22 December 2011

ދީންފަސާދަކުރީ ވެރިންނާއި ނުބައި ޢިލްމުވެރިންނާއި އަޅުވެރީން ނޫން ދެން ކޮންބަޔެއް ހެއްޔެވެ؟

ތަރުޖަމާ: އަލްއަޚް މުޙައްމަދު ޝާފިޢު ބިން ޢަބްދުލްޣަފޫރު
قَالَ عَبْدُ اللهِ بِنْ المُبَارَكُ وَغَيْرُهُ مِنَ السَّلَفِ : صِنْفَانِ مِنَ النَّاسِ إِذَا صَلُحَا صَلُحَ النَّاسُ ، وَإِذَا فَسَدَا فَسَدَ النَّاسُ ، قِيْلَ : مَنْ هُمْ ؟ قاَلَ : المُلُوكُ ، وَالْعُلَمَاءُ
ޢަބްދުﷲ ބިން މުބާރަކާއި ސަލަފުންގެ ތެރެއިން އެނޫންވެސް ބޭކަލުން ވިދާޅުވިއެވެ. މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ދެބާވަތެއްގެ ބަޔަކުވެއެވެ. އެދެބައިމީހުން އިޞްލާޙްވެއްޖެނަމަ މީސްތަކުން އިޞްލާޙްވެއްޖެއެވެ. އަދި އެދެބައިމީހުން ފަސާދަވެއްޖެނަމަ މީސްތަކުން ފަސާދަވެއްޖެއެވެ. ބުނެވުނެވެ. އެއީ ކޮންބައެއްތޯއެވެ؟ ވިދާޅުވިއެވެ. އެއީ ވެރީންނާއި ޢިލްމުވެރިންނެވެ.

قَالَ عَبْدُ اللهِ بِنْ المُبَارَكُ ޢަބްދުﷲ ބިން މުބާރަކު ވިދާޅުވިއެވެ.


رَأَيْتُ الذُّنُوبَ تُمِيْتُ الْقُلُوبَ ، ويُتْبِعُها الذُّلَّ إِدْمَانُها
ފާފަތަކުގެ ސަބަބުން ހިތްތައް މަރުވެގެންދާތީ ތިމަން ދުށީމެވެ.
އަދި އެފާފަތައް ކުރުންމަތީ ދެމިހުރުމުން ނިކަމެތިކަން ގެނުވައެވެ.

وَتَرْكُ الذُّنُوبِ حَيَاةُ الْقُلُوبِ، وَخَيْرٌ لِنَفْسِكَ عِصْيَانُهَا
ހިތުގެ ދިރުމަކީ ފާފަތައް ދޫކޮށްލުމެވެ.
އަދި ތިބާގެ ނަފްސަށް ހެޔޮކަންބޮޑީ ހަވާނަފްސަށް އުރެދުމެވެ.

وَهَلْ أَفْسَدَ الدِّيْنَ إِلاَّ المُلُوكُ، وَأَحْبَارُ سُوْءٍ وَرُهْبَانُهَا
ދީންފަސާދަކުރީ ވެރިންނާއި ނުބައި ޢިލްމުވެރިންނާއި އަޅުވެރީން ނޫން ދެން ކޮންބަޔެއް ހެއްޔެވެ؟

=من كتاب إعلام الموقعين عن رب العالمين لابن قيم الجوزية- فصل علماء الأمة على ضربين =

Read more...

21 December 2011

ޢިލްމާއި، ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންގެ މާތްކަން

އަލްއަޚް ބިލާލް ޢަބްދުއްސައްތާރު
الحمد لله الذي أوضح لنا سبيل الهداية، وأزاح عن بصائرنا ظلمة الغواية، والصلاة والسلام على النبي المصطفى والرسول المجتبى، المبعوث رحمة للعالمين، وقدوة للسالكين، وعلى آله وصحبه ومن تبعهم بإحسان إلى يوم الدين

ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމު އުނގެނުމަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހު ވަތަޢާލާއަށް ވެވޭ ބިރުވެތި ކަމެކެވެ. އެއީ އަޅުކަމެކެވެ. އަދި ޢިލްމު ދިރާސާ ކުރުމަކީ ތަސްބީޙައެކެވެ. ޢިލްމު ހޯދާ އެ ޢިލްމު ލިބިގަތުމައްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުމަކީ ޖިހާދެކެވެ. އެހެންމީހުނަށް އެ ޢިލްމު އުނގަންނާދިނުމަކީ ޞަދަޤާތެކެވެ. އަދި ޢިލްމަކީ އެކަނިވާ ވަގުތު މީހާގެ އެކަނި ފިލުވާދޭ އެކުވެރިޔާވެސްމެވެ. ބާއްޖަވެރިކަމާއި ކާމިޔާބަށް މަގުދައްކާދޭ ނޫރެއެއްވެސް މެއެވެ. ދަތިއުނދަގޫ ހާލަތެއްގައި ނަމަ އެހީތެރިޔާއެވެ. ނިޢުމަތުގެ ގޮވަތި ސުވަރުގެއަށް މަގުދައްކާދޭ ޢަލާމާތެއްވެސް މެއެވެ.

ޢިލްމުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ މީސްތަކުން މަތިވެރިކުރައްވައެވެ. ހެޔޮކަމަށް މަގު ދައްކާ އިމާމުންކަމުގައި ޢިލްމުވެރިން ވެގެންދެއެވެ. އަދި އެއީ މީސްތަކުން އެމީހުންގެ ކިބައިން ނަމޫނާ ލިބިގަންނަންތިބި މީހުންނެވެ. ޢިލްމުވެރިންނާއި އެކުގައިވުމަށް ﷲތަޢާލާގެ މާލާއިކަތުން ލޯބިކުރައްވައެވެ. އަދި އެ މަލާއިކަތުންގެ ފިޔަތަކުން ޢިލްމުވެރިން ވަށާލައެވެ. ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންނަށްޓަކައި ކައުނުގައިވާހާ ތަކެއްޗެއް އިސްތިޣްފާރުކުރެއެވެ. ކަނޑުގައިވާ މަސްތަކާއި އެއްގަމުގައިވާ ނަޢަމްސޫފިތަކާއި އުޑާއި އެ އުޑުގައިވާ ތަރިތަކަށް ދާންދެނެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ގެ ވަޙި ބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ” (މުޖާދަލާ 11 ) . މާނަ : ” ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން އީމާންވީ މީސްތަކުން ﷲ ތަޢާލަ މަތިވެރިކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޢިލްމު ދެއްވި މީހުން ދަރަޖަތަކަށް އުފުއްލެއްވިއެވެ. “
ދަންނާށެވެ. އަނދިރިކަމުން މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކަށް ދިރުންގެނެސްދެނީ ޢިލްމެވެ. ބަލިކަށިވެފާވާ ހިތްތަކަށް އާރޯކަން ގެނެސްދެނީވެސް ޢިލްމެވެ. ޢިލުމުގެ ސަބަބުން މީސްތަކުން މަތިވެރިވެގެންވާ ދަރަޖަތަކަށް އުފުލިގެންދެއެވެ. ޢަމަލުތަކުގެ އިމާމަކީ ޢިލްމެވެ. ޢަމަލުތައް ތަބަޢުވަނީ ޢިލްމަށެވެ. ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދީ ހިތާމަވެރިކަމުން މީހާ ދުރުކޮށްދޭ އެއްޗަކީ ޢިލްމެވެ.

އަބުއްދަރުދާއު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ހަދީސްފުޅުކުރައްވަނިކޮށް ތިމަންނާ އަޑުއެހީމެވެ. ” مَن سَلَكَ طَرِيقًا يَلتَمِسُ فِيهِ عِلمًاً سَهَّلَ الله لَهُ طَرِيقًا إِلى الجَنَّة، وإنَّ المَلائِكَةَ لَتَضَعَ أَجنِحَتِهَا لِطَالِبِ العِلمِ رِضًا بِماَ يَصنَع. وإنَّ العَالِم لَيَستَغفِرُ لَه مَنْ فِى السَمَوات ومَن فِى الأَرضِ حَتَّى الحِيتَانُ فِى المَاء، وفَضلُ العَالِم عَلَى العَابِد كَفَضلِ القَمَرِ عَلى سَائِرِ الكَوَاكِبِ. وَإِنَّ العُلَمَاءُ وَرَثَةُ الأَنبِيَاءِ. وَإِنَّ الأَنبِيَاءَ لَم يُوَرِّثُوا دِينَارًا وَلاَ دِرُهَمًا، وَإِنَّمَا وَرَّثُوا العِلمَ، فَمَن أَخَذَه أَخَذَ بِحَظٍّ وَافِر. ” މާނަ : ” ޝަރުޢީ ޢިލްމު ހޯދުމަށް ގަސްތުކޮށް މަގެއްފަހިކޮށްފިމީހާ އަށް ﷲ ތަޢާލާ ސުވަރުގެއަށް މަގު ފަސޭހަކޮށްދެއްވައެވެ. ޢިލްމު އުނގެނޭމީހާ އެ އުނގެނޭ އުނގެނުމާމެދު ރުހިގެންވާހާލު މަލާއިކަތުން ، ޢިލްމުއުނގެނޭމީހާ އަށްޓަކައި އެ މަލާއިކަތުންގެ ފިޔަގަފުޅުތައް ތިރިކޮށްލައްވައެވެ. ހަމަކަށަވަރުންވެސް ޢިލްމުވެރިޔާ އަށް އުޑުތަކާއި ބިމުގައިވާހާތަކެތި އިސްތިޣްފާރުކުރެއެވެ. ކަނޑުގައިވާ މަސްތަކަށް ދާންދެނެވެ. އަދި އަޅުވެރިޔާ ގެ މައްޗަށް ޢިލްމުވެރިޔާ ގެ މަތިވެރިކަމަކީ އުޑުގައިވާ އެހެނިހެން ތަރިތަކުގެ މައްޗަށް ހަނދު މަތިވެރިވެ އުޖާލާވެފާވާ ފަދަ މަތިވެރިކަމެކެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ނަބީ ބޭކަލުން ވާރުތަކުރެއްވި އެއްޗަކީ ދީނާރާއި ދިރުޙަމު( ރުފިޔާ ފައިސާ) ކަމުގައި ނުވެއެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެބޭކަލުން ވާރުތަކުރެއްވީ ޢިލްމެވެ. އެ ޢިލްމު ލިބިގެންފިމީހާ މަތިވެރިވެގެންވާ ނަސީބެއް ލިބިގެންފިއެވެ. “

ޢިލްމު ދިރާސާކޮށް ޢިލްމު އުނގެނި އުނގަންނާދިނުމުގާ މަޝްޣޫލުވެ އުޅުމަކީ ސުއްނަތް ނަމާދާއި ސުއްނަތް ރޯދައާއި ތަސްބީޙައަށްވުރެ މަތިވެރި ކަމެއްކަމުގައި ވެއެވެ. އެހެނީ ޢިލްމުގެ ފައިދާ ޢިލްމުވެރިޔާ އަށާއި އެހެންމީހުންނަށްވެސް ޢާއްމުވެގެންވެއެވެ. ނަމަވެސް ސުތްނަތްރޯދައާއި ސުއްނަތް ނަމާދު ތަކަކީ އެކަންކުރާމީހާއަށް އެކަނި ހާސިލްވާ ކަމެކެވެ. އަދި ޢިލްމަކީ އެހެނިހެން އަޅުކަންތައް ގޯސްކޮށްކުރެވޭނަމަ އިސްލާހުކޮށްދޭނޭ ވަސީލަތެވެ. އަޅުކަން ރަނގަޅަށް އަދާކުރުމަށްޓަކައި ޢިލްމަށް ބޭނުންވެއެވެ. ޢިލްމުވެރިޔާ ދުނިޔެދޫކުރި ކަމުގައި ވިޔަސް އޭނާ ދޫކުރިޢިލްމުން ދުނިޔޭގައިތިބި މީހުން ފައިދާލިބިގަނެއެވެ. ނަމަވެސް ސުއްނަތްނަމާދުތަކާއި ރޯދަތަކަކީ އެމީހަކު މަރުވެދިޔުމުން އެ ހިސާބުން ނިމިގެންދާ ކަންތައްތަކެވެ. ޢިލްމުވެރިޔާ ދޫކޮށްފާ ދާ ޢިލްމުގެ ސަބަބުން ޝަރީޢަތް ދިރުވާ ދީނުގެ ޝިޢާރުތައް ރައްކާތެރިކުރެވިގެން ދެއެވެ.

ޢަލީ ބުން އަބީތޯލިބު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ” ޢިލްމު މުދަލައްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑުވެގެންވެއެވެ. އެހެނީ ޢިލްމު ތިބާ ހިމާޔައްކޮށްދެއެވެ. ނަމަވެސް މުދާ ހިމާޔަތްކޮށްދޭން ޖެހެނީ ތިބާއަށެވެ. ޢިލްމަކީ ތިބާ އެ ހޭދަކޮށް މީސްތަކުންނަށް ފޯރުކޮށްދިންވަރަކުން އިތުރުވެ ތާޒާވާ އެއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް މުދާ ހޭދަކުރުމުން މަދުވެގެންދެއެވެ. ޢިލްމަކީ ހާކިމެވެ. ނަމަވެސް މުދަލަކީ އޭގެމައްޗަށް ހުކުމުކުރެވޭ އެއްޗެކެވެ.” ޢިލްމު، ޢިލްމުވެރިޔާ އޭނާ ހައްދަވާގެންގުޅުއްވާ އިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގެ މަގަށް ގެންދެއެވެ. އަދި ޢިލްމުވެރިޔާ މަރުވެގެން ދިޔުމަށްފަހުގައިވެސް އޭނާ ދޫކޮށްފައި ދިޔަ ޢިލްމެއްގެ ސަބަބުން ދަރުމަ ލިބި ލިބި ހުރެއެވެ.

ޢިލްމުވެރިޔާ މަރުވެގެން ދިޔުމުން ވެސް އޭނާޔާ ޢިލްމު ވަކިނުވެއެވެ. އެ ޢިލްމުގެ ފައިދާ އޭނާއަށް ލިބެމުންދެއެވެ. ނަމަވެސް މުދާވެރިޔާ މަރުވެގެން ދިޔުމުން އޭނާގެ މުދާ އޭނާޔާ ވަކިވެއެވެ. ޢިލްމަކީ އެއަށް ވެރީންނާއި އަދި އެނޫންމީސްތަކުންވެސް ބޭނުންޖެހިފާވާ އެއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް މުދާވެރިންގެ ބޭނުންޖެހެނީ، ފަޤީރުންނާއި މަހުރޫމުވެފައިވާމީހުން ނެވެ. އަދި ޢިލްމަކީ ތަވާޟުޢުވެރިކަމަށް މަގުދައްކާއެއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް މުދާވެރިކަމަކީ ބޮޑާވެރިމާއި ކިބުރުވެރިކަމަށް މަގުދައްކާ ކަމެކެވެ. ޢިލްމުގެ ސަބަބުން ނިކަމެތި މީހާ ޝަރަފުވެރިމީހަކަށް ބަދަލުކޮށްލައެވެ. އަދި ޝަރަފުވެރިމީހާގެ ޝަރަފުވެރިކަން އިތުރުކޮދެއެވެ.

ޢަޠާއު ބުން ރަބާޙު އަކީ މައްކާގެ އަންހެނެއްގެ އަޅެއްކަމުގައި ވިއެވެ. އެއްފަރެއްގައި ޚަލީފާ ސުލައިމާން ބުން ޢަބްދުލްމަލިކު އެކަލޭގެފާނުގެ ދެ ދަރިކަލުންނާއެކު ވަޑައިގަތެވެ. އަދި އިށީންދެ ވަޑައިގަތެވެ. އޭރު ޢަޠާއު ބުން ރަބާޙު ހުންނެވީ ނަމާދު ކުރައްވާށެވެ. ނަމާދު ކޮށް ނިންމަވާލެއްވުމަށްފަހު އެބޭފުޅުންނާއި ދިމާއަށް ޢަޠާއު ބުން ރަބާޙް އެންބުރިވަޑައިގަތެވެ. އެ ހިނދު ޚަލީފާ ސުލައިމާނު ބުން ޢަބްދުލް މަލިކު އެކަލޭގެފާނާއި ހައްޖުގެ އަޅުކަންތަކާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރައްވަމުން ގެންދެވިއެވެ. އެއަށްފަހު ސުލައިމާނު ބުން ޢަބްދުލް މަލިކު އެކަލޭގެފަނުގެ ދެ ދަރިންނާ މުޚާތަބު ކުރައްވާ ވިދާޅުވިއެވެ. ތެދުވާށެވެ. ދެން އެ ދެކުދިން ތެދުވިއެވެ. ދެން ވިދާޅުވިއެވެ. އޭ ދެ ދަރިކަލުންނޭވެ. ޢިލްމު އުނގެނުމުގާ ފަރުވާކުޑަކޮށް ވަރުބަލި ނުވާށެވެ. އެހެނީ ތިމަންނަމެން މި އަޅުމީހާގެ ކުރިމަތީގާ ނިކަމެތިވާންޖެހުނު ޖެހުން ތިމަންނާ ހަނދާނެއްނުނެތޭނެއެވެ.

ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީސްކުރެއްވި ޞައްޙަ ބަސްފުޅެއްގައި ވެއެވެ. “مَنْ غَدَا إِلَى الْمَسْجِدِ لا يُرِيدُ إِلا أَنْ يَتَعَلَّمَ خَيْرًا أَوْ يُعْلَمَهُ،كَانَ لَهُ كَأَجْرِ حَاجٍّ تَامًّا حِجَّتُهُ” މާނަ: “ދީނުގެ ޢިލްމު އުނގެނުމަށް ނުވަތަ އުނގަންނާދިނުމަށް އެދިގެން މިސްކިތައް ގޮސްއުޅޭ މީހާއަށް ލިބޭ އަޖުރަކީ ފުރިހަމަ ޙައްޖެއް އަދާކުރިމީހާގެ އަޖުރެވެ.”

وأصلي على النبي الأكرم محمد بن عبد الله – صلى الله عليه وسلم – وما كان من صواب فمن الله عز وجل وما كان من خطأ فمني ومن الشيطان
_______________________
www.dhisalafiyyah.net



Read more...

04 December 2011

ނިވާކަމެއް ނެތް ހެދުމާއި ޕާޓީތަކުގެ ބިމުގައި އިސްލާމް ކަމުގެ ނޫރު

ނިޢުމަތުﷲ އިދްރީސް، ހަވީރު ނޫސް
ރިއޯ ޑި ޖެނެއިރޯ (އޯގަސްޓް 23) - "އައްސަލާމް އަލައިކުމް،" ބްރެޒިލްގެ ރިއޯ ޑި ޖެނެއިރޯގައި ބިނާކުރި ފުރަތަމަ މިސްކިތުގައި ރޯދަ ވީއްލުމަށް ފަހު އެތެރެއަށް ވަންނަމުން އުމަރު ސަލާން ގޮވައިލި އެވެ.

އެއީ އޭނާ އަށް ދާދި ފަހުން ދަސްވި އަރަބި ބަސްތަކުގެ ތެރެއިން ބަހެކެވެ. ސަލާން ގޮވާލުމަށް ފަހު އަވަސް އަވަހަށް އުމަރު ޕޯޗްގީޒް ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ފެށި އެވެ. މިސްކިތް ތެރޭގައި ތިބީ އީސާއީ ދީނުގެ އެންމެ ބޮޑު ގައުމުގައި އުމަރު ފަދައިން ދާދި ފަހުން އިސްލާމްވި މީހުންނެވެ.

އަންހެނުން ނިވާކަން ކުޑަ ހެދުމުގައި ނިކުމެ ޕާޓީކުރުމަށް މަޝްހޫރު ބްރެޒިލްގައި މުސްލިމުންގެ އާބާދީ އަދި ކިތަންމެ ކުޑަ ނަމަވެސް އެ ގައުމުގެ އެކި ނަސްލުގެ މީހުންގެ މެދުގައި ދަނީ މުސްލިމުންގެ އަދަދު އިތުރުވަމުންނެވެ. އެކަމަކު މީގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރިން ސުރެ ބްރެޒިލް އަކީ ލީބިއާ، ފަލަސްތީން އަދި ސީރިއާ އަށް ނިސްބަތްވާ އާއިލާތަކުން ނޫނީ މުސްލިމުން ނުފެންނަ ގައުމެކެވެ.

މީގެ ހަތަރު އަހަރު ކުރިން ކްރިސްޓިއަން ފައްޅިއެއްގެ ފާދިރީއަކަށް އުޅުނު އުމަރު އޭނާ އިސްލާމްވި ސަބަބު ކިޔައިދިނެވެ.

"އަހަރެން ބޭނުންވި ހުރިހާ ކަމެއް އިސްލާމް ދީނުން ލިބިއްޖެ. އަހަރެން ބޭނުންވި ގޮތަށް ކަލާނގެ ހަޟްރަތަށް ކުއްތަން ވެވޭ،" އުމުރުން 34 އަހަރުގެ ގްރެފިކް ޑިޒައިނަރު ބުންޏެވެ.

އުމަރު އޭނާގެ އަސްލު ނަން ހާމަކުރަން އިންކާރުކުރި އެވެ. އެކަމަކު އިސްލާމް ވުމަށް ފަހު ކިޔާ ފުރިހަމަ ނަން ބުނެދިނެވެ. އެއީ އުމަރު އިސްރާފީލް ދާއޫދު ބިން އިބްރާހީމް އެވެ.

އުމަރުގެ އަނބިމީހާ ފާތިމާއާ އެކު ހުރެގެން އޭނާ އިސްލާމް ދީނުގެ ފުރިހަމަ ކަމުގެ ވާހަކަ ދެއްކި އެވެ. ފާތިމާ އިސްލާމް ވުމުގެ ކުރިން އޭނާގެ ނަމަކީ އެލަސެންދުރާ ފާރިއާ އެވެ. އަދި އިސްލާމް ވުމަށް ފަހު ފާތިމާ ވަނީ ބުރުގާ އަޅަން ވެސް ފަށައިފަ އެވެ.

"އެންމެ ފުރަތަމަ އަހަރެންގެ މަންމަ އަހަންނާ އެކު ބޭރަށް ދާން ވެސް އުޅުނީ ލަދުން. އަހަރެން ބުރުގާ އަޅަނީ މުސްލިމަކަށް ވާތީ. އެކަމަކު އަހަންނަކީ ބައި މަދު މުޖުތަމައުއަކަށް ނިސްބަތްވާ ބައެއްކަން އެނގޭ،" ފާތިމާ ބުންޏެވެ.

ފާތިމާ ބުރުގާ އަޅައިގެން އުޅުމަކީ ރިއޯ ގައި ގިނަ ބައެއްގެ ލޮލުގައި އަޅައިގަންނަ ކަމަކަށް ވާނެ އެވެ. ގޮނޑުދޮށާއި އެތަން މިތަނުގައި ބިކިނީއާ އެކު ގިނަ މީހުން އުޅުނެއް ކަމަކު ފާތިމާ ބުނީ އޭނާގެ ވިސްނުމަށް މުޖުތަމައުގައި ޖާގައެއް އެބަ އޮތް ކަމަށެވެ.

"ބްރެޒިލް އަކީ ތަފާތު އެކި ސަގާފަތްތަކުގެ މައްޗަށް އެކުލެވިގެންވާ މައްސުނި ގައުމެއް. މި މައްސުނި ކަމަކީ އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކު ބަލައިގަނެ އިހްތިރާމްކުރުމާ އެކު އުޅެން ފަސޭހަވާ ސަބަބެއް."

ބްރެޒިލްގެ ގިނަ މުސްލިމުން ގޮތަށް އުމަރާއި ފާތިމާ އަކީ ވެސް ވަރަށް ފަހުން އިސްލާމް ދީނަށް ވަން ބައެކެވެ. ސައޫދީ ސަރުކާރުގެ އެހީގައި އެ ދެ މީހުން ވެސް އަންނަ އަހަރު އަރަބި ދަސްކުރަން ސައޫދީ އަށް ފުރާ ގޮތަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފަ އެވެ.

ރިއޯގެ އުތުރުން އޮންނަ ޓިޖޫކާގައި ހުރި ކުޑަކުޑަ މިސްކިތް މަރާމާތުކޮށް ބޮޑުކުރީ މީގެ ހަތަރު އަހަރު ކުރިންނެވެ. މިސްކިތަށް އަންނަ މީހުންގެ އެހީއާ އެކު ކުރި ނިސްބަތުން ބޮޑު އެ މަރާމާތަށް ފަހު ވެސް މިސްކިތުގެ ޖާގަ އަކީ 400 އެވެ.

"މުސްލިމުންގެ އަދަދު ދަނީ ގިނަވަމުން. އަދި ގިނައީ އިސްލާމް ދީނަށް ވަންނަ ބްރެޒިލް މީހުން. މީހުން ގިނައިން މި ލިބެނީ އޮންލައިންކޮށް،" ބެނެފިޝެންޓް މުސްލިމް ސޮސައިޓީގެ ތަރުޖަމާނު ސާމީ އިޒްބެލް ބުންޏެވެ.

"ރިއޯގަ އެބަ އުޅޭ މުސްލިމުންގެ ގާތްގަނޑަކަށް 500 އާއިލާ. އޭގެ ތެރެއިން 85 ޕަސެންޓަކީ އަރަބި ގައުމަކާ ގުޅުމެއް ނެތް ސީދާ ބްރެޒިލް އާއިލާތައް،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

އެކަމަކު ސާއޮ ޕޯލޯގައި ތަފާތެވެ. އެ ސަރަހައްދުގައި އުޅޭ މުސްލިމުންގެ ގިނަ މީހުންނަކީ އަރަބި ނަސްލުތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންނެވެ.

ބްރެޒިލްގައި ބޯހިމަނާއިރު މުސްލިމުންގެ އަދަދެއް ނުބަލަ އެވެ. ބަލަނީ ކްރިސްޓިއަނުންނާއި ޔަހޫދީން އަދި ބްރެޒިލްގެ ސަގާފީ ދީންތަކެވެ. މުސްލިމުން މި ހިމަނަނީ "އެހެނިހެން" ކެޓަގަރީގަ އެވެ.

ބްރެޒިލްގައި މުސްލިމުންގެ އަދަދު އިތުރުވަމުންދާކަން އެންމެ ރަނގަޅަށް އަންގައިދެނީ ނަމާދުކުރާ ތަންތަން ގިނަވަމުން އަންނާތީ އެވެ. މިހާރު އެ ގައުމުގައި 127 މިސްކިތް ހުރި އިރު އެއީ 2000 ވަނަ އަހަރު ހުރި އަދަދަށް ވުރެ ހަތަރު ގުނަ އިތުރު އަދަދެކެވެ.

އިސްލާމް ދީނުގެ ކަންތައް ދިރާސާކުރާ ތަޖުރިބާކާރެއް ކަމަށްވާ ޕޯލޯ ޕިންޓޯ ބުނީ ބްރެޒިލްގައި އިސްލާމް ދީނަށް ޝައުގުވެރިކަން އިތުރުވެ ގިނަ ބަޔަކު ދީނަށް ވަންނަށް ފެށީ ސެޕްޓެމްބަރު އެގާރައިގެ ހަމަލާ އަށް ފަހުގައި ކަމަށެވެ. --އޭއެފްޕީ
__________________________________
ހަވީރު ނޫހުން ނަގާފައިވާ ލިޔުމެއް
ލިޔުމުގެ އަޞްލު ވިދާޅުވޭ


Read more...