.“ އޭނާ މުޅި ރޭ ހޭދަކުރީ މާލިކްގެ ގޭގައެވެ. އަދި ފަތިސް ވަންދެން އަޅުކަން ކުރުމުގައި ދެމިހުއްޓެވެ.

ހެނދުނުވުމުން މާލިކް ބިން ދީނާރު ރަޙިމަހުﷲ ބުންޏެވެ. ”ދެން ދާށެވެ! އަދި މީގެ ފަހުން ރަނގަޅަށް އުޅޭށެވެ.“ އެކަމަކު އެމީހާ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ”އަހަރެން މިއަދު މަޑުކުރިއަސް އެންމެ ރަނގަޅުހެއްޔެވެ. މިއަދު ރޯދައަށް ހުރުމަށް ނިޔަތް ގަނެފީމެވެ.“ މާލިކް ބިން ދީނާރު ރަޙިމަހުﷲ ޖަވާބުދިނެވެ. ”ތިބާ ބޭނުން ދުވަހެއް ވަންދެން މަޑުކުރާށެވެ.“

އެމީހާ ދުވަސްކޮޅެއް ވަންދެން އެގޭގައި މަޑުކުރިއެވެ. ރޭގަނޑުގެ ފަހުބައިގައި އަޅުކަން ކުރުމުގައި ދެމިހުއްޓެވެ. އަދި ދުވާލުތަކުގައި ރޯދައަށް ހުރެއެވެ. ދެން އެންމެފަހުން ވަކިވާން ޖެހޭ ވަގުތު އައުމުން މާލިކް ބިން ދީނާރަށްށް އޭނާ ބުންޏެވެ. ”އޭ މާލިކްއެވެ. ކުރީގައި އުޅެވުނު ގޮތަށް އަދި އަހަރެންގެ ފާފަތަކަށް ތައުބާވެ، ﷲ ގެ ޙަޟްރަތަށް ރުޖޫޢަވުމަށް ޢަޒުމް ކަނޑައަޅައިފީމެވެ.“ މަލީކް ބިން ދީނާރު ބުންޏެވެ. ”ތިބާގެ ތިޔަ ކަންތައް ވަނީ ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައެވެ.“

އޭނާއަށް ﷲ އާއި ދެމެދު ވެވުނު ޢަހްދުގެ މައްޗަށް ތަޤްވާވެރި މީހެއްގެ ގޮތުގައި ޙަޔާތުގެ ދުވަސްތައް ވޭތުކުރަމުން ދިޔައެވެ. އެހެން އުޅެނިކޮށް އޭނާގެ ވައްކަން ކުރި ޙަޔާތުގެ އެކުވެރިއަކާ ދިމާވެގެން އެމީހާ އޭނާއާއި ސުވާލު ކުރިއެވެ. ”ކޮބާ ޚަޒާނާއެއް ލިބިއްޖެތަ؟“ އޭނާ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ. ”އަޚާ، އަހަންނަށް ލިބުނީ ’މާލިކް ބިން ދީނާރު‘ އެވެ. އަހަރެން އެގެއަށް ވަނީ ވައްކަން ކުރާށެވެ. އެކަމަކު އަހަރެންގެ ހިތް ވަގަށް ނެގީ އޭނާއެވެ. އަހަރެން ﷲ އަށް ތައުބާ ވެއްޖެއީމެވެ. އަދި މިގޮތުގައި ޞާލިޙް މީހުން ޙާޞިލް ކުރި މަޤާމުތައް ޙާޞިލުވަންދެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ދެމިހުންނާނަމެވެ.“

އަޞްލު: މުޙައްމަދު ޢަބްދުލް މުޣައްވިރީގެ ފޮތް ’ ތައުބާގެ ވާހަކަތައް‘
__________________
www.dheen.info

Read more...

އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ވާހަކަ

އަލްއަޚް ބިލާލް ޢަބްދުއްސައްތާރު

އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް ގެ ވާހަކަ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ﷲ ސުބްހާނަހު ވަތަޢާލާ ވަރަށްގިނަ ތަންތަނުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައި ވެއެވެ.

ޝައްކެއްވެސް ނެއް ގޮތުގައި އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމަކީ އެންމެ ފުރަތަމަ ވުޖޫދުކުރެވުނު އިންސާނާއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ އެކަލޭގެފާނު ޚަލްޤުކުރެއްވީ އެ އިލާހުގެ ދެ އަތްޕުޅުންނެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙި ކުރެއްވިއެވެ.
” قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ …” ( ص 75) މާނަ : ” އެއިލާހު ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. އޭ އިބްލީހެވެ. ތިމަން އިލާހުގެ ދެއަތްޕުޅުން ޚަލްޤުކުރެއްވި މަޚްލޫޤަކަށް ސަޖިދަކުރުމަށް އަމުރުކުރުމުން އެކަމުން މަނާކުރީ ކޮންކަމެއްހެއްޔެވެ ! …”

އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް އާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިފަސްކޮޅު ﷲ ތަޢާލާ މާތްކުރައްވާ މަތިވެރިކުރެއްވިއެވެ. އެ އިލާހު ކަމެއް ކުރެއްވުމަށް އިރާދަކުރައްވާފިނަމަ އެކަމަކަށް ” كُن “ “ވާށޭ” ވަހީކުރައްވައެވެ. އެހިނދުން ލަހެއްފަހެއްނުވެ އެކަމެއް ވެދެއެވެ. ނަމަވެސް ﷲ ތަޢާލާގެ ދެއަތްޕުޅުން އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމް ޚަލްޤު ކުރައްވަފައި ވާކަން އަންގަވާފައި ވުމުން އެނގިގެންދަނީ މި މަޚްލޫޤުގެ މަތިވެރިކަން ކަން ކަށަވަރެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.

” وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً ” (الإسراء : 70) މާނަ : ” ތިމަން އިލާހު އާދަމުގެ ދަރީން މާތްކުރެއްވީމެވެ. އަދި ކަނޑާއި އެއްގަމުގައި އެބައިމީހުންގެ ދަރަޖަ އުފުއްލެވީމެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް ހެޔޮ ރަނގަޅު ތަކެތީން ރިޒްޤުދެއްވީމެވެ. އަދި ތިމަން އިލާހު ޚަލްޤު ކުރެއްވި ގިނަ މަޚްލޫޤާތްތަކެއްގެ މައްޗަށް އެބައިމީހުން މަތިވެރިކުރެއްވުމަކުން މަތިވެރި ކުރެއްވީމެވެ.”

އެއްމެފުރަތަމަ އިންސަނާ އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް ޚަލްޤުކުރެވުނީ މަށީންނެވެ. މި ހަޤީޤަތް ބަޔާންކޮށްދެއްވާ ކީރިތިޤުރުއާންގައި ﷲ ތަޢާލާ ވަޙިކުރައްވާފައިވެއެވެ. ” إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِن طِينٍ ” (ص71)
މާނަ : ” ކަލޭގެފާނުގެ ވެރި ރައްބު މަލާއިކަތުންނަށް ވަޙީ ކުރެއްވި ހިނދު ހަނދުމަކުރާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންއިލާހު މަށީން އިންސާނަކު ހައްދަވާ ހުށީމެވެ .”

އަދިވެސް އެ އިލާހު ވަޙީކުރައްވައެވެ. ” وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (30) وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (31) قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (32) قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ (33) ” ( البقرة 30,31,32,33 ) މާނަ : “ހަމަކަށަވަރުން، ކަލޭގެފާނުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ ބިމުގައި ޚަލީފާއަކު ލައްވާހުށީމޭ މަލާއިކަތުންނަށް ވަޙީ ކުރެއްވި ހިނދު ހަނދުމަކުރައްވާށެވެ. އެބޭކަލުން (އެހިނދު) ދެންނެވޫއެވެ. އަޅަމެން އިބަރަސްކަލާނގެއަށް ޙަމްދާއެކު ތަސްބީޙަކިޔައި، އިބަރަސްކަލާނގެއަށް ތަޤްދީސް ކޮށްކޮށްތިއްބައި، އެބިމުގައި ފަސާދަ އުފައްދައި ލޭ އޮހޮރުވާނޭ ބަޔަކު އިބަރަސްކަލާނގެ އެބިމުގައި ލައްވަނީތޯއެވެ؟ އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންނަށް އެނގިގެންނުވާކަންތައްތައް ތިމަންރަސްކަލާނގެ ދެނެވޮޑިގެންވަމެވެ.(30) އަދި އާދަމްގެފާނަށް ހުރިހައިތަކެތީގެ ނަންތައް އެކަލާނގެ އުނގަންނަވައިދެއްވިއެވެ. (އެބަހީ: ނަންކިޔުނު ތަކެއްޗާއި އެތަކެތީގެ ހަޤީޤަތްތަކެވެ.) ދެން އެކަލާނގެ އެތަކެތި މަލާއިކަތުންނަށް ހުށަހަޅުއްވައި ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން (ތިޔަކުރާ ދަޢުވާގައި) ތެދުވެރިންކަމުގައި ވަނީނަމަ، މިތަކެތީގެ ނަންތަކުން، ތިޔަބައިމީހުން ތިމަންރަސްކަލާނގެއަށް ނިކަން އަންގައިދީބަލާށެވެ!(31) އެ މަލާއިކަތުން ދެންނެވޫއެވެ. އިބަރަސްކަލާނގެ ހުސްޠޯހިރުވަންތަކަމާއެވެ! އިބަރަސްކަލާނގެ އަޅަމެންނަށް އުގަންނަވައިދެއްވި އެއްޗެއް މެނުވީ، އަޅަމެންނަކަށް އެގުމެއްނުވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އިބަރަސްކަލާނގެއީ، މޮޅަށްދެނެވޮޑިގެންވާ ޙަކީމްވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ.(32) އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. އޭ އާދަމްގެފާނެވެ! ކަލޭގެފާނު، އެ މަލާއިކަތުންނަށް އެތަކެތީގެ ނަންތައް އަންގަވައިދެއްވާށެވެ! ދެން އެކަލޭގެފާނު، އެ މަލާއިކަތުންނަށް އެތަކެތީގެ ނަންތައް އަންގަވައިދެއްވި ހިނދު، އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ތިމަންރަސްކަލާނގެ އުޑުތަކާއި ބިމުގެ ޣައިބު ދެނެވޮޑިގެންވަމޭ، އަދި ތިޔަބައިމީހުން ފާޅުކުރާ ކަންތަކާއި ވަންހަނާކުރާ ކަންތައް ދެނެވޮޑިގެންވަމޭ، ތިޔަބައިމީހުންނަށް ވަޙީ ނުކުރައްވަން ހެއްޔެވެ؟(33) “

އިންސާނުންގެ އުފެއްދެވުމުގެ އަސްލަކީ މަށްޓެވެ. ބިމުގެ ތަފާތު ހިސާބުތަކުން އެންމެހައި ކުލަތައް ހިމެނޭ ގޮތުން ނެގެވުނު ވެލީންނެވެ. އެ ވެލި ފެނާއި އެއްކުރެވި އެތައް މުއްދަތެއް ހޭދަވުމަށްފަހު ހަރު މައްޓަށް ބަދަލުވިއެވެ. އަބޫ މޫސާ އަލްއަޝްޢަރީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވާ ޞައްޙަ ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ” « إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ آدَمَ مِنْ قَبْضَةٍ قَبَضَهَا مِنْ جَمِيعِ الأَرْضِ فَجَاءَ بَنُو آدَمَ عَلَى قَدْرِ الأَرْضِ جَاءَ مِنْهُمُ الأَحْمَرُ وَالأَبْيَضُ وَالأَسْوَدُ وَبَيْنَ ذَلِكَ وَالسَّهْلُ وَالْحَزْنُ وَالْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ » – سنن أبي داود – މާނާ:”ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ސުބްޙާނަހޫވަތަޢާލާ އާދަމްގެފާނު ހެއްދެވީ، ބިމުގެ އެންމެހައި ކަންކޮޅުތަކުން، ﷲ ނެންގެވި ވެލި މުށްވަރަކުންނެވެ، ފަހެ އާދަމް ދަރިތަކުން އައިސްފައިވާކަން ކަށަވަރީ އެބިމުގެ މިންވަރަށެވެ. (އެބަހީ ވެލި ނެންގެވި މިންވަރަށެވެ. ނުވަތަ ވެލީގެ ކުލައާ ޠޮބީޢަތަށެވެ،) އެބައިމީހުންގެ ތެރެއިން ރަތް (މީހުންނާއި) ހުދު (މީހުންނާއި) ކަޅު (މީހުން) ހިމެނިގެން އައިސްފައިވެއެވެ. (އެބަހީ މީސްތަކުންގެ ކުލަ ތަފާތުވުމާއި މިޒާޖާއި ޚުލްޤާއި ސުލޫކު ތަފާތުވެފައިވަނީ ވެލިނެންގެވި ބިމުގައި ހުރި ވެލީގެ ކުލައާއި ޠޮބީޢަތާއި މިޒާޖުގެ ތަފާތުހުރި ނިސްބަތުންނެވެ)”

އެއަށްފަހު ﷲ ތަބާރަކަ ވަތަޢާލާ މި އިންސާނާ ރީތި ސޫރާގައި އުފެއްދެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ އިސްކޮޅުގައި 60 މުއް ހުރެއެވެ. ބުޚާރީ އާއި މުސްލިމުގައި އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ރިވާކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީސްކުރެއވިއެވެ. ” خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَطُولُهُ سِتُّونَ ذِرَاعًا…” މާނަ: ” ﷲ ތަޢާލާ އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް ގެ އިސްކޮޅު 60 މުށުގެ ދިގުމިނުގައި ޚަލްޤުކުރެއްވިއެވެ…”

ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި އަނަސްގެފާނުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވައެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދިޘްކުރެއްވިއެވެ. ” لَمَّا صَوَّرَ اللَّهُ آدَمَ فِى الْجَنَّةِ تَرَكَهُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَتْرُكَهُ فَجَعَلَ إِبْلِيسُ يُطِيفُ بِهِ يَنْظُرُ مَا هُوَ فَلَمَّا رَآهُ أَجْوَفَ عَرَفَ أَنَّهُ خُلِقَ خَلْقًا لاَ يَتَمَالَكُ” މާނަ : “ﷲ ސުބްޙާނަހޫވަތަޢާލާ ސުވަރުގޭގައި އާދަމްގެފާނުގެ ސޫރަ ހައްދަވައި ﷲ އާދަމްގެފާނު އެގޮތުގައި ބޭއްވުމަށް އެދިވޮޑިގެންނެވި ގޮތުގައި އާދަމްގެފާނު ސުވަރުގޭގައި ވީހިނދު، އެއީ ކޮން އެއްޗެއްތޯ ދެނެގަތުމަށް އާދަމްގެފާނުންގެ ކައިރީގާ އިބްލީސް އުޅެގަތެވެ. ފަހެ، އެއީ އެތެރޭގައި ހޮއި (އެތެރެ ހުސްކޮށް) އޮތް އެއްޗެއްކަން އިބްލީސް އަށް އެނގުނު ހިނދު އެސޮރު ދެނެގަތެވެ.ހަމަކަށަވަރުން އަމިއްލަ ނަފްސަށް ބާރުނުފޯރުވޭ މަޚްލޫޤެއް އެކަލާނގެ ހައްދަވައިފިއެވެ.”

އެއަށްފަހު ﷲ ތަޢާލާ ޚަލްޤުގައި ފުރާނަ އެޅުއްވިއެވެ. އެއިލާހު ގެ ވަޙީ ބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” … فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ ” (ص 23) މާނަ: “ފަހެ، ތިމަންރަސްކަލާނގެ އެ އިންސާނާ (އެބަހީ: އާދަމްގެފާނު)ހައްދަވައި، ފުރިހަމަ ކުރައްވައި، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ރޫޙުފުޅުން އެއިންސާނާއަށް ފުމެލައްވައިފި ހިނދު، ތިޔަބައިމީހުން އޭނާއަށްޓަކައި ސަޖިދައަަށް ތިރިވާހުށިކަމެވެ،”

ﷲ ތަޢާލާ އިބްލީހަށާއި މަލާއިކަތުންނަށް އަމުރުކުރެއްވީ އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް އަށް ސަޖިދަ ޖެހުމަށެވެ. އެއްމެހާ މަލާއިކަތުން ސަޖިދަޖެހިއެވެ. ނަމަވެސް ބޮޑާކަމާއި އެކު އިބްލީސް އެކަމަށް އިންކާރު ކުރިއެވެ. އޭނާގެ ކިބުރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާގެ ރަޙްމަތުން އިބްލީސް ބޭރުކުރެވުނެވެ. އަދި ކާފިރުންގެ ތެރެއިން ވެގެންދިޔައެވެ. އާދަމު ޢަލަހިއްސަލާމްގެ ދަރިފަސްކޮޅުގެ އެއްމެ ބޮޑު ދުޝްމަނަކީ ލަޢުނަތްލެއވިގެންވާ އިބްލީހެވެ. ﷲ ތަޢާލަ ވަހީކުރެއްވިއެވެ. ” وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ لَمْ يَكُن مِّنَ السَّاجِدِينَ (11) قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ (12) قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ (13) ” (الأعراف) މާނަ: “އަދި ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުން، (އެބަހީ: ތިޔަބައިމީހުންގެ އަޞްލުކަމުގައިވާ އާދަމްގެފާނު) ހެއްދެވީމެވެ. ދެން ތިޔަބައިމީހުން (އެބަހީ: އާދަމްގެފާނު) ޞޫރަ ކުރެއްވީމެވެ. ދެން މަލާއިކަތުންނަށް ވަޙީ ކުރެއްވީމެވެ. އާދަމްގެފާނަށް ތިޔަބޭކަލުން ސަޖިދަ ކުރައްވާށެވެ! ދެން އިބްލީސް ފިޔަވައި އެއުރެން ސަޖިދަކުރެއްވޫއެވެ. ސަޖިދަ ކުރެއްވި ބޭކަލުންގެތެރެއިން އެކަލޭގެ ނުވެއެވެ،(11) އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިމަން ރަސްކަލާނގެ ކަލެޔަށް އަމުރުކުރެއްވި ހިނދު ސަޖިދަ ކުރުން ކަލެޔަށް މަނާ ކުރީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އެކަލޭގެ ބުންޏެވެ. އެކަލޭގެފާނަށްވުރެ ތިމަން މާމޮޅެވެ. އިބަރަސްކަލާނގެ ތިމަން ހެއްދެވީ އަލިފާނުންނެވެ. އަދި އިބަރަސްކަލާނގެ އެކަލޭގެފާނު ހެއްދެވީ މަށީންނެވެ.(12) އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަތަނުން (އެބަހީ: ސުވަރުގެއިން) ކަލޭ ފައިބާށެވެ. ފަހެ، ތިޔަތާންގައި ހުރެ ކަލެޔަކަށް ބޮޑާވެގަތުމެއްނެތެވެ. ފަހެ، ކަލޭ ނިކުންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ކަލޭވަނީ ދެރަވެ ނިކަމެތިވެގެންވާ މީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ.(13)

އެކަލޭގެފާނު ޚަލްޤުކުރެވުނީ ހުކުރުދުވަހެއްގައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ އަރިކަށީގެ ކަށިކޮޅަކުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަނބަލުން އަދި އެއްމެހާ އިންސާނުންގެ މަންމަ ޚަލްޤުކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު ސުވަރުގޭގައި ބޭނުން ގޮތަަކަށް ކައިބޮއި ހަދާ އަރާމްލިބިގަނެ އުޅުމަށް އެންގެވިއެވެ. ނަމަވެސް ﷲ ތަޢާލާ ކަނޑައެޅުއްވި ގަހަކާ ކައިރިނުވުމަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ” وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلاَ مِنْهَا رَغَداً حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الْظَّالِمِينَ ” (البقرة35) މާނަ: “އަދި ތިމަންރަސްކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވީމެވެ. އޭ އާދަމްގެފާނެވެ. ކަލޭގެފާނާއި ކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަނބަލުން ސަވަރުގޭގައި ވަޒަންވެރިވެވަޑައިގެން އުޅުއްވާށެވެ. އަދި ތަނަވަަސް ކަމާއި ފަހިކަމާއެކު، ތިޔަ ދެކަނބަލުން އެދިވަޑައިގަންނަވާ ގޮތަކަށް އެތަނުން ފަރިއްކުޅުއްވާށެވެ. އަދި ތިޔަ ދެކަނބަލުން މިހިރަ ގަހާ ކައިރިވެވަޑައިނުގަންނަވާށެވެ. އޭރުން (އެބަހީ: އެގަހާ ކައިރިވެވަޑައިގެންފިނަމަ) ތިޔަދެކަނބަލުން ވެވަޑައިގަންނަވާހުށީ އަނިޔާވެރިވާމީހުންގެތެރެއިންނެވެ.”

ޝައިތޯނާގެ ނުބައި ވަސްވާހުން ، ﷲ ތަޢާލާ އެދެކަނބަލުންނަށް ފަރިއްކުޅުވުން ނަހީ ކުރެއްވި ގަހާ ކައިރިކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރަން ފެށިއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙި ކުރެއްވިއެވެ. ” فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لاَّ يَبْلَى (120) فَأَكَلا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى(121)” (طه) މާނަ: “ފަހެ ޝައިޠޯނާ އެކަލޭގެފާނަށް ވަސްވާސްދީ ބުންޏެވެ، އޭ އާދަމްގެފާނެވެ! (އެގަހުން ފަރިއްކުޅުއްވައިފިނަމަ، ކަލޭގެފާނު އަބަދަށް ދެމިހުންނާނެ) ޝަޖަރަތުލްޚުލްދު ގަހާއި، ފަނާވެގެން ނުދާނޭވެރިކަމެއް، ކަލޭގެފާނަށް ތިމަން ދައްކަންތޯއެވެ؟(120) ފަހެ އެދެކަނބަލުން އެގަހުން ފަރިއްކުޅުއްވިއެވެ. ދެން އެދެކަބަލުންގެ ޢަވްރަ އެދެކަނބަލުންނަށް ފާޅުވިއެވެ. އަދި ސުވަރުގޭގެ ފަތްތަކުން ޢަވްރަ ނިވާކުރައްވަން ފެއްޓެވިއެވެ. އަދި އާދަމްގެފާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް އުރެދި ވަޑައިގަތެވެ. ފަހެ، އެކަލޭގެފާނުގެ މަޤްޞަދު ޙާޞިލްނުވެ މަގު ގެއްލުނެވެ.(121)”

މިއީ ޝައިތޯނާގެ ނުބައި ވަސްވާހެވެ. އޭނާގެ މަކަރުވެރިކަމުން އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް އާއި ހައްވާ ޢަލައިހައްސަލާމް ﷲ ތަޢާލާ އެގަހަކާއި ގާތްނުވަން އަމުރުކުރެއްވި ގަހާ ގާއްކުރުވީއެވެ. އެ ޝައިތޯނާ ﷲ ތަޢާލާ އެ ނަހީ ކުރެއްވި ނަހީކުރެއްވުން އެދެކަނބަލުންނަށް ދެއްކީ ޒީނަތްތެރިކޮށްފައެވެ. ” ކަލޭގެފާނަށް ދެމިގެންވާ ވެރިކަމެއް މި ސުވަރުގެއިން ލިބިދާނެ ފަދަ ގަހެއް ތިމަންނާ ކަލޭގެފާނަށް ދައްކަންހެއްޔެވެ. ” މިފަދައިން އޭނާ ވަސްވާސް ދިނެވެ. އަދި އެހެން އާޔަތެއްގާވެސް ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ މިކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައެވެ. އޭނާ ހުވާކޮށްފައި ބުންޏެވެ. މާނަ : ” ތިޔަ ދެކަނބަލުންނަކީ ދެ މަލާއިކަތުންނަށް ވެދާނެތީ ނުވަތަ މި ސުވަރުގޭގައި ދާއިމަށް ދެމިތިބޭނޭ ބަޔަކު ކަމުގައި ވާނެކަމަށްޓަކައި މެނުވީ ތިޔަ ދެ ކަނބަލުންގެ ވެރި ރައްބު ތިޔަ ދެކަނބަލުންނަށް މި ގަހުން ކެއުން މަނާނުކުރެއެވެ. ” . އެހިނދުން ﷲ ތަޢާލާގެ އަމުރުފުޅު ހަނދުމަނެތި ، އެ ފާފަ އަށް އަރާގަނެވުނީއެވެ. ( މިއީ އަޅުގަނޑުމެން މުސްލިމުން ވަރަށް ވިސްނަންޖެހޭ ނުޤުތާ އެކެވެ. މިފަދައިން ޝައިތޯނާ އަހަރެމެންނަށް ފާފަތައް ޒީނަތްތެރިކޮށްފާ ދައްކައެވެ. އިންސާނުންނާއި ޖިންނީންގެ ތެރޭގައިވެސް ޝައިތޯނީ ލަޝްކަރުގެ މީހުން އުޅެތެވެ. ތަބިޢީގޮތުންވެސް އިންސާނުންނަކީ ޝަހުވަތައް ވަރަށް ފަސޭހައިން ލެނބޭ ބަޔެކެވެ. )

އެއަށްފަހު އެދެކަނބަލު ވަޤުތުން ކުރެވުނުފާފައަށް ތައުބާވެ ﷲ ގެ ހަޟްރަތައް ރުޖޫޢަވިއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ އެ ދެކަނބަލުންގެ ތައުބާ ޤަބޫލުކުރެއްވިއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ” فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ” (البقرة 37) މާނަ: “ދެންފަހެ އާދަމްގެފާނު، އެކަލޭގެފާނުގެވެރިރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތުން ކަލިމަފުޅުތަކެއް ބާވައިގަންނަވައި (އެކަލިމަފުޅުތައް ވިދާޅުވެ ތަވްބާ ވެވަޑައިގަތުމުން) އެކަލާނގެ އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ތަވްބާ ލައްވައިފިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެކަލާނގެއީ ގިނަގިނައިން ތަވްބާ ޤަބޫލްކުރައްވާ ރަޙީމްވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ.”

އެދެކަނބަލުންގެ ދުޢާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ﷲ ތަޢާލާ ޒިކުރު ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ” قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ” (الأعراف23) މާނަ: “އެދެކަނބަލުން ދެންނެވިއެވެ. އަޅަމެންގެ ވެރިރަސްކަލާކޮ! އަޅަމެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތަކަށް އަޅަމެން އަނިޔާވެރިވެއްޖައީމެވެ. އަދި އަޅަމެންނަށް އިބަރަސްކަލާނގެ ފާފަ ނުފުއްސަވައިފިނަމަ، އަދި ރަޙްމަތް ނުލައްވައިފިނަމަ، އަޅަމެންވާހުށީ ގެއްލެނިވެގެންވާ މީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ. “

އާދަމު އަދި ޙައްވާ ޢަލައިހިމައްސަލާމް ދެކަނބަލުންނަށް ﷲ ތަޢަލާ ނަހީކުރެއްވި ކަމަކަށް އަރައިގަނެވުމުން ވަގުތުންތަޢުބަވެ ރުޖޫއަވިއެވެ. ﷲ އީ ގިނަގިނައިން ފާފަ ފުއްސަވަ ތައުބާ ޤަބޫލުކުރައްވާ އިލަހެވެ. ނަމަވެސް ލަޢުނަތްލެއްވި އިބްލީސް ކަންތައްކުރީ ކިހިނެއްތޯއެވެ. އޭނާ ﷲ ތައާލާގެ އަމުރައް ނުކިޔަމަންތެރިވިއެވެ. އާދަމު ޢަލަހިއްސަލާމް އަށް ސަޖިދަޖެހުމަށް އިންކާރުކުރިއެވެ. ދެންވެސް ތައުބާވެ ރުޖޫޢަވުމުގެ ބަދަލުގާ އޭނާ ބޮޑާވިއެވެ. އޭނާ ބުންޏެވެ. ތިމަންނަ އެކަލޭގެފަނަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑެވެ. އިބަ އިލާހު ތިމަންނާ އުފެއްދެވީ އަލިފާނުންނެވެ. ނަމަވެސް އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް އުފެއްދެވީ މަށީންނެވެ. އޭނަގެ މި ކިބުރުވެރި ކަމުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާގެ ރަހުމަތުން އޭނާ ބޭރުކުރެވުނެވެ. އެއީ އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލަމާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިފަސްކޮޅުގެ ބޮޑު ދުޝްމަނެވެ. ޢަދުއްވެވެ.

ﷲ ތަޢާލާ އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމް އަށް ފަރިއްކުޅުވުން ނަހީ ކުރެއްވެވި ގަހާއި ބެހޭގޮތުން ތަފާތުގޮތްގޮތައް ވާހަކަ ދެކެވެއެވެ. ބަޔެއްމީހުން ބުނާގޮތުގައި އެއީ ތީން އެވެ. އަނެއްބަޔަކު އެގަހަކީ މޭބިސްކަދުރުގަހޭވެސް ބުނެއެވެ. އަދި އެނޫން ގޮތް ގޮތައްވެސް ވާހަކަ ދެކެވެއެވެ. ނަމަވެސް ކީރިތި ޤުރުއާން ގައިވެސް މާތް ނަބިއްޔާގެ ޙަދީޘަކުންވެސް އެއީ ކޮން ވައްތަރެއްގެ ގަހެއް ކަން ޘާބިތުވާކަށް ނެތެވެ. ﷲ ތަޢާލާ އެގަހުގެ ވައްތަރު ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައި ނުވާ އިރު އަހަރެމެންނަށް އެކަމުގެ ތަކްލީފު އުފުލާކަށް އަދި އެގަހުގެ ވައްތަރުދެނެގަތުމަކީވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެއްނޫނެވެ. އެހެނީ ޣައިބުގެ ކަންތައްތަކާއިމެދު ޢިލްމެއްނެތި ވާހަކަ ނުދެއްކޭނެތީއެވެ.

ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ” فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَّكَ وَلِزَوْجِكَ فَلا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى (117) إِنَّ لَكَ أَلاَّ تَجُوعَ فِيهَا وَلا تَعْرَى (118) وَأَنَّكَ لا تَظْمَأُ فِيهَا وَلا تَضْحَى (119) فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لاَّ يَبْلَى (120) فَأَكَلا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى (121) “ (طه) މާނަ “ފަހެ، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވީމެވެ. އޭ އާދަމް ގެފާނެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، މިއީ ކަލޭގެފާނާއި، ކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަނބަލުންނަށްހުރި ޢަދާވާތްތެރިޔެކެވެ. ފަހެ، އެކަލޭގެ ތިޔަ ދެކަނބަލުން ސުވަރުގެއިން ނެރެލިޔަ ނުދެއްވާހުށިކަމެވެ! އޭރުން ކަލޭގެފާނު ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލައްވަން ޖެހިވަޑައިގެންފާނެތެވެ.(117) ހަމަކަށަވަރުން، ކަލޭގެފާނަކަށް އެތާނގައި ބަނޑުހައިވުމެއް ނުވެތެވެ. އަދި އުނުއޮރިޔާންވުމެއްވެސް ނުމެވޭމެއެވެ.(118) އަދި ހަމަކަށަވަރުން، ކަލޭގެފާނަށް އެތާނގައި ކަރުހިއްކުމެއްނުލިބޭނެތެވެ. އަދި ކަލޭގެފާނަށް އަވީގެ ހޫނެއްވެސް ނުމެވާނެމެއެވެ.(119) ފަހެ ޝައިޠޯނާ އެކަލޭގެފާނަށް ވަސްވާސްދީ ބުންޏެވެ. އޭ އާދަމް ގެފާނެވެ! (އެގަހުން ފަރިއްކުޅުއްވައިފިނަމަ، ކަލޭގެފާނު އަބަދަށް ދެމިހުންނަވާނެ) ޝަޖަރަތުލްޚުލްދު ގަހާއި، ފަނާވެގެންނުދާނޭ ވެރިކަމެއް، ކަލޭގެފާނަށް ތިމަން ދައްކަންތޯއެވެ؟(120) ފަހެ، އެ ދެކަނބަލުން އެގަހުން ފަރިއްކުޅުއްވިއެވެ.ދެން އެ ދެކަނބަލުންގެ ޢަވްރަ އެ ދެކަނބަލުންނަށް ފާޅުވިއެވެ. އަދި ސުވަރުގޭގެ ފަތްތަކުން ޢަވްރަ ނިވާކުރައްވަން ފެއްޓެވިއެވެ. އަދި އާދަމްގެފާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް އުރެދިވަޑައިގަތެވެ. ފަހެ، އެކަލޭގެފާނުގެ މަޤްޞަދު ޙާޞިލް ނުވެ މަގު ގެއްލުނެވެ.(121)”

އަދި އާދަމު އާއި ޙައްވާ ޢަލައިހިމައްސަލާމް އަށް ޝައިތޯނާގެ ކިބައިން މިދިމާވި ކަންތަކުން ޢިބްރަތް ލިބިގަތުމަށް އެދެކަނބަލުންގެ ދަރިފަސްކޮޅަށް ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ އަންގަވާފައެވެ. ” يَا بَنِي آدَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لاَ تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاء لِلَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ (27)” (الأعراف) މާނަ : “އޭ އާދަމްގެ ދަރީންނެވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ މައިންބަފައިން ކަމުގައިވި (އާދަމްގެފާނާއި ޙައްވާގެފާނާއި) ދެކަނބަލުންގެ ޢަވްރަ އެ ދެކަނބަލުންނަށް ދެއްކުމަށްޓަކައި، އެދެކަނބަލުންގެ ފޭރާން ބާލައި، އެދެކަނބަލުންސުވަރުގެއިން ނެރެލިފަދައިން، ޝައިޠޯނާ ތިޔަބައިމީހުން ހެއްލުންތެރި ކުރިޔަ ނުދޭހުށިކަމެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ތިޔަބައިމީހުންނަށް އެ ޝައިޠޯނުންނުފެންނަހިނދުގައި، އެ ޝައިޠޯނާއާއިި، އޭނާގެ ލަޝްކަރަށް ތިޔަބައިމީހުން ފެނެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އީމާންނުވާ މީހުންނަށް، ވާގިވެރިވާ ބަޔަކު ކަމުގައި، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ޝައިޠޯނުން ލެއްވީމެވެ.(27)”

ޝައިތޯނާގެ މަކަރުވެރިކަމުން އާދަމް އާއި ޙައްވާ ޢަލައިހިމައްސަލާމް ސުވަރުގެއިން ނެރެލިއެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާ ނަހީކުރެއްވި ގަހުން ފަރިއްކުޅުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެއަށްފަހު އެ ދެކަނބަލުންގެ ތައުބާ ޤަބޫލުކުރައްވާ ، އެދެކަނބަލުން ދިރިއުޅޭނޭ ތަނެއްކަމުގައި ބިން ލެއްވިއެވެ. ކަނޑައެޅިގެންވާ އަޖަލަކާ ޖެހެންދެނެވެ. އަދި ޝައިތޯނާއަކީ އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅު މަގުފުރައްދަން މަސައްކަތްކުރާނޭ ބަޔާންވެގެންވާ ޢަދުއްވެއް ކަމުގައި އެންގެވިއެވެ. ” قَالَ اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ (24) قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ (25) ” ( الأعراف) މާނަ : “އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ ޢަދާވާތްތެރީންކަމުގައިވާ ޙާލު، ތިޔަބައިމީހުން (ބިމަށް) ފައިބާށެވެ! އަދި ބިމުގައި ތިޔަބައިމީހުންނަށްޓަކައި، ޤަރާރުވެ ތިބެނިވި ތަނަކާއި، ހިނދުކޮޅަކަށް ދުނިޔޭގެ ވަގުތީ އުފަލެއްވެއެވެ.(24) އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން ދިރިއުޅޭ ހުށީ އެތާންގައެވެ. އަދި މަރުވާ ހުށީވެސް އެތާންގައެވެ. އަދި (ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ދިރުއްވައި) ނެރުއްވާހުށީވެސް އެތަނުންނެވެ.(25)”

އަދި ﷲ ތަބާރަކަ ވަތަޢާލާގެ ހަޟްރަތުން ޝަރީޢަތެއް އަންނާނޭ ކަމާއި އެ ޝަރީޢަތް ޤަބޫލުކޮށް ތަބާވާ ބަޔަކަށް ކާމިޔާބުލިބޭނޭކަމާއި ، ދެ ކޮޅުވެރިވެ މޫނު އަނބުރާލައިފިނަމަ ދެދުނިޔޭގެ ބާއްޖަވެރިކަމުން މަޙުރޫމުވާނޭކަން އެންގެވިއެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ” قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى (123) وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى (124) ” (طه) މާނަ : “އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަދެކަނބަލުން އެކުގައި ސުވަރުގެއިން (ބިމަށް) ފައިބައިވަޑައިގަންނަވާށެވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ޢަދާވާތްތެރިން ކަމުގައިވާ ޙާލުގައެވެ. ފަހެ، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތުން ތިޔަބައިމީހުންނަށް ތެދުމަގެއް އަތުވެއްޖެނަމަ، ދެން ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތެދުމަގަށް ތަބާ ވެއްޖެ މީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ އެމީހަކު މަގު ފުރެދިގެނެއް ނުދާނެތެވެ. އަދި އަބާއްޖަވެރިއެއްވެސް ނުމެވާނޭމެއެވެ. އަދި ތިމަން އިލާހުގެ ހިދާޔަތައް ފުރަގަސްދީ ތިމަން އިލާހުގެ ޒިކުރުން ޣާފިލުވެޖެ މީހާ ދަންނާށެވެ! އެމީހަކަށް ދަތި އުނދަގޫ ޙަޔާތެއްދެއްވާހުށީމެވެ. އަދި ޤިޔާމަތްދުވަހުގާ ލޯފަން މީހެއްގޮތުގައި މަޙްޝަރުކުރައްވާހުށީމެވެ.”

އަދި އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމް އާއި ޙައްވާ ޢަލަހިއްސަލާމްގެ ކިބައިން ގިނަ ފިރިހެނުންނާއި ގިނަ އަންހެނުން ﷲ ތަޢާލާ ޚަލްޤުކުރެއްވިއެވެ.

Read more...

ޖާހިލު ކަމަކީ ބަނބުކޭލުގެ ކަރުގަނޑުން ދުޅަ ބައްޔަށް ބޭސްކުރާންވެސް ޖެހިދާ ކަމެކޭ

ޙުސައިން ޞަލާޙުއްދީނު ރަޙިމަހުﷲ

ފުވައްމުލަކު ފާމުދޭރި ކިލެގެފާނުންގެ ކަރިއްޔަ މުޙައްމަދު ދީދީ ފެންފުށީ ގަނޑުވަރު ޢަލިދީދީ ވާހަކަ ކިޔައިދެއްވިޔޭ. ބަނބުކޭލަކީ މާއިހަކު މިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އެއްޗެއްނޫނޭ. ބަނބުކެޔޮ ގަސް އިންޑިޔާއިން މިރާއްޖެއަށް ފުރަތަމަ ގެންނެވީ، ތިމަންގެ ކާފައި ކަލޭގެފާނުންގެ ބަފައިކަލުންނަށަވި (ކާފަގެ ބައްޕަ) އައްސުލްޠާން މުޙައްމަދު ޣިޔާޘުއްދީން ރަދުންނެވެ. މިރަދުން ބަނބުކެޔޮ ގަސް ގެންނަވައިގެން އެއިގެތެރެއިން ގަހެއް މިރަށު (ޔަޢުނީ ފުވައްމުލަކު) ދޫޑިގަމު އެދުރު މަނިކުފާނަށް ފޮނުއްވައިފިއެވެ. ގަސްގެނައި މީހާ އެދުރު މަނިކުފާނުގެ އަރިހު ދެންނެވި ބަހަކީ ރަދުން ވިދާޅުވިޔޭ. މިއީ ވަރަށް ރަނގަޅު އެއްޗެކޭ. ރަނގަޅު ކާނާއަކަށްވެސް ފުދޭނެޔޭ.

ދެން އެދުރު މަނިކުފާނު މިގަސް ދޫޑިގަމު އެދުރުގޯތީން ބޭރު އިރުމަތީ ފަރާތުގައި އިންދަވައިގެން ރަނގަޅަށް ހެދެމުން އަންނަނިކޮށް އެދުރުމަނިކުފާނަށް ދުޅަބަލީގެ އާލާސްކަންފުޅު ޖެހިއްޖެއެވެ. މިރަށު މީހުންނަކީ އެބަލިދެކެ މާބިރުގަންނަ ބަޔެކެވެ. އެބަލި ޖެހިއްޖެ މީހަކު ލައިއުޅެނީވެސް ވަލަށެވެ. އެކަމަކު އެދުރު މަނިކުފާނުގެ ޖާހު ބޮޑުކަމާއި މީހުންނަށް އެމަނިކުފާނުގެ ބޭނުން ބޮޑުކަމުން ވަލަށްލާން ނުކެރި ގޯތީގެ އިރުމަތީފުޅަފު ކައިރީގައި ކުޑަ ގެޔެއް އަޅައިފައި އެގެޔަށް ލައިގެން އެދުރު މަނިކުފާނުގެ ދަރިވަރުން ދަންފަޅި ބަހައިގެން އެމަނިކުފާނުންގެ އަރިހުގައި އެބައުޅެތޭ. މިދުވަސްވަރު އެއްކަލަ ގަހުން ދިގު އެއްޗެހިތަކެއް ނުކުންނާން ފަށައިފިޔޭ. މިވާހަކަ އެދުރު މަނިކުފާނުންގެ އަރިހުގައި އެބައިމީހުން ދެންނެވީމާ ވިދާޅުވިޔޭ. ކޮބާ ނިކަން ތިޔަ ގެނެސްބަލާށޭ. ދެން އެދުރު މަނިކުފާނުން މިތަކެތި ބައްލަވާފައި މިތަނުން ދެތިން ހަތަރު ތޮޅިއެއް ވަށްފޮއްޗަށް ކޮށައި ފެނު ކައްކައިގެން ކާން އުޅެއުޅެ މިބައިމީހުންގެ އަރުން އެތެރެޔަކަށް މިޔެއް ނުދިޔައެވެ. ދެން އެދުރު މަނިކުފާނު ވިދާޅުވިޔޭ. ތިޔަތަކެތި ދެން އުކާލާށޭ. ކޮންމެއަކަސް ތިޔައަކީ ފަސޭހަގޮތަކުން ކެވޭ އެއްޗަކަށް ނުވީތާޔޭ.

ދެން މިބައިމީހުން މިތަކެތި އުކާލާފާ ތިއްބާ ކުޑަދުވަސްކޮޅަކުން ގަހުގައި މާފަލަ ޒާތުގެ ހަޔެއްކަ އެތި ނުކުމެގެން އެބަހަރަ ބޮޑުވެއެވެ. މިވާހަކަ ދެންނެވީމާ އެދުރު މަނިކުފާނުން ވިދާޅުވިޔޭ އާނއާނ! ތިޔައިގެ މޮޅު އެއްޗަކީ ތިޔަ ނުކުންނަނީ ތޯއްޗެކެވެ. ދޮން ވެގެން ވެއްޓޭންދެން ތިބޭށޭ. މިހެންވެފައި އޮއްވައި އެއްރެޔަކު ދަންވަރު މިގަސްދަށުން ބަންކިޔާފައި އަޑެއް އިވިއްޖެއެވެ. މިތާ ތިބި ދެތިންކުދިން ގަތްބިރުން އެކަކު އަނެކަކަށް އަނގައިންވެސް ނުބުނެ އިރު އަރާންދެން ތިބެއްޖައޫއެވެ. އިރުއެރިފަހުން ގޮސްބެލިއިރު މިއިވުނު އަޑަކީ މިގަހުގަ އިން ބޮޑު އެއްޗެއް ވެއްޓިގެން އައިސް ބިންމަތީގައި ޖެހުނު އަޑުކަމުގައި ވެއްޖެއެވެ. ދެން މިބައިމީހުން މިނަގައިގެން އައިސް އެދުރު މަނިކުފާނަށް ދެއްކީމާ ވިދާޅުވިޔޭ. ވަޅިޔަކުން ފަޅާލަބަލާށޭ. ފަޅާލީމާ ކަރުގަނޑު ދައްކަވާފައި ވިދާޅުވިޔޭ. ކާންވީ އެއްޗަކީ މިއޮތީ ކަމަށޭ ވާނީ ކޮންމެ އެއްޗެއްގެވެސް އެންމެމޮޅުވާނީ އެންމެ އެތެރޭގައި އޮންނަތަނެއް ވިއްޔާއޭ.

ދެން މިކަރުގަނޑު ނަގައިގެން ކުދިކުދިކޮށް ކޮށައިގެން ރާފޮނި އަޅައިގެން ކައްކައިފޫއެވެ. އެދުރު މަނިކުފާނުން މިފަރިއްކުޅުވައިފޫއެވެ. އެރޭ އެދުރުމަނިކުފާނަށް ވީ ގޮތަކީ ނުލާހިކުވަރަށް ބޭރަށްހިންގަވައި ވަޑައިގަތުމެއް އަތުވެއްޖެޔޭ. ދެތިން ދުވަހު ބޭރަށްހިންގާފައި އެދުރު މަނިކުފާނުގެ އާލާސްކަންފުޅު ފަސޭހަވާން ފަށައިފިއެވެ. މިބައިމީހުން އެންމެން ބުނެފޫއޭ. ތިޔަ އެއްޗަކީ ވަރަށްމޮޅު އެއްޗެކޭ. ތިޔައީ ދުޅަބަލީގެ ބޭހެވެ. ދެންމިކަން މިހެން ހިނގިފަހުން އެގަހުގައި އަޅާ އެއްޗަކާ މީހުންނަކު އަޅައެއް ނުލަތެވެ. މިހެން އެތައް ދުވަހެއްވީފަހުން ރަށުގާ ފެންބޮޑުވެ ރަށް ތަދުވެގެން އުޅުނު ދުވަސްވަރެއްގައި މީހުން އެދުރު މަނިކުފާނުގެ އަރިހުގައި ދަންނަވައިފޫއެވެ. މިގަހުން ވެރޭތަކެތި މިތާކު އުޅޭ މުސްކުޅި ދައިތަޔަކު ގެންގޮސްގެން އެގޮތް މިގޮތް ހަދައިގެން ކައިއެބައުޅެޔޭ. އެދައިތާގެ ގޭތެރެ ވަރަށްވެސް ތިޔާގެއެވެ. ދެން އެދުރުމަނިކުފާނު އެދައިތާ ގެންނަވައިގެން އެއްސެވީމާ ދެންނެވިޔޭ. އަޅުގަނޑު އެއްރެޔަކު ފަތިހު ހީކަރުވައިގަނެގެން މިތަންގަނޑެއްގައި އަލިފާންގަނޑެއް ޖަހައިގެން އުޅެނިކޮށް މާމީރު ކާއެއްޗެއްގެ ވަސްދުވާންފެށީމާ ބެލިއިރު އެއީ މިގަހުން ވެއްޓިފައި އޮތް އެއްޗެއް ފިހެވެނީއޭ. އަޅުގަނޑު އޭގެ ރަހަބެލިއިރު ވީ ވަރަށް މީރު ކާއެއްޗަކަށެވެ. ދެން އަޅުގަނޑު އެއްޗެހިތައް ގޭދޮށަށް ގެންގޮސްގެން ފިހެގެން ފެނު ކައްކައިގެން އެގޮތް މިގޮތަށް ކައިއުޅޭތާ ކިތަންމެ ދުވަހެކެވެ.

ދެން އެދައިތާގެ ކިބައިން އެދުރު މަނިކުފާނު ބަނބުކެޔޮ ކެއުމުގެ ގޮތްތައް އައްސަވައި ދަސްފުޅު ކުރައްވައިފިއެވެ. ދެން އެތައް މިތާގައި ބަނބުކެޔޮ ގަސްތައް ހެދި ގިނަވެއްޖެއެވެ. މިހެންވެޔޭ މިބުނީ ޖާހިލުކަމަކީ ބަނބުކެޔޮ ކަރުން ދުޅަބައްޔަށް ބޭސްވެސް ކުރެވޭ ކަމެކެވެ.

Read more...

މުއްސަންޖަކު ހުސްއަތާ

އަލްއަޚް އާދަމް އިނާޒް ޢަދުނާން

މިއީ ކެނެޑާގައި ދިރިއުޅޭ ޢަރަބި އަޚަކު އޭނާގެ ރަޙްމަތްތެރިއެއްގެ މުއްސަނދި ބައްޕަ އާއި ބެހޭގޮތުން ކިޔައިދީފައިވާ ޢިބްރަތުން ފުރިގެންވާ ވާހަކައެކެވެ. އޭނާގެ ރަޙްމަތްތެރިޔާގެ ބައްޕައަކީ ވަރަށް ބޮޑު މަހުޖަނެކެވެ. އޭނާގެ މިލްކުގައި ނުހަނު ގިނަ ބިލްޑިންގްތަކާއި މުދާތައް ހުއްޓެވެ. ދުވަސްތައް ވޭތުވަމުންގޮސް އެންމެފަހުން އެމުއްސަނދި މަހުޖަނުވެސް މުސްކުޅިވެ ވަރަށް ބޮޑަށް ބަލިވެ ޙާލުދެރަވެއްޖެއެވެ. އަދި ޙަޔާތުގެ އެންމެފަހު ދުވަސްތައް ގުނަންފެށިއެވެ. އޭނާ މަރުވުމުގެ މަދު ދުވަސްކޮޅެއްކުރިން އެމުސްކުޅިޔާ ތަކުރާރުކޮށް ކިޔަންފެށިއެވެ. (اَنَا فَقِيْر ، اَنَا فَقِيْر) މާނައަކީ: [ތިމަން މީ ފަޤީރެކެވެ. ތިމަން މީ ފަޤީރެކެވެ.]

އޭނާ ގާތަށް ޒިޔާރަތްކުރާ އެނާގެ ދަރީންނަށް މިމަންޒަރު ފެނުމުން އެމުސްކުޅިޔާއަށް އޭނާގެ ހުރިހާ މުދަލެއް ދެއްކިއެވެ. އެއީ އޭނާއަކީ ފަޤީރެއްނޫންކަން އަންގައިދިނުމަށެވެ. ނަމަވެސް އެމުސްކުޅިޔާ ތަކުރާރުކޮށް ކިޔަމުންގެންދިޔައެވެ. [އަހަރެންނަކީ ފަޤީރެކެވެ. އަހަރެންނަކީ ފަޤީރެކެވެ.] އޭނާގެ ދަރީން މިކަމާ ކަންބޮޑުވެގެން އެހިސާބުގައި ދިރިއުޅުއްވާ ޢިލްމުވެރިޔަކު ބައްޕަ ކައިރިއަށް ގެނައެވެ. ޢިލްމުވެރިޔާ، އެބަލިމީހާގެ ކައިރީ ވަގުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލުމުން ޢިލްމުވެރިޔާއަށް ވިސްނުނީ މުސްކުޅިޔާ އެބުނަނީ އޭނާ މުދަލުގެ ގޮތުން ފަޤީރު ވާހަކައެއް ނޫންކަމެވެ. އަދި ކިއެއްތަ! އޭނާ އެބުނަނީ ހެޔޮ ޢަމަލުގެ ގޮތުން އޭނާއަކީ ފަޤީރެއްކަމެވެ. އެހެނީ އޭނާގެ މުޅި ޙަޔާތް ވޭތުކޮށްފައިވަނީ މުދާ ގިނަކޮށް ޖަމާކުރުމަށެވެ. މިއަދު މަރުގެ ދާނަށް ވެއްޓުމުން ﷲ އަށްޓަކައި ވަގުތު ދޭން ޖެހޭނެކަން އޭނާއަށް ވިސްނުނީއެވެ. ކޮންމެއަކަސް އެމީހާ މަރުވެގެން ދިޔައިރުވެސް އޭނާ ކިޔަމުން ދިޔައީ (އަނަ ފަޤީރް) އަހަންނަކީ ފަޤީރަކީމެވެ. އަހަންނަކީ ފަޤީރަކީމެވެ.

ލޮބުވެތި އަޚުންނާ އުޚްތުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙަޔާތުގެވެސް ގިނަ ވަގުތުތަކެއް ވޭތުވެގެން މިދަނީ ފައިދާއެއްނެތް ބޭކާރު ގެއްލުންދެނިވި ކަންކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން ތިމާގެ ޙަޔާތުގެ އެންމެ ސިކުންތެއްވެސް ﷲ އަށް އުރެދުމަށް ހޭދަނުކުރަމާތޯއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ގިނަގިނައިން ހެޔޮޢަމަލުކޮށް އަބަދީ ޙަޔތާއި ކުރިމަތިލާއިރު ހެޔޮޢަމަލުގެ ގޮތުން މުއްސަނދި މީހަކަށް ވަމާތޯއެވެ. އެހެންނޫނީ އެމަހުޖަނު ފަދައިން އަހަންނަކީ ފަޤީރެކޭ ބުނަންޖެހިދާނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހެޔޮ ނިމުމެއްދެއްވާށިއެވެ! އާމީން!

ޢަރަބި ޅެންވެރިޔަކު ކިޔާފައިވާ ޅެމެއްގައިވެއެވެ.
وَلَدَتْكَ أُمُّكَ يَابْنَ آدَمَ بَاكِياً * وَالنَّاسُ حَوْلَكَ يَضْحَكُوْنَ سُرُوْرًا
އޭ އާދަމުގެ ދަރިޔާއެވެ! ތިބާގެ މަންމަ ތިބާ ވިހެއީ ރޮއެރޮއެވާ ޙާލުގައެވެ. އެވަގުތު (ތިބާގެ ޢާއިލާގެ) މީސްތަކުން، (ތިބާ އުފަންވުމުގެ އުފަލުގައި) ހެމުންގެންދިޔައެވެ .

فَاعْمَلْ لِنَفْسِكَ أَنْ تَكُوْنَ إِذَا بَكَوْا * فِيْ يَوْمِ مَوْتِكَ ضَاحِكاً مَسْرُوْراً
އެހެންކަމުން ތިބާ މިދުނިޔެއަށް އަލްވަދާޢުކިޔާ ދުވަހު އެބައިމީހުން ރޮއެ ހިތާމަކުރާއިރު، ތިބާ އުފަލުގައި ވުމަށްޓަކާ (ހެޔޮ) ޢަމަލު ކުރާށެވެ
_____________________________
އަޞްލު: މުސާފިރު ބްލޮގް

Read more...

ޒިނޭކުރުން ގިނަވެފައިވަނިކޮށް އައި ބިންހެލުން

މުޙައްމަދު މުސްޠަފާ ޙުސެއިން/ދަރުމަ – އޯގަސްޓް 2003

އިސްވެ ދިޔަ ޤައުމުތައް ކަމުގައިވާ ޢާދު އާއި ޘަމޫދް އާއި މަދްޔަނާއި ސަދޫމް ހަލާކުވެ ފަނާވެ ދިޔަ ވާހަކަ އަޅުގަނޑުމެން އަޑު އަހަމުއެވެ. އެޤައުމުތައް ހަލާކުވެ ދިޔައީ، އެޤައުމުތަކުގެ މީހުން ކުރަމުންދިޔަ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެއީ އީމާންތެރިކަން އެއްގޮތަކަށްވެސް ނެތުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

ބައެއް މީހުން ހީކުރާ ގޮތުގައި މިހާރު އެކަހަލަ ކަންތައްތަކެއް ނުހިގާނެއެވެ. ނަމަވެސް މިލިޔާ ޙާދިޘާ ބައެއް ބޭފުޅުން އަޑުއައްސަވާފައިވެސް އޮވެދާނެއެވެ. 1999 ވަނައަހަރުގެ ހޫނު މޫސުމުގައި ތުރުކީ ވިލާތަށް ވަރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އައެވެ. މިޙާދިޘާގައި މަރުވެ ދިޔަމީހުންގެ ޢަދަދު 20000 އިން މައްޗަށް އަރައިގެން ދިޔައެވެ. ބިންހެލުމުގެ އަސަރު އެންމެ ބޮޑަށް ފޯރީ އިޒްމަދް އާއި ގުލްޖުކް އަށް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، މުޅި ތުރުކީ ވިލާތަށް މިކަމުގެ އަސަރު ފޯރާފައިވެއެވެ. ބިންހެލުމުގެ ސަބަބުން ބިމާ ހަމަވެފައިވާ ބޮޑެތި ޢިމާރާތްތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފޮޓޯތަކުން ވާނީ ފެނިފައެވެ. މިކަމެއް ހިނގާފައިވަނީ އެންމެ 45 ސިކުންތުގެ ތެރޭގައެވެ. މިކަން ﷲއަށް އުނދަގޫވެ ވޮޑިގެންނުވެއެވެ. މިގެއްލުންތައް ލިބުނީ ޢަސްކަރީ ފައުޖުތަކަކުން، ބޮންތަކަކުން ނޫނެވެ. އެންމެ 45 ސިކުންތުގައި ބޮޑެތި ސަހަރުތަކެއް ބިމާ ހަމަވީއެވެ. ތުރުކީ ވިލާތުގައި އެފަހަރު ހިނގި މިޙާދިޘާގައި މިސްކިތްތަކަށް އެއްވެސް ގެއްލުމެއް ނުލިބެއެވެ. ލިބުނަސް ލިބިފައިވަނީ ވަރަށް ކުދިކުދި ގެއްލުންތަކެކެވެ. ފޮޓޯއިން ތިޔަ ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ އެގޮތުން ސަލާމަތުން ހުރި މިސްކިތެކެވެ. ﷲގެ ކުޅަދުންވަންތަ ވެރިކަމުން މުޅި އެހިސާބު ފަނާވެގެން ދިޔައިރުވެސް، މިސްކިތުގެ އެންމެ ކުޑަދޮރެއްވެސް ހަލާކު ނުވެއެވެ. ބިންހެލުން އައުމުގެ ކުރިން ގުލްޖުކްގެ ކަނޑުގެ ޢަސްކަރީ ސިފައިންގެ މަރުކަޒުގައި އެހެން ޙާދިޘާއެއް ހިގާފައި ވެއެވެ. މިމަރުކަޒު ހުންނަނީ މަރުމަރާ ކަނޑުގެ އައްސޭރީގައެވެ. މިދަންނަވާލަނީ މިޙާދިޘާ ލޮލުން ދެކެ، އަތުން ހިފި ތުރުކީ ސިފައިންގެ ޒުވާން މުސްލިމަކު ކިޔައިދީފައިވާ ވާހަކައެކެވެ. މަރުކަޒު ފަނާވެ، ހަލާކުވެގެން ދިޔައިރު ސަލާމަތްވި ހަމައެކަނި މީހަކީވެސް އޭނާއެވެ............ އެޙާދިޘާ ހިނގި އިރު ޕާޓީއެއް ކުރިއަށް ދަނީއެވެ. އެޕާޓީގައި އިސްރާއީލު ސިފައިންގެ އޮފިސަރުންނާއި، އެމެރިކާ ސިފައިންގެ އޮފިސަރުންނާއި، ތުރުކީ ސިފައިންގެ އޮފިސަރުން ތިއްބެވެ....... ރާބޮމުން ގެންދިޔައެވެ. މަޖާކުރުމަށްޓަކައި އިސްރާއީލުގެ އަންހެން ކުދިންތަކެއް ގެނެސްފައި ތިއްބެވެ. އެކުދިން ތިބީ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި އޮރިޔާން ޙާލުގައެވެ. އެމީހުން އެވަގުތު އިސްލާމް ދީނަށް ފުރައްސާރަ ކުރަމުން ގެންދިޔައެވެ. ތުރުކީގެ ކޮމާންޑިންގ އޮފިސަރަކު، ޚަތިމެއް ގެނައުމަށް އޭނާގެ އެހީތެރިޔަކު ކައިރީގައި ބުންޏެވެ. އޭރު އޭނާ ހުރީ ރާ ބޮއިގެންނެވެ. އޭނާ އަމުރު ކުރީ އެންމެން ހީ، މަޖާ ނެގުމަށްޓަކައި އެވަޤުތު ޤުރުއާން ކިޔެވުމަށެވެ. ނަމަވެސް މިއެހީތެރިޔާ ޤުރުއާނެއް ނުކިޔެވިއެވެ. އޭނާއަށް ކިޔާން ނޭގެނީއެއް ކަމެއް ނުވަތަ ހަމަޤަސްދުގައިނުކިޔެވީ ކަމެއް ނޭގެއެވެ. އޮފިސަރު ރުޅި އައިސްގެން ކީރިތި ޤުރުއާން އަތުލައި، ވީދަން ފެށިއެވެ. އަދި ނަށަމުންދިޔަ އަންހެން ކުދީންގެ ފައިދޮށަށް ގަނޑުތައް އުކާލިއެވެ. ޒުވާން ސިފައިންގެ މީހާ ދުވެފައި އެތަނުން ނުކުތެވެ. އަދި ނުކުންނަމުން އޭނާ ފަހަތް ބަލައިލިއެވެ. އެވަގުތު އޭނާއަށް ދެކަމެއް ވަނިކޮށް ފެނުނެވެ. އައްސޭރީގެ ފެންގަނޑު ހިނދެން ފެށިއެވެ. އަދި ފެންގަނޑު ދެބައިވިއެވެ. އެވަގުތު އެދިމާލުން ކޯދުލާފައި ދިޔާ އަލިފާން އަރަންފެށިއެވެ. އަދި އަލިފާންގަނޑު ޢަސްކަރީ މަރުކަޒުގައި ޖެހުނެވެ. އަދި އެހިސާބުން ފެންގަނޑުވެސް މައްޗަށް އުފުލެން ފެށިއެވެ. އިސާހިތަކު މަރުކަޒު ފޮރުވެން ފަށައިފިއެވެ. އެވަގުތު އުޑުންއެރި ވިދުވަރަކުން އިތުރު ގެއްލުންތައް ދިނެވެ. އެޒުވާނާ ދުވަމުން ގެންދިޔައެވެ. އެމަރުކަޒުން ސަލާމަތްވީ އޭނާ އެކަންޏެއެވެ.

މަރުކަޒު ފަނާވިލެއް ބޮޑުކަމުން އެތާހުރި ސާމާނުތަކާއި މީހުންގެ ވަސްވެސް ނެތެވެ. އެއްވެސް ސާމާނެއް ފެނޭތޯ ބެލުމުގެ ގޮތުން 1999 ގެ ޑިސެމްބަރާ ޖެހެންދެން އެމެރިކާ ސިފައިންނާއި ތުރުކީ ސިފައިންނާއި އިސްރާއީލު ސިފައިން ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. އަދި ފުނަށް ފީނާ ހެދިއެވެ. ނަމަވެސް އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުލިބުނެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ޙުރުމަތް ކެނޑި މި މީހުންނަށް ﷲގެ ޢަޛާބު އައީ މާ ގަދަފަދަ ކޮށެވެ.

އެއަށްފަހު ތުރުކީގެ އާބާދީ ބޮޑު ބައެއް ސަހަރު ތަކަށް ވަރުގަދަ ބިންހެލުމެއް އައެވެ. މިބިންހެލުން އައީ 17 އޯގަސްޓް 1999 ވަނަ ދުވަހު މެންދަމުން އަލިވެ 3:05 ގައެވެ. ތުރުކީ ވިލާތުގެ އާބާދީގައި 95 އިންސައްތަ އަކީ މުސްލިމުންނެވެ. ނަމަވެސް މުސްޠަފާ ކަމާލު އަތާތުރުކްގެ ވެރިކަމުގެ ޒަމާނުންފެށިގެން ތުރުކީ ވިލާތުން އިސްލާމީ ދަންމަރު ވަނީ ނިއްވާލާފައެވެ. މިދަންމަރު ރޯވިޔަ ނުދިނުމަށް ، ތުރުކީ ސިފައިންނާ ގުޅިގެން ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. ބިންހެލުން އައުމުން ބައެއް މުސްކުޅިވެރިން ބުނިގޮތުގައި އެމީހުންނަށް ސަޖިދަ ކުރާންވެސް ނޭގެއެވެ. އަދި އެމީހުން ސަޖިދަ ނުކުރާތީ ޢިމާރާތްތައް ސަޖިދަ ކުރުމުގެ ގޮތުން ބިމަށް ތިރިވީ ކަމަށްވެސް އެމީހުން ބުންޏެވެ.
ބިންހެލުން އައުމާއެކު ބައެއްމީހުން ގެތަކުން ނުކުމެގެން އައިއިރު އެމީހުންގެ ފޭރާމަކަށް އޮތީ ހަމައެކަނި ދަށުންލާ އެއްޗިއްސެވެ. ބައެއްމީހުންގެ އެއްވެސް ފޭރާމެއް ނެތެވެ. (ﷲ ތަޢާލާ މިފަދަ ކަންތަކުން އަޅުގަނޑުމެން ސަލާމަތް ކުރައްވާނދޭވެ!)
ވެއްޓުނު ހޮޓާތަކުގެ ތެރެއިން އަލިމަސް ހޮޓަލޭ ކިޔާ ހޮޓަލަކީ 5 ތަރީގެ ހޮޓަލެކެވެ. އެހޮޓަލުގެ ބިންގަލުގެ ބައިގައި އެކަނިވެސް 350 ޓަނުގެ ކޮންކިރީޓާއި އެކަތަ އެކުލެވިގެންވާ ކަމަށް ޢިމާރާތް ރޭނި ފަރާތުން ބުންޏެވެ. ބިމާ ހަމަވި މިހޮޓަލުގެ ގާފުނި ތަކުގެ ދަށުން 300 ވަރަކަށް މީހުންގެ ހަށިގަނޑު ނެރުނެވެ. މި މީހުންގެ ތެރެއިން ގާތްގަޑަކަށް 80 އިން ސައްތަ މީހުން ތިބީ ޒިނޭ ކުރާށެވެ.
ބޭންކު ވިޔަފާރި ކުރާ މީހަކު އޭނާގެ ވިޔަފާރި ދަތުރު ނިންމާލާފަ އެނބުރި އައި އިރު ބިންހެލުން ވަނީ އައިސްފައެވެ. އޭނާގެ ގެ ހުރި ތަނަށް ގޮސް އަންހެނުންގެ ހަށިގަނޑު ފެނޭތޯ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. އަދި ފެނުނެވެ. އޭނާގެ އަންހެނުން އޮތީ އޭނާގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާއާއެކު ޒިނޭ ކުރާ ޙާލު، ފިސްފިސް ވެފައެވެ. މިހިރީ އުއްމަތަށް ހުރި ބޮޑެތި ފިލާވަޅު ތަކެވެ. މިކަހަލަ ބޮޑެތިފާފަތައް އެހެނިހެން އިސްލާމީ ޤައުމުތަކުގައިވެސް ހިންގަމުން ގެންދާކަމީ ހިތާމަ ހުރި ކަމެކެވެ.
ތުރުކީ ވިލާތުގައި ފަހަކަށް އައިސް ދީނީ ކަންތައްތަކާ ދެކޮޅަށް ޢަސްކަރިއްޔާއިން ފިޔަވަޅުތައް އަޅާފައި ވެއެވެ. މިގޮތުން 28 ފެބްރުއަރީ 1999 ގައި ޢަސްކަރީ ސަރުކާރުން ފަގުޑި އެޅުމާއި، ޙިޖާބު ލުމާއި ޢުމުރުން 14 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަށް އިސްލާމީ ތަޢުލީމު ދިނުން މަނާކުރިއެވެ. އަދި ތުރުކީގައި އޮންނަ ޤާނޫނެއްގައި ބުނާ ގޮތުން ސަރުކާރުގެ މުވައްޒަފެއްގެ ނުވަތަ ޢަސްކަރީ މީހެއްގެ އަންހެނުން އެކަށީގެންވާ އިސްލާމީ ހެދުމެއް އަޅައިފިނަމަ، އެ މުވައްޒަފަކު މަޤާމުން ވަކި ކުރެވެއެވެ. އަދި ޖަލަށް ލެވެއެވެ.
ތުރުކީ ސިފައިންގެ އިސް އޮފިސަރުން އެކި ފަހަރު މަތިން އިސްލާމްދީނާ އިދިކޮޅު ޝިއާރުތައް ފާޅުކޮށްފައި ވެއެވެ. މިގޮތުން ނޭޓޯއަށް ވެސް ނިސްބަތްވާ އޮފިސަރަކު ބުނެފައި ވެއެވެ. “އަހަރެމެން މިހާރު މިތިބީ ތުރުކީ ވިލާތުން އިސްލާމްދީން މުޅިން ފޮހެލެވޭ ހިސާބަށް އައިސްފައެވެ.”
ގުލްޖުކް ގެ ސިފައިންގެ މަރުކަޒުގައި ހުރެފައި އެކަކު ބުންޏެވެ. “އަހަރުމެންނަށް މިހާރު މި ތިބެވެނީ ވަރަށް ހަރުދަނާ އަދި އިތުބާރު ހުރި މަޤާމެއްގައެވެ. އަދި އަހަރުމެން މިތިބީ އަހަރެމެންގެ ރޭވުންތައް އިރުމަތީ ޔޫރަޕަށް ވެސް ފަތުރާ ހިސާބަށް އާދެވިފައެވެ. އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ދެނެއް އަހަރުމެންނެއް ނުހުއްޓުވޭނެއެވެ.” އޭނާ މިހެން ބުނީ ގުލްޖުކްގެ މަރުކަޒުގައި ހުރެފައެވެ. އަދި އިތުރަށް މަލާމާތުގެ ރާގަކަށް ބުނެލިކަމަށް ވެއެވެ. “ﷲ އަށް ވެސް އަހަރުމެންނެއް ނުހުއްޓުވޭނެއެވެ.” (މިފަދަނުބައި ޢަމަލުތަކުން އަޅަމެން ދުރުކުރައްވާދޭނވެ!)
އެމީހުން ފަޚުރުވެރިވެ ބޮޑާބަސްތައް ބުނަމުންދިޔައީ އެ މަރުކަޒު ހަދާފައި ހުރިލެއް ވަރުގަދަ ކަމުންނެވެ. ތުރުކީ ވިލާތުގައި އެތަނަށްވުރެ ވަކި ގަދަ ތަނެއް ހުންނާނެ ކަމަކަށް ނުވެއެވެ. ބުނާތީ އިވޭ ގޮތުގައި އެތަން ހަދާފައި ހުންނަނީ ބިން ހެލުނަސް ހަލާކުނުވާ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އަދި ބޮމުގެ އަސަރު ވެސް ނުފޯރާނެ ގޮތަށެވެ. މުހިއްމު ހަތިޔާރުތަކާއި އާލާތްތައް ކޮށާރު ކޮށްފައި ހުންނަނީ އެތަނުގައެވެ.
އިންސާނާ ކިތަންމެ މަތިހަށިނަގާފައި އުޅުނަސް އިލާހީ ޤާނޫނުގެ ކުރިމަތީގައި ހެދޭނޭ ހަމަ އެއްވެސް ގޮތެއް ނޯވެއެވެ. ދެއްކޭނޭ ހަމަ އެއްވެސް ބާރެއް ނޯވެއެވެ.
އެ މަރުކަޒު ފަނާވި ރޭ އެތަނުން ބޭރުގައި ތިބި މީހުންނަށް ވެސް ބިރުވެރި މަންޒަރުތައް ފެނިފައި ވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ބިންގަނޑު ތެރޭން އިވެން ފެށީ ރުއިމުގެ އަޑު ކަހަލަ އަޑެކެވެ. އެއަށްފަހު އެއަށްވުރެ ވެސް އަޑިން އިވެން ފެށީ ބިރުވެރި އަޑެކެވެ. ބައެއް މީހުން ހީކުރީ ޤިޔާމަތް ވަނީ ކަމަށެވެ. އެއަށްފަހު ބިންގަނޑު ހޫނުވިއެވެ. އަދި ބައެއް ހިސާބުތަކުން އާވި އަރަން ފެށިއެވެ. ދެން މީހުންނަށް ފެނުނީ ގުލްޖުކްގެ އައްސޭރި އާ ދިމާލުން ވަރަށް ހަލުވިކޮށް ދިޔަވަރު ހިކެން ފެށި ތަނެވެ. އިސާހިތަކު އެދިމާލުގެ އަޑި ވެސް ފެންނާން ފަށައިފިއެވެ. އަދި ރީތިކޮށް ހިކުނެވެ. ދެން ފެނުނީ ކުއްލިއަކަށް ދިޔާ އަލިފާންގަނޑު އެދިމާލުގެ ބިންގަނޑު ފަޅާލާފައި އަރައިގަތް ތަނެވެ. އަލިފާން ގަނޑު އެރީ މައްޗަށެވެ. ބައެއް މީހުންނަށް އެވަގުތު އުޑު ފެނުނީ ގަދަ ރަތް ކުލައިގައި ވަނިކޮށެވެ. އެރި އަލިފާންގަނޑު ފޭބީ ހަމަ ސީދާ ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ މަރުކަޒަށެވެ. ދެން އައީ 45 ސިކުންތުގެ ބިން ހެލުމެކެވެ. މި ބިން ހެލުމުގައި ބޮޑެތި އިމާރާތްތައް ބިމާހަމަކޮއްލިއެވެ. ބިން ހެލުމާއެކު 30-40 މީޓަރުގެ ބިޔަ ރާޅު ކަނޑުގައި އުފެދުނެވެ. މި ރާޅު ބައިކިލޯމީޓަރު އެއްގަމަށް އަރައިގެން ދިޔައެވެ. މި މާސިންގާ ރާޅު ސިފައިންގެ އެ މަރުކަޒު ހަލާކުކޮށް ސުންނާފަތިކޮށްލިއެވެ. ސިފައިންގެ މަރުކަޒުގެ އިތުރުން އާއްމުކޮށް ނެށުމާއި ޖުވާކުޅުން އޮންނަ އެހިސާބުގައި ހުރި ހޮޓަލަކަށް ވެސް ބިޔަ ރާޅު އެރިއެވެ.
ގުލްޖުކްގެ ޒުވާނަކު ބުންޏެވެ. “މިއީ ހަމަ އަހަރެމެންނަށް ވާންވީ ގޮތެވެ. އަހަރުމެން އުޅެމުން އައީ އަރާމު ދިރިއުޅުމެކެވެ. އަހަރުމެންގެ ގިނަ މީހުންގެ އަތުގައި ދެގެ ތިން ގެ ހުއްޓެވެ. އަދި ދެތިން ކާރު އޮވެއެވެ. އަހަރުމެން ވަގުތުތައް ނަގާލަމުން ދިޔައީ ޒިނޭ ކުރުމުގައެވެ.” ވިސްނާ މީހުންނަށް މިހިރީ ބޮޑެތި ޢިބްރަތްތަކެވެ.
ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ މަރުކަޒަށް މި ދިމާވި ގޮތުގެ ޚަބަރުތައް އޮތީ ހުޅަނގުގެ ޚަބަރު ފަތުރާ ވަސީލަތްތަކުން ވަރަށް ބޮޑަށް ފޮރުވައި، އޮޅުވާލާފައެވެ. ގަތް ލަދަކުން ތޯއްޗެކެވެ.މި ޚަބަރު ތަފްޞީލުކޮށް ދީފައި ވަނީ ހުޅަނގުގެ އެންމެ ނޫހެއްގައެވެ. އެއީ، އެމެރިކާގެ ވޮޝިންގްޓަންގައި ނުކުންނަ “އެގްޒެކެޓިވް އިންޓެލިޖެންސް ރިވިޔު” އޭ ކިޔާ ނޫހެއްގައެވެ. މިއީ ހަފުތާއަކު އެއް ފަހަރު ނުކުންނަ، ސިއްރު މަޢުލޫމާތު އެކުލެވޭ ނޫހެކެވެ. އަގަކީ 10 ޑޮލަރެވެ. މިބިންހެލުމާއި ބެހޭ މަޒްމޫނު ޖަހާފައި ވަނީ 3 ސެޕްޓެމްބަރު 1999 ގެ އަދަދުގައެވެ. 26ވަނަ ޞަފުޙާ ގައި އޮތް މަޒްމޫނު ފަށާފައި ވަނީ މި ސުރުޚީންނެވެ. “ބިން ހެލުމުގެ ސަބަބުން، ތުރުކީ ވިލާތުން ކޯކަސަސް ސަރަޙައްދަށް ވަންނަން ކުރި މަސައްކަތް ނާކާމިޔާބުވެއްޖެ” މަޒްމޫނުގެ ވަކި ހިސާބެއްގައި ލިޔެފައި ވެއެވެ. “.... އައްސޭރި ސަހަރެއް ކަމުގައިވާ ގުލްޖުކްގެ ބައެއް ހިސާބުތައް ވަނީ މަރުމަރާ ކަނޑުގެ ތެރެއަށް ގެނބިފައެވެ. މި ޙާދިޘާގައި ތުރުކީގެ ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ އެންމެ މުހިއްމު މަރުކަޒު ވަނީ ހަލާކުވެ ގޮސްފައެވެ. އަދި އެންމެ އިސް އޮފިސަރުންގެ އެތަކެއް މީހުން މަރުވިއެވެ.27 ވަނަ ޞަފުޙާގެ ގައި ލިޔެފައިއޮތެވެ. “ތުރުކީއަށް އައި ބިން ހެލުމުން ނޭޓޯގެ ރޭވުން ވެސް ހެލިގެންފިއެވެ.” މިއީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ލިބުނު ފިލާވަޅެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ބޮޑެތިފާފަތަކަށް އަރައިގަންނަ މީހުންނަށެވެ. ދީނަށް ފުރައްސާރަ ކުރާމީހުންނަށެވެ. ހުރިހާ ބާރެއް މިލްކުވެ ވޮޑިގެންވަނީ ﷲ އަށެވެ.

Read more...

ޗައިނާ ދަތުރު

ތަރުޖަމާ:އަލްއަޚް އަޙްމަދު އަސްލަމް

އެއްދުވަހަކު ޢިލްމުވެރިޔަކު އޭނާގެ ބައިވެރިންނާއެކު ދީނީ ނަސޭހަތް ދިނުމަށް ޗައިނާއަށް ދިއައެވެ. މިދަތުރުގައި ދީނީ ނަސޭހަތް ދިނުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ ޗައިނާގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ހުންނަ ހޯލުތަކުގައެވެ.

އެމީހުން ތިބޭ ތަނާއި ތަންކޮޅެއް ދުރު ހިސާބެއްގައި ނަސޭހަތްދޭން ހަމަޖެހިފައި އޮތް ދުވަހެއް ކަމުން ކުލީ ކާރެއް ހަމަޖެއްސިއެވެ. ކާރު އައުމާއިއެކު އެންމެން ކާރަށްއަރާ ހަމަޖެހިލާފައި އެމީހުން އެބުނާ ހިސާބަކަށް ދެވޭނީ ކިހާއިރަކުންތޯ ޑުރައިވަރާއި ސުވާލު ކޮށްލިއެވެ.

"ގާތްގަނޑަކަށް ދެ ގަޑިއިރު ތެރޭ ހީވަނީ ދެވިދާނެހެން" ޑުރައިވަރު ލަފާކޮށްލާފައި ބުންޏެވެ.
"އަހަރެމެން މިވަގުތުކޮޅު ކޮންމެހެން ހުސްކޮށް ތިބެގެން ކަމަކުނުދާނެ! ޢިލްމުވެރިންނަކީ ﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އެކަލާނގެ ދީން އެހެންމީހުނަށް ދަސްކޮށްދީ އޮޅުންފިލުވައި ދިނުމަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ބައެއް. އަހަރެމެންގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް މިޑުރައިވަރަށް އިސްލާމްދީނުގެ ދަޢުވަތު ދިނުމަކީ، އެހެންނޫނީ މިކާރަށް އަރާ ކާފަރުންނެކޭ އަހަރެމެންނެކޭ އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތް؟" ޑުރައިވަރަށް ނޭނގޭނެ ކަހަލަ ގޮތަކަށް ޝެއިޚު އޭނާގެ ބައިވެރިންނާއި ދިމާއަށް އެނބުރިލާފައި ބުންޏެވެ.

ޝެއިޚު މަޑުމައިތިރިކަމާއިއެކު ޑުރައިވަރާއި ވާހަކަ ދައްކަންފެށިއެވެ. "ކަލޭ އެއްވެސް ދީނެއް ޤަބޫލުކުރަންތަ؟" "ނޫން! އަހަރެން އެއްވެސް ދީނެއް ޤަބޫލެއް ނުކުރަން. އަހަރެން ހެނދުނު ހޭލައިގެން ނުކުންނަނީ ލާރިހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރަން. ދެން ދުވަސް ނިމުމުން އަހަރެންނަށް ލިބުނު ލާރިކޮޅު އެއްކޮއްލާފައި ގެއަށް ބޭނުންވާ ސާމާނުކޮޅު ގަނެލައިގެން ގެއަށް ދަނީ. އަހަރެން ކޮން ކަމަކަށް ދީނެއް ބޭނުންވަނީ؟" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"ކަލޭ ދުވަހަކު ވެސް އިސްލާމް ކިޔާ ދީނެއްގެ އަޑު އެހިންތަ؟" ޝެއިޚު ބުންޏެވެ. "އެހާ ބޮޑަކަށް ނާހަން، ތަންކޮޅެއްކުރިން އަހަރެނަށް ފެނުން ވީޑިއޯއެއްގައި އަޑުއެހިން ތިބުނާބަޔަކީ ވަރަށް ލޭ އޮހޮރުވުން ގިނަ ބައެކޭބުނާ އަޑު، މިއަށްވުރެން ބޮޑަކަށް ނޭނގޭ." ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"ތިހެން ވިއްޔާ ބުނެބަލަ، ކަލޭ ދަންނަ ގޮތުގައި ކޮމްޕިއުޓަރަކީ ކޯޗެއް؟ ޝެއިޚު އެހިއެވެ. "އަހަރެންނަށް ހީވަނީ އެއީ އަދި މިހާތަނަށް އީޖާދު ކުރި އެންމެ މޮޅު މެޝިންހެން، އަދި އެޔަކީ އެހާ ބޭނުންތެރި މުހިންމުވެސް އެއްޗެއް" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"ތިހެންވިއްޔާ ބުނެބަލަ، ކަލެއަށް ހީވަނީ އެއީ އަމިއްލައަށް އުފެދުން އެއްޗެއް ހެންތަ، ނޫނީ ކޮންމެވެސް މީހަކު އުފެއްދިއެއްޗެއް ހެންތަ؟" ޝެއިޚު އަނެއްކާވެސް ސުވާލު ކުރިއެވެ. "ކިހިނެއް އޭތި އެކަނި އުފެދޭނީ އަހަރެންނަށް ޔަގީން އެއީ ހަމަ ކޮންމެވެސް މޮޅުމީހަކު އުފެއްދި އެއްޗެއްކަން." ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"އިންސާނުންނާއި ކޮމްޕިއުޓަރާއި ތެރެއިން ކޯޗެއް މޮޅުވެފައި ފުރިހަމަވާނީ؟" ޝެއިޚު އެއްސެވެ. "އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް އިންސާނުން" ޑުރައިވަރު ޖަވާބުދިނެވެ.

"މައްސަލައެއް ނެތް ކޮމްޕިއުޓަރު އުފެއްދީ އިންސާނުން، އަދި އިންސާނުންނަކީ ކޮމްޕިއުޓަރަކަށް ވުރެންވެސް މޮޅު ފުރިހަމަ އެއްޗަކަށް ވާއިރު އިންސާނުންވެސް އުފެދިފައިވަނީ އެކަންޏެއް ނޫން އަދި އިންސާނުން ހައްދަވާފައިވަނީ ކޮންމެވެސް ފަރާތަކުންކަން ކަށަވަރު." ޝެއިޚު ބުންޏެވެ. "އާނ!" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"އިސްލާމްދީނުގައި އަހަރެމެން މުސްލިމުން މިޤަބޫލުކުރަނީ ހުރިހާ އެއްޗެއްވެސް ހެއްދެވީ ﷲ ކަމުގައި. ރަނގަޅު އަދި ކުރިއަށް ވިސްނާލަބަލަ، ހިތަށް ގެނެސްބަލަ ކަލެއަކީ ދުވަހަކުވެސް ކޮމްޕިއުޓަރެއް ލޮލަށް ނުފެންނަ އަދި އޭގެ ވާހަކަ އަޑުވެސް ނާހާ މީހެއްކަމަށް، ދެން އަހަރެން ކަލޭގެ އަތަށް ކޮމްޕިއުޓަރެއް ދީފައި މީތި ބޭނުން ކުރާށޭ ބުނީމައި އެނގޭނެތަ އެމެޝިނާ ކުޅެން؟ ޝެއިޚު ބުންޏެވެ. "ނޫނ! ނޭނގޭނެ" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

"ދެން މިސާލަކަށް އަހަރެން މިދިނީ ކޮމްޕިއުޓަރު ބޭނުންކުރާނެ ގޮތުގެ ފޮތެއް، ކަލޭގެ އަތަށް އޭރުން އެކޮމްޕިއުޓަރު އެންމެ ފުރިހަމައަށް ބޭނުންކުރަން އެނގޭނެތަ؟ ޝެއިޚު ސުވާލުކުރިއެވެ. "އާނ! އޭރުން އެނގިދާނެ ކުޑަކޮށް ބޭނުން ކުރަން، އެކަމަކު އެންމެ ފުރިހަމައަށް ބޭނުންކުރާކަށް ނޭނގޭނެ" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ.

އިސްލާމް ދީނުގައި އަހަރެމެން ބަލަނީ ޤުރުއާނަކީ އިންސާނުން ދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅެންވީ ގޮތް ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ފޮތްކަމަށް. މިފޮތުގައިވާ ގޮތާއި ޚިލާފަށް އުޅެން ވެއްޖެއްޔާ އެބަޔަކު ހަލާކުވެދާނެ، ހަމައެގޮތަށް ކޮމްޕިއުޓަރުވެސް އެމެޝިން ބޭނުންކުރަން އޮންނަ ގޮތްނޫން އެހެން ގޮތަކަށް ބޭނުން ކޮށްފިއްޔާ އޭތީގައި މައްސަލަތައްޖެހި ހަލާކުވެދާނެ، މިގޮތުން ކޮމްޕިއުޓަރުވެސް ބޭނުންކުރަން ޖެހޭނީ އެމެޝިން ބޭނުންކުރާނޭ ގޮތް ލިޔެވިފައިވާ ފޮތާ އެއްގޮތަށް، އެފޮތާއި އެއްގޮތަށް އެބޭނުންކުރާނޭ ފުރިހަމަ ގޮތް ކިޔައިދޭން އެނގޭނީ އެކަމުގެ ޚާއްސަ އިންޖިނޭރުންނަށް. މިގޮތުގެ މަތީން އެކި ޖީލުތަކާއި ހަމައަށް ކޮންމެ ޢިލްމެއް ވެސް އަންނަނީ އެކަމެއްގެ މޭސްތިރިންގެ ކިބައިން ނަގުލުވަމުން.

ހަމަ މިފަދައިން ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ކަލާމްފުޅު ކަމުގައިވާ ޤުރުއާނާއި އެކަލާނގެ ރަސޫލާގެ ބަސްފުޅުތައް މިއަންނަނީ މިގޮތުގެމަތިން ދައުރުވަމުން، ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އިންސާނުން ހައްދަވާފައި، އުޅެންވީގޮތް ޤުރުއާނުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައި ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވީ އެކަލާނގެ ބަސްފުޅުތަކުގެ އަލީގައި މީސްތަކުންނަށް ދިރިއުޅުން ބައްޓަން ކުރަންވީގޮތް ބަޔާންކޮއްދެއްވުމަށް" ޝެއިޚު މަޑުމައިތިރިކަމާއި ޝައުގުވެރިކަމާ އެކު ކިޔައިދެމުން ދިޔައެވެ.

މިހާ ހިސާބަށް ދެމީހުންގެ ވާހަކަ ދިޔަތަނާ މިމީހުންގެ މަންޒިލާއި ހަމައަށް އާދެވިއްޖެއެވެ. ޝެއިޚަށް އެވަގުތު ފެނުނީ ޑުރައިވަރުގެ ދެލޮލުން ކަރުނަ ފައިބަމުން ދިޔަތަނެވެ. ޝެއިޚުގެ އެބަސްތަކުން ޑުރައިވަރުގެ ހިތަށް ވަނީ ވަރަށް ފުން އަސަރުތަކެއް ކޮށްފައެވެ. މިއީ އަދި މީގެކުރިން ޑުރައިވަރު އަޑުއަހައިފައިވާ ކަހަލަ ވާހަކަތަކެއްނޫނެވެ.

"އަހަރެން ވަރަށް ޝައުގުވެރިވެއްޖެ ތިޔަ ވާހަކަތައް އަޑުއަހަން، ބުރަކަމަކަށް ނުވަންޏާ އަހަރެން އެދެނީ އަހަރެންގެ ކައިރީގައި ކަލޭމެން އަދި ފަނަރަ ވަރަކަށް މިނިޓު، ތިޔަ ދީނުގެ ވާހަކަ ދައްކަން މަޑުކޮއްލަދިނިއްޔާ" ޑުރައިވަރު އަސަރާއިއެކު ބުންޏެވެ.

ޝެއިޚު އޭނާގެ އެދުން އުފަލާއި އެކު ޤަބޫލު ކުރިއެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނުގެ ކަންތައްތައް އޭނާއަށް ކިޔާދިނެވެ. އޭނާ ވަރަށް ޝައުގުވެރިކަމާއިއެކު އަޑުއަހަމުން، ސުވާލުތައް ކުރަމުން ގެންދިއައެވެ. ޑުރައިވަރުގެ ހިތުގައިވަނީ ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު އިހުސާސްތަކެކެވެ.

"އަހަރެން ބޭނުން ތިޔަ ދީނަށް ވަންނަން، ކިހިނެއް އަހަރެން ހަދަންވީ؟" ޑުރައިވަރު ބުންޏެވެ. "ﷲ ފިޔަވާ ހައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އެހެން އިލާހެއް ނުވާކަމަށާއި އަދި މުޙައްމަދުގެފާނަކީ އެކަލާނގެ ރަސޫލާކަމަށް އަޅު ހެކިވަމެވެ. މިހެން ދުލުންކިޔާ ހިތުގެ އަޑިން ޤަބޫލުކުރުމުން އެ އަހަރެމެންގެ ދީނަށް ވަދެވުނީ" ޝެއިޚު ބުންޏެވެ.

މިވަގުތުން ފެށިގެން ޑުރައިވަރު އިސްލާމް ވެއްޖެއެވެ. ޝެއިޚާއި އޭނާގެ ބައިވެރިން މިޑުރައިވަރަށް ހިދާޔަތް ދެއްވިކަމަށްޓަކައި ﷲ އަށް ޝުކުރުކުރިއެވެ.
__________________________________
ދީނީނިއުސް.ކޮމް އިން ނަގާފައި

Read more...

ޖިންނިއަކާއި އެކު ދެކެވުނު ވާހަކަތަކެއް

ތަރުޖަމާ:އުއްމު ކުލްސޫމް

އަހަރެމެން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ނަބިއްޔާ (صلى الله عليه وسلم) ގެ ސުންނަތް ކިޔާ އެޤަބޫލު ކުރަމެވެ. އަހަރެމެންނަށް އޭގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތައް ފެނި ހެކި ނުވެވުނު ކަމުގައިވިޔަސް އަހަރެމެން އެއްވެސް ޝައްކަކާއި ނުލާ އެޤަބޫލު ކުރަމެވެ. ބައެއް ފަހަރު ﷲ ގެ ރަޙްމަތް ފުޅުން އަހަރުމެންނަށް، މިފަދަ ކަންތައްތައް ދެކި އަޑު އެހުމުގެ ނަސީބުލިބެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން އަހަރެމެންގެ ހިތުގެ ޘާބިތުކަން އިތުރުވާފަދަ ކަންތައްތަކެވެ. މިފަދަ ނިޢްމަތަކަށް އަހަރެމެން ﷲ ތަޢާލާއަށް ޙަމްދުކުރަމެވެ. މިހެންކަމުން އަހަރެންނަށް ދިމާވި މިޙާދިޘާ ތިއަޚުންނާއި އުޚްތުންނާއި އެކު ޙިއްޞާ ކޮށްލާނަމެވެ. މިއީ ތިޔަ އަޚުންނާއި އުޚްތުންގެ އީމާންތެރިކަން އިތުރުކޮށްދޭނެ ފަދަ ހަދިޔާއެއްކަމަށް ވާނެކަމުގައި އުއްމީދު ކުރާ ޙާލުގައެވެ.

ފާއިތުވެދިޔަ މަހުގައި އަހަރެން ޕާކިސްތާނަށް ކުރިދަތުރެއްގައި ޖިންނި އަވަލާފައިވާ އަންހެން ކުއްޖަކަށް ކިޔެވުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބުނެވެ. އަހަރެން މިކަމުގެ ހުރިހާ ތަފްޞީލެއް ކިޔައިދޭކަށް ނެތީމެވެ. އަހަރެމެން އެތަކެއްޗާއި މެދު ގިނަގިނައިން އަޑުއަހާ ނަމަވެސް ދެކިފައިނުވާ، ﷲ ތަޢާލާގެ ޚަލްޤުތަކުގެ ތެރެއިންވާ މިޖިންނިއާއި އަހަރެންނާއި ދެމެދު ދެކެވުނު ވާހަކަ ތަކަކީ ޙިއްޞާކޮށްލުން ޙައްޤު ވާހަކަ ތަކެއްކަމުގައި ދެކެމެވެ. މިދެކެވުނު ވަހާކަތައް ދެކެވިފައިވަނީ އުރުދޫ އަދި ޕަންޖާބީ ބަހުންނެވެ. މިލިޔުމުގައި މިހިމަނާލަނީ ހުރިހާ ވާހަކަތައް ފުރިހަމަކޮށްނެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ ބައިތަކެކެވެ.

އަހަރެން ބަންގިންނާއި ޤުރުއާނުގެ ބައެއް އާޔަތްތަކުން ފެށީމެވެ. އޭތި (ނުވަތަ އޭނަ) ދެކޮޅުހެދުން ހުއްޓާލާ އަހަރެންނާ ވާހަކަ ދެއްކުމަށް އެއްބަސް ކުރުވުމަށެވެ. އެއީ ސީތާ ކިޔާ އަންހެން ޖިންނިއެކެވެ. އޭނާ މުސްލިމް އަންހެން ކުއްޖަކަށް ހައެއް ނުވަތަ ހަތް އަހަރު ވަންދެން ގޯނާ ކޮށްފިއެވެ. އެއީ އޭނާ އަމިއްލަ އަށް ފެށިކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މީހަކު ސިހުރު ހަދައިގެން އޭނާ މެދުވެރި ކުރުވީއެވެ. ނަޞޭހަތެއްގެ ގޮތުން އަހަރެން އެންމެ ފުރަތަމަ އޭނާއަށް އިސްލާމް ވުމަށް ގޮވާލީމެވެ. ކަންދިމާ ކުރިގޮތުން އެފަހަރަކީ މީހަކު އޭނާއަށް އިސްލާމްވުމަށް ގޮވާލި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. އެހެންކަމުން އޭނާއަށް ކުޑަ ސިހުމެއް ލިބުނެވެ.

ސީތާ: ”އަހަންނަށް މުސްލިމަކަށް ވެވޭނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ.؟“
އަހަރެން: ”ނުވެވޭންވީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް މުސްލިމަކަށް ވެދިދާނެއެވެ.“
ސީތާ: ”އެކަމަކު އަހަރެންނަކީ ވަރަށް ނުބައިނުލަފާ އެއްޗަކީމެވެ. އަދި އަހަރެން ވަރަށް ގިނަ ނުބައި ޢަމަލުތައްވެސް ކޮށްފައިވާނެއެވެ.“
އަހަރެން: ”އެއީކީ މައްސަލެއްނޫނެވެ. ކަލޭ އިޚްލާޞްތެރިކަމާ އެކު ތަޥްބާ ވެއްޖެނަމަ ކަލެއަށް ފާފަ ފުއްސަވާ ދެއްވަވާނެއެވެ. އަހަރެންގެ ރައްބަކީ ގިނަގިނައިން ފާފަފުއްސަވާ ދެއްވާ އިލާހެވެ.“
ސީތާ: ”އެކަމަކު އަހަރެންމީ ޤަރުނުތަކެއް ވަންދެން ހިންދޫ އެއްކަމުގައިވީ އެއްޗެކެވެ. މިހާރު އަހަންނަކަށް ބަދަލެއް ނުވެވޭނެއެވެ.“
އަހަރެން: ”އިސްލާމްދީނަކީ ޙައްޤުދީންކަން ކަލޭ ޤަބޫލުކޮށްފިނަމަ ހަމަޔަޤީނުންވެސް ކަލެއަށް ބަދަލުވެވޭނެއެވެ. ކަލޭ ދުނިޔޭގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި ދަތުރުކޮށް އިސްލާމްދީނާއި ބެހޭގޮތުން އޮޅުން ފިލުވަންވީ ނޫންހެއްޔެވެ؟ ކަލެއަށް ނުލާހިކު އަވަހަށް، ދުރު ރާސްތާތަކަށް ދަތުރުކުރުމުގެ ބާރު ލިބިގެން ވޭނޫންހެއްޔެވެ؟ މިކަން ހޯދާ ބަލައިފިނަމަ ކަލޭފަދަ ޖިންނީން (އެހެންނަމަވެސް މުސްލިމް) ފެންނާނެއެވެ. އެމީހުންނާއި ވާހަކަދައްކާ އަހާބަލަށެވެ. އެމީހުން ކަލެއަށް ދަސްކޮށްދޭނެއެވެ.“
ސީތާ: ”އާ، އަހަންނަށް އިނގެއެވެ. (މުސްލިމް ޖިންނީންގެ) ބޮޑެތި ޤާފިލާ ޤާފިލާތައް އަހަރުމެންގެ ކައިރިންލާފައި ދެއެވެ. އަހަރުމެން އެތަކެއްޗަށް މަލާމަތްކޮށްހަދާ އުޅެމެވެ.“
سبحان الله! އެނާ މިހެން ބުނުމުން ހަމަހަޤީޤަތުގައިވެސް އަހަރެން ވަރަށް އަޖައިބުވިއެވެ. އެކަމުން އަހަރެންގެ ހަނދާނަށް އައީ ޖިންނި ސޫރަތުގެ ފުރަމަ އާޔަތެވެ.
”قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا“
”ކަލޭގެފާނުވިދާޅުވާށެވެ! ޖީންނީންގެ ތެރެއިން ބަޔަކު (ޤުރުއާނުގެ) އަޑު އަހައިފިކަމަށް، ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ވަޙީ އިއްވަވައިފިއެވެ. ފަހެ (އެބައިމީހުންގެ ޤައުމުގެ މީހުންނަށް) އެބައިމީހުން ބުންޏެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންމެން ޢަޖައިބުވާފަދަ ޤުރުއާނެއްގެ އަޑު އަހައިފީމެވެ.“ (ސޫރަތް އަލްޖިން - 1)

އަހަންނަށް ސިފަވެގެންދިޔައީ ޖިންނީންގެ ބައިގަނޑެއް، އަދި މިހާރުވެސް އެމީހުން ޤާފިލާތަކުގައި ދަތުރުކުރަމުންދާ މަންޒަރެވެ.
އަހަރެން: ”ކަލޭމެން އުޑުތަކަށް އަރާ މަލާއިކަތް ބޭކަލުން ދައްކަވާ ވާހަކަފުޅު އަޑުއެހުމަށް މަސައްކަތް ކުރާއި ކަލޭމެންނަށް މަލާއިކަތް ބޭކަލެއް ފެނިފައި ނުވޭހެއްޔެވެ؟“
ސީތާ: ”އާނ، އެބޭކަލުން އަހަރެމެންނާއި ދިމާލަށް ހިލަ އުއްކަވައެވެ. އަހަރެންގެ ގައިގައި އެހިލަތަކުން އެތައް ފަހަރަކު ޖެހިފައިވެއެވެ. އޭގެން ހިލަޔަކުން ޖެހި އަހަރެންގެ އަތްވެސް ބިންދައިގެން ގޮސްފައިވެއެވެ.“

ހިނދުކޮޅަކަށް އަރެންގެ ވިންދު ހުއްޓުނު ކަހަލައެވެ. އަހަރެންގެ އަމިއްލަނަފްސުގެ މައްޗަށް ބާރެއް ނުފޯރުވުނެވެ. އުޑާދިމާލަށް ބަލަން ގަނޑުވެފައި ސިކުންތުކޮޅަކަށް ހުރެވުނެވެ. އުޑުގެ މަތީގައި، ﷲ ތަޢާލާގެ ވަރުގަދަ ފާރަވެރިން ކަމުގައިވާ މަލާއިކަތުން، އެއުޑުތައް ދިފާޢުކޮށް ހިމާޔަތް ކުރުމުގައި ދެމިތިއްބަވައެވެ. އެބޭކަލުން ގިނި ހިލަތައް (ސީތާ ބުނިފަދައިން) އެއުޑުތަކަށް އެރުމަށް މަސައްކަތް ކުރާ ޝައިޠާނުންނާއި ދިމާއަށް އުއްކަވައެވެ. ޤުރާނުގައި އަންގަވާފައިވާ ގޮތަށް އެއްވެސް ތަޢާރުޟު ވުމެއް ނެތިއެވެ.
”وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا . وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا“
”އަދި ތިމަންމެން އުޑުގެ ޚަބަރު ހޯދަން އުޅުނީމެވެ. ފެހެ، ތިމަންމެންނަށް އެތަންފެނުނީ، ބަލަހައްޓަވާ، ގަދަފަދަ މަލާއިކަތުންނާއި، ގިނަހިލަތަކުން ފުރިފައެވެ. އަދި ތިމަންމެން އެ އުޑުގެ ތަންތަނުގައި އަޑުއަހަން އިށީނދެ ތިބޭކަމުގައިވީމުއެވެ. ފަހެ، މިހާރު އެއަޑު އަހަންއުޅޭމީހަކަށް ފެންނަހުށީ ފާރަލައިގެންވާ ގިނަހިލައެކެވެ.“ (ސޫރަތް އަލްޖިން: 8-9)
”إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ . وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ . لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلإ الأعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ . دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ . إِلا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ“
”ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންއިލާހު އަލިގަދަ ތަރިތަކުގެ ޒީނަތްތެރިކަމުން އެންމެކައިރި އުޑު ޒީނަތްތެރި ކުރެއްވީމެވެ. އަދި ނުކިޔަމަންތެރި ކޮންމެ ޝައިޠާނެއްގެ ކިބައިން އެއުޑު ރައްކާތެރިކުރެއްވީމެވެ. މަތިވެރިވެގެންވާ ޖަމާޢާތުން ދައްކަވާ ވާހަކަފުޅަށް (އެބަހީ: މަލާއިކަތުން ދައްކަވާ ވާހަކަފުޅުތައް) އަޑުއެހުމަކަށް އެޝައިޠާނުންނަށް ކުޅަދާނަވެގެނެއް ނުވެއެވެ. އަދި ހުރިހާ ފަރާތަކުން އެޝައިޠާނުންނާ ދިމާޔަށް ގިނިހިލަ އުއްކަވާނެއެވެ. ބޭރުކޮށް ފައްސާލުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އަދި ކެނޑިގެންނުދާނެ ޢަޛާބު އެބައިމީހުންނަށް ހުއްޓެވެ. ކުއްލިގޮތެއްގައި ސިއްރުން އެހުމެއް އަހައިފިނަމަ، ޝައިޠާނަކު މެނުވީއެވެ. ފަހެ، އެޝައިޠާނާގެ ފަހަތުން ތޮރުފައިލާފަދަ ގިނިހިލައެއް ފޮނުއްވާހުއްޓެވެ.“(ސޫރަތް އައްޞާއްފާތު: 6-10).

ﷲ ގަންދީ ހުވާކޮށްބުނަމެވެ. މިބަސްތައް މީހަކަށް އަޑުއިވިއްޖެ ނަމަ، ފަހެ އެމީހެއްގެ ލޮލުން ކަރުނަތައް ފުރި އޮހޮރިގެން ނުދާންވީ އެއްވެސް ސަބަބެއް އަހަރެންގެ ވިސްނުމަކަށް ނާދެއެވެ. އުފާވެރިކަމުގެ ކަރުނަތަކެވެ. ފުދިގެންވާ އުފާވެރިކަމެއްގެ ހިތްހަމަޖެހުމެވެ. سبحان الله! ޣައިބުގައިވާ (ލޯތަކަށް ވަންހަނާވެގެންވާ) ކަމެއްގެ ވާހަކަ އެކަން ދެކިފައިވާ އެކަންތައްތަކަށް އީމާންނުވާ އެކަން ޤަބޫލު ނުކުރި އެއްޗެއްގެ ދުލުންކިޔާދެވުނު ހިނދެވެ. އަދި މިވާހަކަ އަޑުއަހާމީހާއަށް ކުރާނެ އަޘަރާއިމެދު ފިކުރު ހިންގާލުމެއްވެސް ނެތިއެވެ. ހަމައެކަނި އަހަންނެއް ނޫނެވެ. އަހަރެން ދުނިޔޭގައި ދިރި ހުރިހާ ހިނދަކު އަހަރެންގެ ފަރާތުން މިވާހަކަ އަޑު އަހާނޭ ކޮންމެ މީހެކުވެސް މެއެވެ.

އަހަރެންނާއި މިޖިންނިއާއި ދެމެދު ދެކެވުނު ވާހަކައިން، އޭނާއަކީ ސިކުންގެ ތެރެއިންވީ އެއްޗެއްކަމާއި، އޭނާ، (މިހާރުމަރުވެފައިވާ) ހިންދޫ (ފިރިހެން) ޖިންނިއަކާ ކައިވެނިކޮށް އޭތީގެ ދީނަށް ބަދަލު ވީކަން އެގުނެވެ. އަދި އޭނާ ޤަބޫލު ކުރީ ފިރިމީހާގެ ދީނަކީ އޭނާގެވެސް ދީން ކަމެވެ. އަދި އޭނާއަކީ މަރުވެފައިވާ ނުބައިމީހެއްގެ ފުރާނަކަމަށް ބުނެ އޮޅުވާލަން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. މީގެ ކުރިން އޭނާއާއި ދިމާވި އެންމެންނަށް ވެސް މިފަދައިން ބުނެ އޮޅުވާލަމުން ގެންދިޔައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަހަރެން އޭނާ ހަދަމުން ދިޔަ ދޮގުތަކަށް ރައްދުދޭން ފެށުމުން އޭނާ އަދި މަރުނުވާކަމަށް އެއްބަސް ވިއެވެ.

އޭނާ މިކަމާއި (އަހަރެން އޭނާއަށް ހުށައެޅި ކަންތައްތަކާއި) މެދު ވިސްނުމަށް ފުރުޞަތު ދިނުމަށް އޭނާ އަހަރެން ގާތުގައި އެދުނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އަހަރެން އޭނާއަށް މަރާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހާއި ބެހޭގޮތުން ހަދާން ކޮށްދިނުމުން، ޢާއްމުގޮތެއްގައި އެސޮރުމެން ބުނަމުން އަންނަ ބުނުމެއް އޭނާވެސް ބުންޏެވެ. ”އަހަރެމެން އުފެދިފައިވަނީ އަލިފާނުން ކަމުގައިވާއިރު، އަލިފާނުން އަހަރުމެންނަށް ޢަޛާބު ދެވޭނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟“; އެކިފަހަރުމަތިންވެސް އޭނާ ބުނީ އޭނާގެ ދީން ބަދަލުކުރުމަށް ބޭނުން ނުވާ ވާހަކައެވެ. އެންމެ ފަހުން އޭނާގެ އަޞްލު ޙަޤީޤަތާއި ޠަބީޢަތް ހާމަކޮށްދޭ ފަދަ ބުނުމެއް އޭނާ ބުންޏެވެ.
”ﷲ އީ ޚާލިޤުކަން އަހަރެންނަށް އެނގެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއިލާހު ކުރިމަތީގައި ސަޖިދައެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.“
لا حول ولا قوة إلا بالله ހަމަ އެދެކޮޅު ހެދުމެވެ. އެބޮޑާކަމާއި ކިބުރުވެރިކަމެވެ. އިބިލީހަށް، ﷲ އީ އޭނާގެ ޚާލިޤުކަން ޔަޤީންވާ ޙާލުގައި ވެސް ސަޖިދަ ކުރުމަށް ދެކޮޅު ނުހަދާ ހެއްޔެވެ؟
”...فَسَجَدُوا إِلا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ“
”ފަހެ، އިބިލީސް ފިޔަވައި، އެމަލާއިކަތުން ސަޖިދަ ކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެ އަކަމުން މަނާވެގަނެ، ކިބުރުވެރިވީއެވެ. އަދި ކާފިރުންގެ ތެރެއިން އެކަލޭގެވިއެވެ.“
(ސޫރަތް އަލްބަޤަރާ - 34)
ކަލޭ ތިކަންތައް ކުރަނީ ހަމަ ކަލޭމެންގެ ސާހިބާ އިބްލީސް ކަންތައް ކުރިގޮތަށޭ އޭތި ކައިރީ ބުނުމުން އޭނާ ޖަވާބުގައި ބުންޏެވެ.
”އަހަރެމެން އެންމެންނަކީ އެއް ޠަބީޢަތެއްގެ ބައެކެވެ.“ (أعوذ بالله)

މިކަންތައްތަކުން އަހަރެންނަށް ވިސްނުނީ މިސޮރުމެންނަކީ ދެނެގަތުމުގެ ބާރުދަށް ދެކޮޅުހެދުން ގިނަ ބައެއްކަމުގައެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާގެ މުޢުޖިޒާތްތައް ކުރިމަތިން ފެނުމުންވެސް އީމާންވުމަށް ދެކޮޅުހަދާ ބައެއް ކަމުގައެވެ. އަނެއްކޮޅުން ބަލާއިރު އިންސާނުންނަށް މިޖިންނިތަކަށް ފެންނަ ކަންތައްތައް ނުފެންނަ ހިނދުގައިވެސް އެބައިމީހުންނަށް ވަނީ ދެނެގަތުމުގެ ބާރުގެ ބަރަކާތްތެރިކަން ލިބިފައެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނުގެ ތެދުކަން ދެނެގަތުމަށާއި ބަލައިގަތުމަށް، ދިރިހުރި މުޢުޖިޒާތެއް ކަމުގައިވާ ޤުރުއާނާއި އެހެނިހެން ބުއްދިޔާއި ސަބަބުތަކާއި ގުޅުން ހުރި ހެކިތައް އިންސާނުންނަށް ލިބިފައިވަނީ މިސަބަބާއިހުރެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިންސާނާ ދެކޮޅުހަދާނަމަ (އެކަމެއްގެ ސަބަބުން ބޮޑާކަމާއި ދެކޮޅުހެދުމަށް މެދުވެރިކުރާ) މިދެނެގަތުމުގެ ބާރުގައިވަނީ ކޮން ފައިދާ އެއްހެއްޔެވެ.
ޝައިޠާނާގެ ޢަމަލެއްކަމުގައިވާ ދެކޮޅުހެދުމާއި ބޮޑާކަމުން، އަހަރުމެން ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެމެވެ.
އިބިލީހާއި ބެހޭގޮތުން އޭނާ އިތުރުރަށް ބުނިގޮތުގައި، އިބިލީސް އަތުގައި ފެންމަތީގައިވާ ތަޚްތެއް ވެއެވެ.
ﷲ ގެ ރަސޫލާ (صلى الله عليه وسلم) ހަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
”އިބިލީސް އޭނާގެ ތަޚްތު ފެންމަތީގައި ބޭންދިއެވެ. ދެން އޭނާ އޭނާގެ މަންދޫބުން އެކިތަންތަނަށް ފޮނުވައެވެ...“ (މުސްލިމް: 5023)
އިބިލީސް އެމީހުންގާތުގައި ތިމަން ޤިޔާމަތް ދުވަހުގައި ތާޖެއް އަޅާނޭކަމަށްވެސް ބުނެފައިވެއެވެ. އަދި ޙައްދެއްނެއް ހެޔޮ ޖަޒާއާއި ނިޢްމަތް ތަކާއިމެދު ވަޢްދުވެފައިވާކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
”ކަލޭގެ ރައްބު ކަލެއަށް ހެޔޮޖަޒާއާއި ނިޢްމަތްތަކާއި މެދު ވަޢުދުވެވޮޑިގެންފައިވެއެވެ. އަދި އަހަރެމެންގެ އިބިލީސް ވެސް އަހަރުމެންނަށް ހެޔޮޖަޒާއާއި ނިޢްމަތްތަކާއިމެދު ވަޢްދުވެފައިވެއެވެ.“
ހަމަކަށަވަރުން އޭނާގެ (އިބިލީހުގެ) ވަޢުދަކީ ދޮގުކަމުގައި މެނުވީ ނުވެއެވެ. އެއީ އެކަން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ ފަދައިންނެވެ.
”وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الأمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَمَا كَانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ إِلا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ مَا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِي مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ“
”އަދި ކަންތައްތައް ނިޔާކުރާހިނދު، ޝައިޠާނާ ބުނާނެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ﷲ، ތިޔަބައިމީހުންނަށް ވަޢުދު ކުރައްވާފައިވަނީ، ޙައްޤު ތެދު ވަޢުދެވެ. އަދި ތިމަންވެސް ތިޔަބައިމީހުންނަށް ވަޢުދުވީމެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުންނަށް ތިމަން ކުޅަ ވަޢުދާ ޚިލާފުވީމެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުންނަށް ތިމަން ގޮވައިލުން ފިޔަވައި، ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ބާރެއް ތިމަންނާއަކަށް ލިބިގެނެއް ނުވެއެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ތިމަންނާގެ ގޮވާލުމަށް އިޖާބަދިނީއެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ތިމަން ކުށްވެރިކޮށް ވާހަކަ ނުދައްކާށެވެ! އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ އަމިއްލަ ނަފްސުތައް ކުށްވެރިކޮށް ވާހަކަ ދައްކާށެވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ އެހީތެރިޔަކަށް ތިމަން ނުވަމެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުންވެސް ތިމަންގެ އެހީތެރިންނަކަށް ނުވަމުއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، މީގެކުރިން ތިޔަބައިމީހުން ތިމަން ބައިވެރިކުރި ކަންތަކަށް ތިމަން ކާފިރުވީމެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އަނިޔާވެރިންނަށް ވޭންދެނިވި ޢަޛާބު ހުއްޓެވެ.“
(ސޫރަތް އިބްރާހީމް - 22)
އަދި ހަމަޔަޤީނުންވެސް ޝައިޠާނާ، އޭނާއަށް ހެއްލެނިވެގެންވީ މީހުންނަށް ފުރަގަސްދޭނެއެވެ.
”كَمَثَلِ الشَّيْطَانِ إِذْ قَالَ لِلإنْسَانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ“
”ޝައިޠާނާގެ މިޘާލުގައެވެ. އެކަލޭގެ އިންސާނާއަށް ކާފިރުވާށޭ ބުނިހިނދެވެ. ފަހެ، އެއިންސާނާ ކާފިރު ވީހިނދު އެ ޝައިޠާނާ ބުންޏެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންވަނީ، ތިބާގެ ކިބައިން ވަރީއަވެގެންނެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، ޢާލަމްތަކުގެ ވެރި ﷲއަށް ތިމަން ބިރުގަންނަމެވެ.“
(ސޫރަތް އަލްހަޝްރު - 16)
އިބިލީހުގެ ރީތި ކަމާއި މެދު އޭނާގެ ހިތުގައި ޚާއްޞަ ޝައުޤުވެރިކަމެއް ވިއެވެ. އޭނާ ތަކުރާރުކޮށް އިބިލީހަކީ ހާދަ ރީތި އެއްޗެކޭ ބުނަމުން ދިޔައެވެ. (أعوذ بالله منه) އަދި ވަރަށް ނުބައިމީހަކު ދައްކާނެ ފަދަ ވާހަކަތައް އެނާ ދެއްކިއެވެ. އަހަރެން އެވާހަކަތައް މީގައި ނުހިމަނާނަމެވެ.

އެޖިންނި އަވަލާފައިވާ އަންހެން ކުއްޖާއަށް ސިހުރު ހަދާފައިވަނީ އޭނާގެ މައްޗަށް އޮތް ހަސަދަވެރިކަމަކާއި ގުޅިގެން އެއަންހެން ކުއްޖާގެ ގާތްތިމާގެ މީހެކެވެ. ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. އެދުވަހު އޭނާގެ މައްޗަށް އަހަރެން ފަލަޤް ސޫރަތް ކިޔަވަމުން ގޮސް އެސޫރަތުގެ ފަހު އާޔަތާއި ހަމަޔަށް ކިޔެވުމުން އަހަންނަށް އިޙްސާސް ވަމުންދިޔައީ އެއީ އަހަރެންގެ ޙަޔާތުގައި އެންމެފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެއާޔަތް ކިޔެވި ފަހަރުކަމަށެވެ. އެއާޔަތުގެ މާނަ އަހަންނަށް ފުރިހަމަޔަށް ތަޞައްވުރު ވަމުން ދިޔަކަހަލައެވެ. ”އަދި ހަސަދަ ވެރިވާ ހިނދު ހަސަދަ ވެރިޔާގެ ނުބައިކަމުންނެވެ.“

ހަސަދަވެރިކަމުން ނިކުމެދާނެ ނަތީޖާ އަހަރެންނަށް ފެންނަމުން ދިޔައެވެ. ހަސަދަ ވެރިވާ މީހާގެ ނުރައްކައުތެރިކަމާއި ބިރުވެރިކަން އަހަރެންނަށް ފެންނަމުން ދިޔައެވެ. (أعوذ بالله) އެދުވަހު އަހަރެންނަށް، ނުބައި ލޯތަކުންނާއި ހަސަދަވެރިންގެ ކިބައިން ރައްކާތެރި ވުމަށް ކުރާ ދުޢާއާއި ހެދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ މުހިއްމުކަން ވިސްނުނެވެ.
އަހަރެންނަށް މިޙާދިޘާގެ ކުރިން އެނގިފައިވާ ޖިންނީންގެ ވާހަކަތަކެއްވެސް ހިމަނާލާނަމެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ ވާހަކަތަކަކީ ބިލާލް ފިލިޕްސްގެ ފޮތްތަކުންނާއި، ޝައިޚް ޔާސިރް ޤާދީގެ އަޤީދާ ކްލާސްތަކުން އަހަރެންނަށް އެގިފައިވާ އަދި، ސީތާ އާއި ދެކެވުނު ވާހަކަތަކުން ޔަޤީންކަން އިތުރުވި ވާހަކަތަކެވެ.
އޭނާއަށް (ސީތާއަށް) އެއަންހެން ކުއްޖާ ދޫކޮށްލެވޭނީ އޭގެ ބަދަލުގައި އެހެން މީހެއްގެ މައްޗަށް ބާރުފޯރުވާގޮތަށް ކަމުގައި ބުންޏެވެ. އެއީ ކީއްވެގެންތޯ ސުވާލު ކުރުމުން އޭނާ ބުންޏެވެ.
”މީހުންނަށް ގޯނާ ކުރުމަކީ އަހަންނަށް ހިތްހަމަޖެހުމާއި މަޖާކަން ލިއްބައިދޭ ކަމެކެވެ.“ ( أعوذ بالله)
އޭނާ، އޭނާގެ މައްޗަށް ސަމާލުކަން ލިބުމަށް ބޭނުންވެއެވެ. އެނާ އެހާ ވާހަކަ ގިނަ ކުރީވެސް އެސަބަބާއި ހުރެއެވެ. ކޮންމެއަކަސް އޭނާއަކީ ވަރަށް ގިނަ ގޮތްގޮތުން (އޭނާއަށް ވީވަރަކުން) އޮޅުވާލާ މަކަރު ހެދުމަށް މަސައްކަތް ކުރި ދޮގުވެރިއެކެވެ.
އެއަންހެން ކުއްޖާ ފާޚާނައިގައި ވަނިކޮށް އޭނާ އެކުއްޖާގެ މައްޗަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ގަދަވެގެންފައިވެއެވެ. ތެދުތެދަށް ބުނާނަމަ އެވާހަކަތަކުން ގިނަވާހަކަ ތަކަކީ ވަރަށް ބިރުވެރި ވާހަކަތަކެވެ. އަހަރެން އެވާހަކަތަކެއް ނުހިމަނާނަމެވެ. އަހަރެންގެ އިޚްލާޞްތެރި ނަޞޭހަތަކީ ފާޚާނާއަށް ވަންނަ ހިނދުގައި ކިޔާ ދުޢާ ކިއުމަށް އެއްގޮތަކަށްވެސް ހަނދާން ނައްތާ ނުލުމެވެ.

މިވާހަކަތަކުގެ އިތުރުން އަހަރެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށާއި ތިޔަހުރިހާ އެންމެނަށްވާ ނަޞޭހަތެއް ހިމަނާލާނަމެވެ. ﷲ އާއި މެދު ވަރުގަދަ އީމާން ތެރިކަމެއް ބޭއްވުމާއި އެއިލާހަށް ހަމައެކަނި ތަވައްކަލް ކުރުމަކީ ޝައިޠާނާއާއި ދެކޮޅަށްވާ ވަރުގަދަ ހަތިޔާރެކެވެ. އަހަރެންނަށް އެއަންހެންކުއްޖާ ހުއްދަ ދީފިނަމަ، އޭނާއަށް އެޖިންނި ގޯނާ ކުރަން ފެށިއިރު އޭނާ އުޅެމުންއައި ގޮތާއި ފަހުން އޭނާގެ އީމާންތެރިކަން އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުން އެޖިންނި ބަލިކަށިވެފައިވާ މިންވަރާއި މެދު އަހަރެން ތިއަޚުންނާއި އުޚްތުންނަށް ކިޔައިދިނުމަށް ބޭނުމެވެ.

އެރިވެތި (ހެދުނާއި ހަވީރުގެ އަދި އެހެނިހެން) ދުޢާތަކާއި ޛިކުރުތަކަކީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް މުއުމިނުންގެ ކިއްލާއެކެވެ. ތެދުތެދަށް ބުނާމަ (ﷲ ގެ ޢިޛްނަފުޅާއިއެކެ) ހަމައެކަނި އަހަރެމެންނަށްވާ ދިފާޢުއަކީ މިއީއެވެ. އެކަމަކު އެކަންތައްތައް އެއީ އަހަރެމެންނަށް ލިބޭ ބާރަކަށްވާހުށީ ފުރިހަމަ ޔަޤީންކަމާއި ވަރުގަދަ އީމާންތެރިކަމާއެކު (އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު) އެދުޢާތައްކޮށް ޛިކުރުތައް ކުރުމުންނެވެ.

ނަމާދަށް ފަރުވާތެރިވެ ޤުރާއާން ކިޔަވާ ހަދާށެވެ. ޤުރާއާން ކިޔަވާ ހެދުމަށް ހަނދުމަނެތި ކޮށްނުލާށެވެ. ސަބަބާކައި ހުރެ ނުކިޔެވޭނަމަ ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ގޭގައި ޤުރުއާން ޖަހާފައި ބަހައްޓައިގެން އަޑު އަހާށެވެ. ގެއިން ނިކުންނަމުންނާއި ގެއަށް ވަންނަމުން ކުރަންޖެހޭ ޛިކުރުތައް ދޫކޮށް ނުލާށެވެ. (އެއީ ޝައިޠާނުންނަށް ތިބާއާއިއެކު ގެއަށް ވަނަ ނުދިނުމަށްޓަކައެވެ.) ކެއުމުގެ ކުރިން ﷲ ގެ ނަންފުޅު ގަތުމާއި، ފާޚާނާއަށް ވަނުމުގެ ކުރިން ކިޔާ ދުޢާއާއި، ޚާއްޞަކޮށް ނިދުމުގެ ކުރިން ކުރާ ޛިކުރުތައް މަތިން ހަދާން ނައްތާ ނުލާށެވެ. އިންސީންނާއި ޖިންނީންގެ ތެރެއިންވާ އެންމެހައި ޝައިޠާނުންގެ ފިތުނައާއި ނުބައިކަމުން، ﷲ ތަޢާލާ، އަހަރެމެން ސަލާމަތް ކުރައްވާށިއެވެ! އަހަރެމެންގެ އަނބިދަރިންނާއި ޢާއިލާއާއި އެންމެހާ މުސްލިމުން ރައްކާތެރި ކުރައްވާންދޭވެ!

އެންމެ ފަހު އަދި އެންމެ މުހިއްމު ވާޖިބެއްކަމުގައި ދެކެނީ އަހަރެންނަށް މިކަންތައްތައް އޮޅުންފިލުވާދީ އުގަންނާއިދީ މިކަންތައްތައް ކުރަންވީގޮތް ކިޔާދީ ހެއްދެވުމަށް އެބޭފުޅާގެ އަގުހުރި ވަގުތުތައް ހޭދަކުރެއްވިކަމަށްޓަކައި، ﷲ تعالى ޙަޟްރަތުން ޝައިޚް ޔާސިރް ޤާދީއަށް ހެޔޮޖަޒާދެއްވުމަށް އެދި ދުޢާކުރުމެވެ.
............
ދީން.އިންފޯއިން ނަގާފައި

Read more...

ކައްވަޅުން ލިބުނު އީމެއިލް

ތަރުޖަމާ އުންމު ކުލްޘޫމް/ ދީން.އިންފޯ

ޝައިޚު މުޙަންމަދު އަލްއަރީފީ ގެ އަރިހަށް ޢަރަބި ޒުވާން ފިރިހެނަކު އައިސް ކިޔާދިން ކަމަށް ޝައިޚު ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭނާ ބުންޏެވެ. ” އޭ ޝައިޚުއެވެ. ކޮމްޕިޔުޓަރުގެ ދާއިރާއިން ވަރަށް ހުނަރުވެރި މޮޅު އެކުވެރިއަކު އަހަރެންގެ ވިއެވެ.“
އޭނާ އެއްދުވަހެއްގައި އިންޓަރނެޓުން ވެބްސައިޓަކަށް ވަނެވެ. މި ވެބްސައިޓަކީ ފާހިޟްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތައް ލިބެން ހުންނަ (”ޕޮނޮގްރަފީ“ އަށް ޚާއްޞަ) ވެބްސައިޓެކެވެ.

މިވެބްސައިޓަކީ ބޭނުން މުއްދަތަކަށް ލާރިދައްކައިގެން މެމްބަރަކަށް ވެވޭ ވެބްސައިޓެކެވެ. އެއީ ފަސް އަހަރަށް ނަމަ 500 ޑޮލަރު ނުވަތަ ރިޔާލު ވަރު ދައްކައިގެންނެވެ. މިގޮތުން ފައިސާ ދެއްކުމުން އެވެބްސައިޓުން މެމްބަރުންގެ އީމެއިލަށް މިފަދަ ފާޙިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރު އެކުލެވޭ ފޯލްޑަރ އެއް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު (އާ ތަޞްވީރުތަކާ އެކު) ފޮނުވައެވެ. ޒުވާނާގެ އެކުވެރިޔާ މި ވެބްސައިޓުގެ މެމްބަރަކަށް ވިއެވެ. އަދި އޭނާއަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު ލިބޭ ފޮޓޯތައް ފޯނަށް އަޅައެވެ. އަދި އެކުވެރިންނާ ބައްދަލުވުމުން އެމީހުންނަށް އެތަޞްވީރުތައް ދައްކާ ބުނެހަދާކަމަށް ވެއެވެ. ’އޭ އެކުވެރިންނޭ، ނިކަން މިހިރަ ފައްކާ ފޮޓޯތަކެއް ބަލާބަލާށެވެ!‘ މިއެކުވެރިން އެފޮޓޯތައް ފެނި އެކަމާ ވަރަށް ގަޔާވެ ”ވާސަރީ ހާދަ ޗާލު ފޮޓޯ ތަކެކޭ، ކަލޭ މި ފޮޓޯތައް ހޯދީ ކޮންތާކުން ކިހިނެތްހޭ؟“ ބުނެ އުޅޭކަމަށް ވެއެވެ. އެފޮޓޯތަކަށް އެމީހުންވެސް ދަހިވެތިވެ އެމީހުން ވެސް އެ ފޮޓޯތައް ބޭނުން ކަމަށް ބުނެއެވެ. އެކުވެރިން މިހެން ބުނުމުން ޒުވާނާ ބުންޏެވެ. ”ނޫނެކެވެ. މިއީ ވަރަށް އަގު ބޮޑު ފޮޓޯ ތަކެވެ. މިފޮޓޯތަކުގެ އަގަކީ 500 (ޑޮލަރު ނުވަތަ ދީނާރެވެ.) އެވެ.“
އެކުވެރިން ބުންޏެވެ. ”މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އެއީ ކޮން ވެބްސައިޓެއްކަން ބުނާށެވެ. އޭރުން އަހަރުމެން ވެސް މެމްބަރުންނަށް ވާނަމެވެ. ތިޔަފަދަ ފޮޓޯތަކަކާ އަޅާ ބަލާއިރު 500 އަކީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫނެވެ.“
މިހެން ބުނުމުން ޒުވާނާ ބުންޏެވެ. ”ނޫނެކެވެ. އަހަރެން ކަލޭމެންގެ ފައިސާ ޚަރަދު ނުވެ މިކަން ވާނެ ގޮތެއް ހަދާދޭނަމެވެ. ކަލޭމެން ކޮންމެ މީހަކު އަހަރެންނަށް އީމެއިލް އެޑެރެހެއް ދޭށެވެ. އަދި އަހަންނަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އީމެއިލް ލިބުމުން ކަލޭމެންނަށް ފޯރވަޑް ކޮށްދޭނަމެވެ.“
އެކުވެރިން ބުންޏެވެ. ”ތީ ވަރަށް ފައްކާ ގޮތެކެވެ.“
އަދި ކޮންމެ މީހަކު އެމީހެއްގެ އީމެއިލްއާ އެމީހެއްގެ އަޚުންނާ އެހެނިހެން އެކުވެރިންގެ އީމެއިލްތައް ވެސް ދިނެވެ. މިގޮތުން ވަރަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އީމެއިލް އެޑްރެސްތައް ޒުވާނާ ނޯޓްކުރިއެވެ. އަދި އޭނާގެ ކޮމްޕިއުޓަރުގައި އެހުރިހާ އީމެއިލް އެޑްރެސްތައް ސޭވްކޮށް، އެނާ އަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އަންނަ މެއިލް އޮޓޮމެޓިކުން ޕޯރވަޑްވާ ގޮތައް ހެދިއެވެ. މިގޮތުން އޭނާ ފަންސާހަކަށް ނުވަތަ ފަސްދޮޅަހަކަށް ނުވަތަ ސަތޭކައެއްހާ އީމެއިލް އަށް ފޯރވަޑްވާ ގޮތަށް ހެދިއެވެ.
މީގެފަހުން މި ޒުވާނާ އޭނާގެ އެކުވެރިންނާ ބައްދަލުވެ އެކީގައި ތިބޭ ހިނދު ހީވަނީ ގުދުސް ފަތަހަ ވެގެން އުޅޭހެންނެވެ. އެމީހުން އެކަމުގެ އުފާ ފާޅުކޮށް އޭނާއަށް ތަޢުރީފުކޯށް ހަދައެވެ. ކޮންމެ ފަހަރަކުވެސް އެމީހުން ބުނެހަދައެވެ. ”އޭ ޕާރޓް އެވެ! އެއޮތީ ވާކަމެކެވެ. މިހަފްތާގެ ފޮޓޯތައް އޮބި ނޯވެއެވެ. ކަލޭ އެހެން އަހަރުމެންނަށް އީމެއިލް ލިބޭގޮތަށް ހަދަނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟“
ޒުވާނާ މިކަމާ ވަރަށް ބޮޑާވެ އުފާވެފައި އިނދެއެވެ. އޭގެ ހަމަސް ފާއިތުވުމަށް ފަހު ދިމާވި ކުއްލި މަގުމަތީ އެކްސިޑެންޓެއްގައި ޒުވާނާ މަރުވެއްޖެއެވެ. ޒުވާނާ މިދުނިޔެ ދޫކޮށްފިއެވެ.
ޒުވާނާގެ އެކުވެރިޔާ އިތުރަށް އަހަންނަށް ކިޔާދިނެވެ.
”ޝޭޚުއެވެ! އަހަރުމެން އޭނާގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދުކޮށް އޭނާ ވަޅުލީމެވެ. ދެން އަހަރެން އޭނާގެ ޖަނާޒާއިން ނިމިގެން އެނބުރި ގެއަށް ގޮސް އީމެއިލް ހުޅުވާ ބަލާލިއިރު އޭނާގެ އެޑްރެހުން ލިބިފައި އިން އާ މެއިލް އެއް އިނެވެ. އަހަރެން އެ އީމެއިލް ހުޅުވީމެވެ. އަދި ފެނުނީ އޭގައި އެމަރުވި ޒުވާނާގެ އީމެއިލް އަހަރުމެންނަށް ލިބެމުން ދިޔަ ފާހިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތަކެވެ. އަހަރެން އަހަރެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ބުނީމެވެ. ”މިވާނީ އޭނާ އަހަރެންނަށް ކުރިން ފޮނުވާފައިވާ ނަމަވެސް އަހަންނަށް ނުފެނިއިން އީމެއިލް އަކަށެވެ. އެހެން ކަމުން އަހަރެން އެކަމުން ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެމުން، އެ އީމެއިލް ފޮހެލީމެވެ.“
އިތުރަށް އެނާ ކިޔާދިނެވެ. ”ޖެހިގެން އައިހަފްތާގައި އަހަރެން އަހަރެންގެ އީމެއިލް ހުޅުވާ ބެލި އިރު އޭނާގެ ފަރާތުން ލިބައިފައިވާ އާ އީމެއިލް އެއް އަނެއްކާވެސް އިނެވެ. އޭރު އޭނާ ވާނީ އޭނާގެ ކައްވަޅުގައެވެ. އޭނާ ވަނީ އޭރު މަރުވެފައެވެ. އަހަރެން އެ އީމެއިލް ހުޅުވާލުމުން އަނެއްކާވެސް ފެނުނީ ހަމަ އެއްކަލަ ފާހިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތައް އޭގައި ވަނިކޮންނެވެ. ދެން އަހަރެން ވަރަށް ކަންބޮޑުވެފައި އެކަމާ ދޭތެރޭ ވަރަށް ވިސްނީމެވެ. އެއަށް ފަހު އަހަރެންނަށް ވިސްނުނީ އޭނާ އަހަރުމެންނަށް އޮޓޮމެޓިކުން ޕޯރވަޑް (އޮޓޯ ފޯރވަޑް) ވާގޮތަށް ހަދާފައިވާ ކަމެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެން އެވެބްސައިޓު ހޯދައިގެން އޭގެ ހިންގުންތެރިންނާ ގުޅާ އެޒުވާނާ މެމްބަރުކަމުން ވަކިކޮށްދިނުމަށް ބުނީމެވެ. އޭނާ ވަނީ މަރުވެފައިކަމަށް ވެސް އަހަރެން ބުނީމެވެ. އެހެންކަމުން އެމީހުން އަހަރެންނަށް ބުންޏެވެ. ”އޭނާގެ އެކައުންޓްގެ ޕާރސްވޯޑް ދޭށެވެ.“
އަހަރެން ބުނީމެ. ”އަހަރެންނަކަށް ނޭނގެއެވެ.“
މިހެން ބުނުމުން އެމީހުން ބުންޏެވެ. ”އެހެންކަމަށް ވަންޏާ އޭނާގެ ބާކީއޮތް ހަތަރު އަހަރާއި ބައި ވަންދެން އެކަން ހިނގަހިނގާ ހުންނާނެއެވެ.“
އެހެނީ އެނާ ވަނީ އެކަމަށް ފަސް އަހަރުދުވަހުގެ ފީ ދައްކާފައެވެ.
ޒުވާނާ އަހަންނަށް ބުންޏެވެ. ”ޝޭޚުއެވެ. އޭގެފަހުން މިހާރު ދެއަހަރު ދުވަސް ފާއިތުވެގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި ވޭތުވެދިޔަ ދުވަސްތަކުގައި ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އެއްކަލަ ފާޙިޝް ފޮޓޯތައް އެކުލެވޭ އީމެއިލްތައް މެދުކެނޑުމެއް ނެތި އަހަރެންނާ އަހަރެންގެ އެކުވެރިންނަށް ވެސް ލިބެއެވެ.“
لاحول ولاقوة الا بالله!
ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
” إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ “
”ހަމަކަށަވަރުން މަރުވެފައިވާ މީހުން އަލުން ދިރުއްވަނީ ތިމަންއިލާހެވެ. އަދި އެބައިމީހުން އިސްކޮށްފައިވާ ޢަމަލުތަކާއި ފަހަށް ދޫކޮށްފައިދިޔަ އާޘާރުތައް ތިމަންއިލާހު ލިޔުއްވަމެވެ. އަދި ކޮންމެ ކަމެއްމެ ބަޔާން ވެގެންވާ ފޮތެއްގައި ތިމަންއިލާހު ހިމަނުއްވަމެވެ.“ [ސޫރަތުލް ޔާސީން: 12]
އެހެންކަމުން ބުނަމެވެ. އޭ އަޚުންނާ އުޚްތުންނޭވެ! ނިކަން ފަހެ ވިސްނާށެވެ! އެޒުވާނާ ކުރި މިނުބައި ފާޙިޝްކަން ބޮޑު މުންކަރާތުގެ ސަބަބުން އޭނާ މަރުވުމަށް ފަހު ވެސް އެކަމުގެ އުޤޫބާތް ދެމިގެންދާނޭ ފަދައިން އެކަން ވުމަށް ﷲ ތަޢާލާ މެދުވެރި ކުރެއްވީއެވެ. އަދި އޭނާގެ އެކުވެރި އަކަށް އަދި ގާތްތިމާގެ މީހަކަށް ވެސް އޭނާ މިނުބައިކަމުން ސަލާމަތް ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަމެއް ނުލިބުނެވެ. އަދި އޭނާ ދޫކޮށްދިޔަ ޢަމަލެއް ކަމުގައި ހަތަރު އަހަރާ ބައިވަންދެން ހިނގަހިނގާ ހުންނާނޭ މިނުބައި ޢަމަލު ހުއްޓުވޭނޭ އެހެން ބާރެއް މިއަދަކު ނުވިއެވެ. އެހެން ކަމުން ދަންނާށެވެ! ތިބާގެ މަރަކީ އޭގެ އަޖަލު އެއްވެސް މީހަކަށް އެނގޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަމަށް ތިބާގެ ޢުމުރާއި ފުރިހަމަ ހެޔޮ ޞިއްޙަތުން އެއްވެސް ބަދަލެއް ނާންނާނެއެވެ. ވީހިނދު ތިބާގެ އެންމެ ފަހު ވަގުތު ދޫކޮށް ދާ ޢަމަލުތަކަކީ ހެޔޮޢަމަލުތަކެއް ކަމުގައި ވުމަށް އެދި ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރާށެވެ.
މިފަދަ ނުބައި ނިމުމަކުން ނިމުމުން، ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެމެވެ.

މަޞްދަރު: ޝައިޚު މުޙަންމަދު އަލްއަރީފީގެ ދަރުހަކުން ނަގާފައި. ދީން.އިންފޯ ސައިޓުން ނަގާފައި

Read more...

އިމްތިޙާން

ކްލިކްފޮރއިސްލާމް އިން ނަގާފައި

އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ބަނީ އިސްރާއީލު ބާގައިގެ ތިން މީހަކު އުޅުނެވެ އެކަކީ، ބޮލުގައި އިސްތަށިނެތް މީހެކެވެ. އަނެކަކީ ޖުޒާމު ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެކެވެ. ތިންވަނަ މީހާއަކީ ލޯއަނދިރި މީހެކެވެ. އަރަހުށި މާތް ރަސްކަލާނގެ އެތިން މީހުން އިމްތިޙާން ކުރައްވަން މިންވަރު ކުރެއްވި ހިނދު އެމީހުންގެ ގާތަށް މަލާއިކަތަކު ފޮނުއްވިއެވެ.

މިމަލާއިކަތާ އެންމެ ފުރަތަމަ ވަޑައިގަތީ ޖުޒާމު ބަލިޖެހިފައިވާ މީހާ ގާތަށެވެ. އޭނާއާ ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"ދުނިޔެއިން އެންމެ ބޭނުމީ ކޮންކަމެއް؟"
ޖުޒާމު ބަލީގެ މީހާ ވަރަށް ބޮޑަށް ބެނުންވެގެންހުރެ ބުންޏެވެ.
"ރީތި ކުލައެއް، ރަނގަޅު ހަމެއް - މިބަލިން އަހަރެން ސަލާމަތްވުން. މިބަލީގެ ސަބަބުން މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި އަހަރެން ވެފައިވާ ނިކަމެތިކަމުން މިންޖުވުން."
މަލާއިކަތާ އެކަލޭގެ ގައިގާ އަތްޕުޅު ފިރުންމައި ލެއްވިއެވެ. އެއާއެކު މާތް ރަސްކަލާނގެ ފަޟްލުވަންތަކަމުން އޭނާ ހަމަ މުޅީން ރަނގަޅުވެއްޖެއެވެ. މިހާރު އޭނާއަކީ، ރީތި މީހެކެވެ. އޭނާގެ ހަންވެސް އެހައިމެ ރީތިވެފައި އޮމާނެވެ. އެމަލާއިކަތާ އަނެއްކާވެސް އެއްސެވިއެވެ.
"އެންމެ ބޭނުން މުދަލަކީ ކޮބާ؟"
އޭނާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "ޖަމަލު"
މަލާއިކަތާ އޭނާއަށް ދިހަ ޖަމަލު ދެއްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ. "މާތް ރަސްކަލާނގެ ކަލެއަށް މިޖަމަލުތަކުގައި ބަރަކާތް ލައްވާނެ."
ޖުޒާމުބަލީގެ މީހާގާތުން މަލާއިކަތާ ދެންވަޑައިގަތީ އިސްތަށިވެރި ތަލަވެފައިހުރި މީހާ ގާތަށެވެ. މަލާއިކަތާ އޭނާޔަށްވެސް ހަމައެފަދައިން ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"ދުނިޔެއިން އެންމެ ބޭނުމީ ކޮންކަމެއް؟"
އޭނާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "ރަނގަޅު އިސްތަށިގަނޑެއް. އޭރުން ތަލަވުމުގެ ހުތުރު ބަލިން އަހަރެން ސަލާމަތް ވެދާނެ. އެއީ، މީހުން ކެނޑިނޭޅި އަހަންނަށް މަލާމަތްކޮށް ހަދާކަމެއް."
މަލާއިކަތާ އޭނާގެ ގައިގާ އެއްފަހަރު ފިރުމައިލެއްވިއެވެ. ތަލަވުމުގެ ބަލި ހަމައެއްފަހަރުން އެފިލައިގެން ދިޔައީއެވެ. އޭނާއަށް މާތް ﷲ ރަނގަޅު ރީތި، އިސްތަށިގަނޑެއް ދެއްވައިފިއެވެ. މަލާއިކަތާ އޭނާޔާވެސް ދެވަނަ ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"ދުނިޔެއިން އެންމެ ބޭނުމީ ކޮން މުދަލެއް؟"
އޭނާ ތެޅިގެންގައި ޖަވާބު ދިނެވެ. "ގެރިއެއް"
މަލާއިކަތާ، އޭނާޔަށް ގެރިއެއް ދެއްވިއެވެ. އަދި ދުޢާކުރެއްވިއެވެ. އަރަހުށި މާތް ރަސްކަލާނގެ މިގެރީގައި ކަލެއަށް ބަރަކާތް ލައްވާނެތެވެ.
މިތަނުން ދެން މަލާއިކަތާ ވަޑައިގަތީ ލޯއަނދިރި މީހާ ގާތަށެވެ. އޭނާޔާވެސް ހަމަ އެސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"ދުނިޔެއިން އެންމެ ބޭނުމީ ކޮންކަމެއް؟"
އަނދިރި މީހާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "އަރަހުށި މާތް ރަސްކަލާނގެ އަހަންނަށް އަހަރެންގެ ލޮލުގެ އަލިކަން ދެއްވާނެނަމަ ކިހާރަނގަޅު! އޭރުން އަހަންނަށް މީހުން ފެންނާނެ."
މަލާއިކަތާ އޭނާގެ ގައިގާ އަތްޕުޅުލެއްވިއެވެ. ހަމަ އަތްޕުޅު ލެއްވުމާއެކު، މާތް ރަސްކަލާނގެ އޭނާގެ ލޮލުގެ އަލިކަން އަނބުރާ ދެއްވައިފިއެވެ. ދެން މަލައިކަތާ، އޭނާޔާވެސް ދެވަނަ ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"ދުނިޔެއިން އެންމެ ބޭނުމީ ކޮންކަހަލަ މުދަލެއް؟"
އޭނާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "ބަކަރިއެކެވެ."
މަލާއިކަތާ އޭނާއަށް ބަކަރިޔަކާ ގިތެލަކާ ދެއްވިއެވެ.
ވަގުތު ވޭތުވަމުން ދެއެވެ. ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުން ދެއެވެ. ތިންމީހުންގެ ޖަނަވާރުތައް ވިހައި އެތަކެތި ގިނަވަމުން ދެއެވެ. މާތް ﷲ އެމީހުންގެ މުދަލުގައި ބަރަކާތް ލެއްވިއެވެ.
އެތިން މީހުންގެ އަތުގައި މިހާރު ވަރަށް ގިނަ ޖަމަލާއި ގެރިއާއި ބަކަރިތައް ވެއެވެ.
އެތައް ދުވަހަކަށްފަހު، އެއްކަލަ މަލާއިކަތާ ޖުޒާމު ބަލީގެ މީހާ ގާތަށް ވަޑައިގަތެވެ. ވަޑައިގަތީ ޖުޒާމު ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ ސިފައިގައެވެ. ވާހަކަ ފެއްޓެވީ މިގޮތަށެވެ.
"އަޅުގަނޑަކީ ނިކަމެއްޗަކީން، ދަތުރުމަތީގައި، އަޅުގަނޑުގެ ހުރިހައި އެއްޗެއް ހުސްވެއްޖެ. ދެންއޮތީ ހަމައެކަނި އެކަލާނގެ އެހީތެރިކަން، ނުވަތަ ކަލާގެ ދީލަތި އެހީތެރިކަން، ކަލާޔަށް ތިޔަ ރީތި ސޫރަޔާއި ރީތި ހަމާ އަދި ގިނަގުނަ ޖަމަލުތައް މުދަލުގެ ސިފައިގައި ދެއްވި ރަސްކަލާނގެއަށްޓަކައި މިދަތުރުގައި އަޅުގަނޑަށް ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ދެއްވާ."
އެމީހާ އަނެއްފަރާތަށް މޫނު އަނބުރާލާފައި ޖަވާބު ދިނެވެ.
"އަހަރެންނަށް ވަރަށް ގިނަ ކަންތައް ކުރަން ޖެހިފައި އެބަހުރި."
ދެން މަލާއިކަތާ ޙަޤީޤަތް ހާމަކޮށްދެއްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ.
"އަހަރެން ކަލޭ ދަންނަން. ކަލޭތީ އިހަށް ޖުޒާމު ބަލި ޖެހިފައިހުރި މީހެއް. މީހުން ކަލޭދެކެ ވަރަށް ފޫހިވޭ. ކަލެއަކީ ބޮޑު ފަޤީރެއް. އެހެން އެކަން ހުއްޓާ އަރަހުށި މާތް ރަސްކަލާނގެ ކަލެއަށް ފުރިހަމަ ސިއްޙަތެއް ދެއްވައި، މުދާވެރިކަން ދެއްވީ. މީދޮގެއްތަ؟"
އެމީހާ ބޮޑާވެލާފައި ބުންޏެވެ.
"މީ އަހަރެންގެ ޚާންދާނުގެ މުދަލެއް. މިމުދަލުގެ ވާރިޘަކީ ޚުދް އަހަރެން."
މަލާއިކަތާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"ތިޔަ ހަދަނީ ދޮގުކަމުގައި ވަނީވިއްޔާ މާތް ﷲ ކަލޭ ކުރންވެސް ހުރި ސިފަޔަށް ބަދަލުކޮށްދެއްވާނެތެވެ."
ދެން، އެމަލާއިކަތާ ވަޑައިގަތީ ބޮލުން އިސްތަށި ވެރިފައި ހުރި މީހާގެ ގާތަށެވެ. ބޮލުން އިސްތަށި ވެރިފައިހުރި މީހެއްގެ ސިފައިގައެވެ. އޭނާވެސް ކުރީމީހާ ފަދައިން މަލާއިކަތާއަށް ހަމަ އެޖަވާބު ދީފިއެވެ. މިހެން ބުނުމާއެކު މަލާއިކަތާ އޭނާޔާމެދުވެސް އެފަދައިން ވިދާޅުވިއެވެ.
"ތިޔަހަދަނީ، ދޮގުކަމުގައި ވަނީ ވިއްޔާ މާތް ﷲ ކަލޭ ކުރިންވެސް ހުރި ސިފަޔަށް ބަދަލުކޮށް ދެއްވާނެތެވެ."
ދެން މަލާއިކަތާ، އަނދިރި މީހެއްގެ ސިފައިގައި އެއްކަލަ އަނދިރި މީހާ ގާތަށް ވަޑައިގަތެވެ. ވަޑައިގެން ވިދާޅުވިއެވެ.
"އަހަންނަކީ، އަތްމަތި ދަތިވެފައިވާ ދަތުރުވެރިޔަކީން. މިދަތުރުގައި އަހަރެންގެ ހުރިހައި އެއްޗެއް އަތްމަތީން ގޮސް ހުސްވެއްޖެ. ދެން އޮތީ އެކަލާނގެ އެހީތެރިކަން. ނުވަތަ ކަލާގެ ދީލަތި އެހީތެރިކަން، އަހަރެން އެކަލާނގެއަށްޓަކައި މިދަތުރަށް އެހީއަކަށް ތިޔަތަނުން ބަކަރިއެއް ދެއްވާތޯ ނަންގަތިން. ކަލާއަށް ލޮލުގެ ފެނުން ދެއްވީ އެކަލާނގެ."
އެމީހާ ބުންޏެވެ. "ޝައްކެއްވެސްނެތް. ދެވަނަ ފަހަރަށް އަހަންނަށް ލޮލުގެ ނޫރު ދެއްވީ މާތް ﷲ. އަހަންނަކީ އިހަށް ފަޤީރެއް. އަހަރެން މުއްސަންޖަކަށް ހެއްދެވީ އެކަލާނގެ. ކަލެއަށް ހުރިހައި އެއްޗެއް މިހިރީ ހަމަ ހުރިގޮތަށް. ބޭނުން އެއްޗެއް ބޭނުން ވަރަކަށް ގެންދޭ. ބޭނުންނޫން އެއްޗެއް ބަހައްޓާ. މާތް ރަސްކަލާނގެ ގަންދީފައި ބުނަން. މާތް ރަސްކަލާނގެ ނަންފުޅުގައި ދޭން ތިޔަ އެދުނު އެއްވެސް އެއްޗެއް ދިނުމަކާ ދެކޮޅެއް ނުހަދަން."
ދެން މަލާއިކަތާ އޭނާއަށް އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރު ދެއްވިއެވެ.
"ކަލޭ ތިޔަ ހުރިހާ މުދާ އަތުގައި ބަހައްޓާ. ތިޔައިގެ ތިން މީހުން މާތް ﷲ އިމްތިޙާން ކުރެއްވީ. މާތް ﷲ ރުހިވޮޑިގަތީ ހަމައެކަނި ކަލެޔާ. އަނެއް ދެރައްޓެހިންނަށް ކޯފާވެ ވޮޑިގެންފި."

Read more...