30 May 2011

މިއަދު އޮތީ ޢަމަލެވެ. ޙިސާބެއް ނެތެވެ. މާދަމާ އޮތީ ޙިސާބެވެ. ޢަމަލެއް ނެތެވެ

އަލްއަޚް މުޙައްމަދު ޝާފިޢު ބިން ޢަބްދުލްޣަފޫރު
އަލް އިމާމް ޙަސަނުލްބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
يا ابن آدم أنت أيام، كلما ذهب يوم منها ذهب بعضك، ويوشك إذا ذهب بعضك أن يذهب كلك وأنت لا تعلم، فاعمل، فاليوم عمل ولا حساب، وغدا حساب ولا عمل

"އޭ އާދަމުގެ ދަރިއާއެވެ! ތިބާއަކީ ދުވަސްތަކެކެވެ. އޭގެން ފާއިތުވެގެންދާ ކޮންމެ ދުވަހަކީ ތިބާއިން މަދުވެގެންދާ ބައެކެވެ. އަދި ތިބާ އަށް ނޭނގި، ދުވަސްތައް މަދުވަމުން މަދުވަމުންގޮސް، ތިބާއާ ނިމުން ކައިރިވެދާނެއެވެ. ހެޔޮ ޢަމަލުކުރާށެވެ. އެހެނީ މިއަދު އޮތީ ޢަމަލެވެ. ޙިސާބެއް ނެތެވެ. އަދި މާދަމާ އޮތީ ޙިސާބެވެ. ޢަމަލެއް ނެތެވެ."

އަލްއިމާމް ޙަސަނުލް ބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲގެ މި ކުރު އެހެނަސް އަސަރުން ފުރިގެންވާ ބަސްފުޅަކީ އަހަރެމެން މުސްލިމުންނަށް ހާދަ މުހިއްމު ބަސްފުޅެކެވެ. ތިބާގެ ޙަޔާތުން ފާއިތުވެގެންދާ ކޮންމެ ސިކުންތަކީ ތިބާ ކުޑަކުޑަ ގޮޅިއަކާ ކައިރި ކުރުވަނިވި ސިކުންތެކެވެ. ތައްޔާރުވާންވީ އެ ދުވަހަށެވެ. އެދުވަހަށްޓަކައި ތައްޔާރުވުމުގެ ވަޤުތަކީ މިއަދެވެ. މިއަދަކީ އަހަރެންނަށް މުޅި ޙަޔާތުގައިވެސް އެންމެ މުހިއްމު ދުވަހެވެ.

Read more...

20 May 2011

ބާއްޖަވެރިކަން

އަލްއަޚް ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު
އޭ އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭ! އޭ ދިވެހި ދަރިންނޭވެ އެވެ! ތިމާމެންގެ ވެރި އިލާހު ﷲ އަށް ބިރުވެތި ވާށެވެ. ތިމާމެންގެ ކުރާ ހުރިހާ އަމަލެއް އެއިލާހު އަބަދާއި އަބަދު ބައްލަވާ ވޮޑިގެންވާކަން ހަނދުމަކުރާށެވެ

އަދި އެ އިލާހު ދެނެގަތުން ޙައްޤުގޮތުގައި ދެނެގަތުމަށް މަސަކަތް ކުރާށެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ޞައްލައްﷲ އަލައި ވަސައްލަމަ އާއި އެކަލޭގެ ފާނުގެ ސުނަތާއި ގެނެސްދެއްވި ހުރިހާ ކަމެއް ދެނެގަތުމާށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އަދި ﷲގެ ދީން އޭގެ އަސްލާއި އެއްގޮތައް ދެނެގަތުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އަދި މިހުރިހާކަމަކަށް އިޚްލާޞްތެރިކަމާއި އެކު ޢަމަލުކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އަދި އެކަންކަން އުގެނި ތިމާގެ އަހުލުންނަށާއި ގާތްތިމާގެ މީހުންނަށާއި އެހެން މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނަށްވެސް އުގަންނައިދިނުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އަދި އިސްލާމް ދީން ނުދަންނަމީށްތަކުންނަށް ދީން ފޯރުކޮށްދިނުމަށްވެސް މަސަކަތް ކުރާށެވެ. އަދި މިހުރިހާކަންކަމުގައި ދިމާވާ ދަތިތަކާއި ހުރަސްތަކާއި ފިއްތުންތަކަށް ކެތްތެރިވެ، ހިތްވަރާއިއެކު އެކަންކަމައިގެން، ފަސްއެނބުރި ބެލުމެއްނެތި ކުރިއަށްދާށެވެ. އޭރުން ތިމާމެންނަށް ﷲގެ ރަޙްމަތާއި ހެޔޮ ޖަޒާ ވާނެކަމާއި މެދަކު ޝައްކެއްނެތެވެ. އަދި އާޚިރުގައި އެމީހެއްގެ ގޮވެއްޗަކީ ބާއްޖަވެރިކަމުގެ ގޮވެއްޗެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآَخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآَخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ (الشورى 20)
މާނައީ: "އާޚިރަތުގެ ދަނޑުބިމަށް (އެބަހީ އާޚިރަތުގެ ޘަވާބަށާއި ނިޢުމަތްތަކަށް) އެދޭ މީހާ ދަންނާށެވެ. ތިމަން ﷲ އެމީހެއްގެ އާޚިރަތުގެ ދަނޑުބިން އިތުރަށް ތަރައްޤީކޮށްދެއްވާނަމެވެ. އަދި ދުނިޔޭވެ ދަނޑުބިމަށް (އެބަހީ ދުނިޔޭގެ އަރާމާއި ޒީނަތައް) އެދޭ މީހާ ދަންނާށެވެ. ތިމަންﷲ އެމީހަކަށް އެއިން ކޮންމެވެސް ވަރެއް ދެއްވާނަމެވެ. އަދި އާޚިރަތުގައި އެމީހަކަށް އެއްވެސް ނަޞީބެއް ނުވެއެވެ."

އަޅަމެންނީ ދުނިޔޭގެ ކެހިވެރި މަޅިތަކަށް ހެއްލިގެންދާބައެއްކަމުގައި ނުލައްވާށި. އަދި އަޅަމެންނީ އާޚިރަތުގެ ދަނޑުބިމަށް އެދޭ މީހުންގެ ތެރެއިން ލައްވައި، އާޚިރަތުގައި ބާއްޖަވެރިކަމާއި ނިޢުމަތްތަކުގެ ގޮވެތި ސުވަރުގޭގެ އަހުލުވެރިންކަމުގައި ލައްވައި، ނަޞީބުވެރިންގެ ތެރެއިން ލައްވާށި. އާމީން!

Read more...

17 May 2011

މާތް ﷲ އިންސާނުން ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ ގޮތާމެދު ވިސްނާށެވެ

އަލްއަޚް މުޙައްމަދު ޝާފިޢު ބިން ޢަބްދުލްޣަފޫރު
1- އަންހެނަކާ ފިރިހެނަކާ ނުލައި، މިސާލު : އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމް
2- ފިރިހެނެއްގެ ކިބައިން އަންހެނަކާ ނުލައި، މިސާލު : ޙައްވާ ޢަލައިހައްސަލާމް
3- އަންހެނެއްގެ ކިބައިން ފިރިހެނަކާ ނުލައި، މިސާލު : ޢީސާ ޢަލައިހިއްސަލާމް
4- ފިރިހެނަކާއި އަންހެނެއްގެ ކިބައިން، މިސާލު : އަހަރެން
ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމާއެވެ! ވިސްނާލަބަލާށެވެ. ތަފާތު ހަތަރުގޮތަކަށް އެއިލާހު އިންސާނުން ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވެއެވެ. މި ޚަލްޤުކުރެއްވުންތައް ވިސްނާބަޔަކަށް އެއިލާހުގެ ކިބަޔަށް ކުއްތަންވުމަށްޓަކައި ފިލާވަޅަކަށް ނުފުދޭބާއެވެ؟

Read more...

06 May 2011

ކައްވަޅުން ލިބުނު އީމެއިލް

ތަރުޖަމާ އުންމު ކުލްޘޫމް/ ދީން.އިންފޯ
ޝައިޚު މުޙަންމަދު އަލްއަރީފީ ގެ އަރިހަށް ޢަރަބި ޒުވާން ފިރިހެނަކު އައިސް ކިޔާދިން ކަމަށް ޝައިޚު ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭނާ ބުންޏެވެ. ” އޭ ޝައިޚުއެވެ. ކޮމްޕިޔުޓަރުގެ ދާއިރާއިން ވަރަށް ހުނަރުވެރި މޮޅު އެކުވެރިއަކު އަހަރެންގެ ވިއެވެ.“
އޭނާ އެއްދުވަހެއްގައި އިންޓަރނެޓުން ވެބްސައިޓަކަށް ވަނެވެ. މި ވެބްސައިޓަކީ ފާހިޟްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތައް ލިބެން ހުންނަ (”ޕޮނޮގްރަފީ“ އަށް ޚާއްޞަ) ވެބްސައިޓެކެވެ.
މިވެބްސައިޓަކީ ބޭނުން މުއްދަތަކަށް ލާރިދައްކައިގެން މެމްބަރަކަށް ވެވޭ ވެބްސައިޓެކެވެ. އެއީ ފަސް އަހަރަށް ނަމަ 500 ޑޮލަރު ނުވަތަ ރިޔާލު ވަރު ދައްކައިގެންނެވެ. މިގޮތުން ފައިސާ ދެއްކުމުން އެވެބްސައިޓުން މެމްބަރުންގެ އީމެއިލަށް މިފަދަ ފާޙިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރު އެކުލެވޭ ފޯލްޑަރ އެއް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު (އާ ތަޞްވީރުތަކާ އެކު) ފޮނުވައެވެ. ޒުވާނާގެ އެކުވެރިޔާ މި ވެބްސައިޓުގެ މެމްބަރަކަށް ވިއެވެ. އަދި އޭނާއަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު ލިބޭ ފޮޓޯތައް ފޯނަށް އަޅައެވެ. އަދި އެކުވެރިންނާ ބައްދަލުވުމުން އެމީހުންނަށް އެތަޞްވީރުތައް ދައްކާ ބުނެހަދާކަމަށް ވެއެވެ. ’އޭ އެކުވެރިންނޭ، ނިކަން މިހިރަ ފައްކާ ފޮޓޯތަކެއް ބަލާބަލާށެވެ!‘ މިއެކުވެރިން އެފޮޓޯތައް ފެނި އެކަމާ ވަރަށް ގަޔާވެ ”ވާސަރީ ހާދަ ޗާލު ފޮޓޯ ތަކެކޭ، ކަލޭ މި ފޮޓޯތައް ހޯދީ ކޮންތާކުން ކިހިނެތްހޭ؟“ ބުނެ އުޅޭކަމަށް ވެއެވެ. އެފޮޓޯތަކަށް އެމީހުންވެސް ދަހިވެތިވެ އެމީހުން ވެސް އެ ފޮޓޯތައް ބޭނުން ކަމަށް ބުނެއެވެ. އެކުވެރިން މިހެން ބުނުމުން ޒުވާނާ ބުންޏެވެ. ”ނޫނެކެވެ. މިއީ ވަރަށް އަގު ބޮޑު ފޮޓޯ ތަކެވެ. މިފޮޓޯތަކުގެ އަގަކީ 500 (ޑޮލަރު ނުވަތަ ދީނާރެވެ.) އެވެ.“
އެކުވެރިން ބުންޏެވެ. ”މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އެއީ ކޮން ވެބްސައިޓެއްކަން ބުނާށެވެ. އޭރުން އަހަރުމެން ވެސް މެމްބަރުންނަށް ވާނަމެވެ. ތިޔަފަދަ ފޮޓޯތަކަކާ އަޅާ ބަލާއިރު 500 އަކީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫނެވެ.“
މިހެން ބުނުމުން ޒުވާނާ ބުންޏެވެ. ”ނޫނެކެވެ. އަހަރެން ކަލޭމެންގެ ފައިސާ ޚަރަދު ނުވެ މިކަން ވާނެ ގޮތެއް ހަދާދޭނަމެވެ. ކަލޭމެން ކޮންމެ މީހަކު އަހަރެންނަށް އީމެއިލް އެޑެރެހެއް ދޭށެވެ. އަދި އަހަންނަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އީމެއިލް ލިބުމުން ކަލޭމެންނަށް ފޯރވަޑް ކޮށްދޭނަމެވެ.“
އެކުވެރިން ބުންޏެވެ. ”ތީ ވަރަށް ފައްކާ ގޮތެކެވެ.“
އަދި ކޮންމެ މީހަކު އެމީހެއްގެ އީމެއިލްއާ އެމީހެއްގެ އަޚުންނާ އެހެނިހެން އެކުވެރިންގެ އީމެއިލްތައް ވެސް ދިނެވެ. މިގޮތުން ވަރަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އީމެއިލް އެޑްރެސްތައް ޒުވާނާ ނޯޓްކުރިއެވެ. އަދި އޭނާގެ ކޮމްޕިއުޓަރުގައި އެހުރިހާ އީމެއިލް އެޑްރެސްތައް ސޭވްކޮށް، އެނާ އަށް ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އަންނަ މެއިލް އޮޓޮމެޓިކުން ޕޯރވަޑްވާ ގޮތައް ހެދިއެވެ. މިގޮތުން އޭނާ ފަންސާހަކަށް ނުވަތަ ފަސްދޮޅަހަކަށް ނުވަތަ ސަތޭކައެއްހާ އީމެއިލް އަށް ފޯރވަޑްވާ ގޮތަށް ހެދިއެވެ.
މީގެފަހުން މި ޒުވާނާ އޭނާގެ އެކުވެރިންނާ ބައްދަލުވެ އެކީގައި ތިބޭ ހިނދު ހީވަނީ ގުދުސް ފަތަހަ ވެގެން އުޅޭހެންނެވެ. އެމީހުން އެކަމުގެ އުފާ ފާޅުކޮށް އޭނާއަށް ތަޢުރީފުކޯށް ހަދައެވެ. ކޮންމެ ފަހަރަކުވެސް އެމީހުން ބުނެހަދައެވެ. ”އޭ ޕާރޓް އެވެ! އެއޮތީ ވާކަމެކެވެ. މިހަފްތާގެ ފޮޓޯތައް އޮބި ނޯވެއެވެ. ކަލޭ އެހެން އަހަރުމެންނަށް އީމެއިލް ލިބޭގޮތަށް ހަދަނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟“
ޒުވާނާ މިކަމާ ވަރަށް ބޮޑާވެ އުފާވެފައި އިނދެއެވެ. އޭގެ ހަމަސް ފާއިތުވުމަށް ފަހު ދިމާވި ކުއްލި މަގުމަތީ އެކްސިޑެންޓެއްގައި ޒުވާނާ މަރުވެއްޖެއެވެ. ޒުވާނާ މިދުނިޔެ ދޫކޮށްފިއެވެ.
ޒުވާނާގެ އެކުވެރިޔާ އިތުރަށް އަހަންނަށް ކިޔާދިނެވެ.
”ޝޭޚުއެވެ! އަހަރުމެން އޭނާގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދުކޮށް އޭނާ ވަޅުލީމެވެ. ދެން އަހަރެން އޭނާގެ ޖަނާޒާއިން ނިމިގެން އެނބުރި ގެއަށް ގޮސް އީމެއިލް ހުޅުވާ ބަލާލިއިރު އޭނާގެ އެޑްރެހުން ލިބިފައި އިން އާ މެއިލް އެއް އިނެވެ. އަހަރެން އެ އީމެއިލް ހުޅުވީމެވެ. އަދި ފެނުނީ އޭގައި އެމަރުވި ޒުވާނާގެ އީމެއިލް އަހަރުމެންނަށް ލިބެމުން ދިޔަ ފާހިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތަކެވެ. އަހަރެން އަހަރެންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ބުނީމެވެ. ”މިވާނީ އޭނާ އަހަރެންނަށް ކުރިން ފޮނުވާފައިވާ ނަމަވެސް އަހަންނަށް ނުފެނިއިން އީމެއިލް އަކަށެވެ. އެހެން ކަމުން އަހަރެން އެކަމުން ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެމުން، އެ އީމެއިލް ފޮހެލީމެވެ.“
އިތުރަށް އެނާ ކިޔާދިނެވެ. ”ޖެހިގެން އައިހަފްތާގައި އަހަރެން އަހަރެންގެ އީމެއިލް ހުޅުވާ ބެލި އިރު އޭނާގެ ފަރާތުން ލިބައިފައިވާ އާ އީމެއިލް އެއް އަނެއްކާވެސް އިނެވެ. އޭރު އޭނާ ވާނީ އޭނާގެ ކައްވަޅުގައެވެ. އޭނާ ވަނީ އޭރު މަރުވެފައެވެ. އަހަރެން އެ އީމެއިލް ހުޅުވާލުމުން އަނެއްކާވެސް ފެނުނީ ހަމަ އެއްކަލަ ފާހިޝްކަން ބޮޑު ތަޞްވީރުތައް އޭގައި ވަނިކޮންނެވެ. ދެން އަހަރެން ވަރަށް ކަންބޮޑުވެފައި އެކަމާ ދޭތެރޭ ވަރަށް ވިސްނީމެވެ. އެއަށް ފަހު އަހަރެންނަށް ވިސްނުނީ އޭނާ އަހަރުމެންނަށް އޮޓޮމެޓިކުން ޕޯރވަޑް (އޮޓޯ ފޯރވަޑް) ވާގޮތަށް ހަދާފައިވާ ކަމެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެން އެވެބްސައިޓު ހޯދައިގެން އޭގެ ހިންގުންތެރިންނާ ގުޅާ އެޒުވާނާ މެމްބަރުކަމުން ވަކިކޮށްދިނުމަށް ބުނީމެވެ. އޭނާ ވަނީ މަރުވެފައިކަމަށް ވެސް އަހަރެން ބުނީމެވެ. އެހެންކަމުން އެމީހުން އަހަރެންނަށް ބުންޏެވެ. ”އޭނާގެ އެކައުންޓްގެ ޕާރސްވޯޑް ދޭށެވެ.“
އަހަރެން ބުނީމެ. ”އަހަރެންނަކަށް ނޭނގެއެވެ.“
މިހެން ބުނުމުން އެމީހުން ބުންޏެވެ. ”އެހެންކަމަށް ވަންޏާ އޭނާގެ ބާކީއޮތް ހަތަރު އަހަރާއި ބައި ވަންދެން އެކަން ހިނގަހިނގާ ހުންނާނެއެވެ.“
އެހެނީ އެނާ ވަނީ އެކަމަށް ފަސް އަހަރުދުވަހުގެ ފީ ދައްކާފައެވެ.
ޒުވާނާ އަހަންނަށް ބުންޏެވެ. ”ޝޭޚުއެވެ. އޭގެފަހުން މިހާރު ދެއަހަރު ދުވަސް ފާއިތުވެގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި ވޭތުވެދިޔަ ދުވަސްތަކުގައި ކޮންމެ ހަފްތާއަކު އެއްކަލަ ފާޙިޝް ފޮޓޯތައް އެކުލެވޭ އީމެއިލްތައް މެދުކެނޑުމެއް ނެތި އަހަރެންނާ އަހަރެންގެ އެކުވެރިންނަށް ވެސް ލިބެއެވެ.“
لاحول ولاقوة الا بالله!
ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.
” إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ “
”ހަމަކަށަވަރުން މަރުވެފައިވާ މީހުން އަލުން ދިރުއްވަނީ ތިމަންއިލާހެވެ. އަދި އެބައިމީހުން އިސްކޮށްފައިވާ ޢަމަލުތަކާއި ފަހަށް ދޫކޮށްފައިދިޔަ އާޘާރުތައް ތިމަންއިލާހު ލިޔުއްވަމެވެ. އަދި ކޮންމެ ކަމެއްމެ ބަޔާން ވެގެންވާ ފޮތެއްގައި ތިމަންއިލާހު ހިމަނުއްވަމެވެ.“ [ސޫރަތުލް ޔާސީން: 12]
އެހެންކަމުން ބުނަމެވެ. އޭ އަޚުންނާ އުޚްތުންނޭވެ! ނިކަން ފަހެ ވިސްނާށެވެ! އެޒުވާނާ ކުރި މިނުބައި ފާޙިޝްކަން ބޮޑު މުންކަރާތުގެ ސަބަބުން އޭނާ މަރުވުމަށް ފަހު ވެސް އެކަމުގެ އުޤޫބާތް ދެމިގެންދާނޭ ފަދައިން އެކަން ވުމަށް ﷲ ތަޢާލާ މެދުވެރި ކުރެއްވީއެވެ. އަދި އޭނާގެ އެކުވެރި އަކަށް އަދި ގާތްތިމާގެ މީހަކަށް ވެސް އޭނާ މިނުބައިކަމުން ސަލާމަތް ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަމެއް ނުލިބުނެވެ. އަދި އޭނާ ދޫކޮށްދިޔަ ޢަމަލެއް ކަމުގައި ހަތަރު އަހަރާ ބައިވަންދެން ހިނގަހިނގާ ހުންނާނޭ މިނުބައި ޢަމަލު ހުއްޓުވޭނޭ އެހެން ބާރެއް މިއަދަކު ނުވިއެވެ. އެހެން ކަމުން ދަންނާށެވެ! ތިބާގެ މަރަކީ އޭގެ އަޖަލު އެއްވެސް މީހަކަށް އެނގޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަމަށް ތިބާގެ ޢުމުރާއި ފުރިހަމަ ހެޔޮ ޞިއްޙަތުން އެއްވެސް ބަދަލެއް ނާންނާނެއެވެ. ވީހިނދު ތިބާގެ އެންމެ ފަހު ވަގުތު ދޫކޮށް ދާ ޢަމަލުތަކަކީ ހެޔޮޢަމަލުތަކެއް ކަމުގައި ވުމަށް އެދި ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރާށެވެ.
މިފަދަ ނުބައި ނިމުމަކުން ނިމުމުން، ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެމެވެ.

މަޞްދަރު: ޝައިޚު މުޙަންމަދު އަލްއަރީފީގެ ދަރުހަކުން ނަގާފައި. ދީން.އިންފޯ ސައިޓުން ނަގާފައި


Read more...

03 May 2011

މާތްﷲ އަށް އީމާންވުން

އައްޝައިޚް ޙަސަން މޫސާ ފިކްރީ
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله . أما بعد:
ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުލްޢަޤީދާ އަކީ އެންމެ ޝަރަފުވެރި ޢިލްމެވެ. އަދި ޢިލްމުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޤަދަރު އުފުލިގެންވާ ޢިލްމެވެ. އަދި އެންމެހާ ޢިލްމުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ޢިލްމެވެ.

އަދި މިޢިލްމުގައި ހިމެނިފައިވާ ބާބުތަކުގެ ތެރެއިންވެސް އެންމެ ޝަރަފުވެރި އެންމެ މަތިވެރި އަދި އެންމެ މުހިންމު ބާބަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގެ ވާހަކަތައް އެކުލެވިގެންވާ ބާބެވެ.

އެހެނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމަކީ އުޞޫލުތަކުގެ އަޞްލެވެ. އަދި އެއީ އީމާންކަމުގެ ހަ ރުކުނުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފުރަތަމަ ރުކުނެވެ.
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. لَيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ ( البقرة 177) މާނައީ: " ހެޔޮކަމަކީ (ހަމައެކަނި) އިރުމަތި ފަރާތަށް ނުވަތަ ހުޅަނގު ފަރާތަށް ތިޔަބައިމީހުންގެ މޫނުތައް ކުރިމަތި ކުރުމެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު، ހެޔޮކަންކުރާ މީހާއީ، ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށާއި އާޚިރަތް ދުވަހަށާއި މަލާއިކަތުންނަށާއި ފޮތަށާއި ނަބިއްޔުންނަށް އީމާވި މީހާއެވެ."

އަދި އީމާންކަމަކީ ކޮބައިތޯ ޖިބްރީލް ޢަލައިހިއްސަލާމް ސުވާލު ކުރެއްވުމުން މާތް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. " الإِيمْاَنُ أَنْ تُؤْمِنُ باِللهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسِلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَتُؤْمِنُ باِلْقَدْرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ " "އެއީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމާއި، އެކަލާނގެ މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުމާއި އެކަލާނގެ ބާވައިލެއްވެވި ފޮތްތަކަށް އީމާންވުމާއި، އެކަލާނގެ ފޮނުއްވެވި ރަސޫލުންނަށް އީމާންވުމާއި، އާޚިރަތްދުވަހަށް އީމާންވުމާއި، ހެޔޮ މިންވަރާއި ނުބައިމިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ."

ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމަކީ ހުރިހާ ކާމިޔާބީއެއްގެ އަޞްލު އަސާސެވެ. އެހެނީ ފޮތްތައް ބާވައިލެއްވި، ރަސޫލުން ފޮނުއްވުނީ އެކަމަށްޓަކައެވެ. އެބޭކަލުން ފޮނުއްވުނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވެ އެއީމާންކަން ނަފްސުތަކުގައި ހަރުލެއްވުމުގެ ވަޒީފާއާއިގެންނެވެ.

މިލިޔުމުގައި އަލިއަޅުވާލައިފައިވާނީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގައި އެކުލެވޭ ބައެއް މުހިންމު ކަންތައްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އޭތެރެއިން ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އިމާންވުމުގެ މާނައާއި، އެކަމުގައި އެކުލެވޭ ބައިތަކާއި، އެއްކައުވަންތަކަމުގެ މައްޗަށް ހުރި ދަލީލުތަކާއި، އެކަލާނގެ އަށް އީމާންވުމުގެ ފައިދާތަކެވެ. ޙަޤީޤަތުގައި ޝިރުކުގެ ބައިތަކާއި، ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އިމާންވުމުގެ އިދިކޮޅު ސިފަތަކާއި، ތައުޙީދު ނަފީކުރާ ކަންތައްތައް ވެސް ގުޅިފައިވަނީ މި މައުޟޫޢު އާއެވެ. ނަމަވެސް ވަގުތުގެ ދަތިކަމުން އެވާހަކަތަކުގެ ތަފްޞީލަށް ދިޔުމަށް މިދަނޑިވަޅުގައި ޢުޛުރުވެރިވަމެވެ.

މާތްﷲ އަށް އީމާންވުމުގެ މާނައަކީ ކޮބައިތޯއެވެ ؟
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގެ މާނައާމެދު ތަފާތު ޢިބާރާތްތަކާއި ތަޢްރީފުތައް ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާފައި އެބަހުއްޓެވެ. އެ ހުރިހާ ތަޢްރީފެއްގެވެސް ލަފުޒުތައް ތަފާތުވިއެއްކަމަކު އެ ޢިބާރާތްތަކުގެ މާނައަކީ އެކައްޗެކެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމަކީ އެއީ:

1) هُوَ إِفْرَادُ اللهِ بِمَا يَسْتَحِقُّ - ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ޙައްޤުވެގެންވާ ގޮތުގައި އެކަލާނގެ އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ.
2) إِفْرَادُ اللهِ بِحُقُوْقِهِ - ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ޙައްޤުތަކުގައި އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ.
3) ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ވޮޑިގެންވާކަން ތިމާގެ ހިތުގެ އަޑިން އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތި ޤަބޫލު ކުރުމާއި، އެކަލާނގެއީ الأول ކަމާއި، އެކަލާނގެއަށް ވުރެ އިސްވެވޮޑިގެންވާ އެއްވެސް ފަރާތެއް ނުވާކަމާއި، އެކަލާނގެއީ الآخر ކަމާއި، އެކަލާނގެއަށްވުރެ ފަސްވެވޮޑިގެންވާ އެއްވެސް ފަރާތެއް ނުވާކަމާ، އެކަލާނގެއީ الظاهر އެކަލާނގެއަށްވުރެ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ އެއްވެސް އެއްޗެއްނުވާކަމާއި، އެކަލާނގެއީ الحيٌّ القيوم ދިރި ދެމިވޮޑިގެންވާ އިލާހުކަމާއި، އެކަލާނގެއަށް އެއްވެސް އެއްޗެއް ބޭނުން ވެވޮޑިގެން ނުވާ الأحد الصمد ކަމާއި، އެންމެހައި މަޚުލޫޤުންނެއް އެކަލާނގެ ޙަޟުރަތައް ބޭނުންޖެހިފައިވާ ކަމެވެ. لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ - وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ (الإخلاص:3-4) މާނައީ: "އެކަލާނގެއަކަށް އެއްވެސް އެއްޗެއް އުފަންވެގެންނެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އެކަލާނގެ އުފަންވެވޮޑިގެންނެއްވެސް ނުމެވޭމެއެވެ."

އެކަލާނގެއީ އެކަލާނގެ ރުބޫބިއްޔަތާއި އެކަލާނގެ އުލޫހިއްޔަތާއި އަސްމާއުވައްސިފާތުގައި މި ހުރިހާކަމެއްގައި އެއްކައުވަންތަ އިލާހުކަން ހިތުގެ އަޑިން ތެދުކޮށް ޤަބޫލު ކުރާކުރުމެވެ.
4) ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއީ ހުރިހާ ތަކެއްޗެއްގެ ވެރި ރަސްކަލާނގެކަމާއި، އެކަލާނގެއީ އެންމެހައި ތަކެއްޗެއް ޚަލްޤު ކުރެއްވުމުގައި އެއްވެސް ފަރާތެއް ބައިވެރިވުމެއްނުވާ އެއްކައުވަންތަ އިލާހުކަމާއި، އެންމެހައި ކާއިނާތުގެ ހުރިހާ ކަމެއް ރާއްވަވައި ހިންގަވަނީ ހަމައެކަނި އެކަލާނގެ ކަމާއި، އެކަލާނގެ ފިޔަވައި އެހެންއެއްވެސް ފަރާތަކަށް އަޅުކަން ޙައްޤުވެގެން ނުވާކަމާއި، އެކަލާނގެ ފިޔަވައި އަޅުކަންކުރެވޭ އެންމެހައި ފަރާތްތައް ބާޠިލުކަމާއި، އެފަރާތްތަކަށް ކުރެވޭ އަޅުކަންވެސް ބާޠިލުވެގެންވާކަން ހިތުގައި އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތި ޤަބޫލުކުރާ ޤަބޫލުކުރުމެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ (الحج: 62) މާނައީ: "އެހެނީ ހަމަކަށަވަރުން ﷲ އީ، ހައްޤުވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ. އަދި ހަމަށަވަރުން އެކަލާނގެ ފިޔަވައި އެއުރެން އަޅުކަންކުރާ އެންމެހައި ތަކެއްޗަކީ އެއީ ބާޠިލު ތަކެއްޗެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ﷲ އީ އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ އެންމެ ޢަޡަމަތްތެރިވެގެންވާ އިލާހެވެ."

އަދި އެކަލާނގެއީ އެންމެހައި މަތިވެރިވެގެންވާ އަދި ފުރިހަމަ ސިފަފުޅުތަކުން ސިފަލިބިވޮޑިގެންވާ ހުރިހައި ޢައިބަކުން ހުސްޠާހިރުވެ ވޮޑިގެންވާ އިލާހުކަން ޤަބޫލުކުރުމެވެ.
އިސްވެދިޔަ ކަންތައްތަކާމެދު ވިސްނައިލުމުން، ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގައި ހަތަރު ބައެއް އެކުލެވިގެންވާކަން ހާމަވެއްޖެއެވެ. އެއީ:

1) الإيمان بوجود الله - ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ވޮޑިގެންވުމަށް އީމާންވުމާއި،
2) الإيمان بربوبيته - އެކަލާނގެ ރުބޫބިއްޔަތައް އީމާންވުމާއި،
3) الإيمان بألوهيته - އެކަލާނގެ އުލޫހިއްޔަތައް އީމާންވުމާއި،
4) الإيمان بأسمائه وصفاته - ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އެންމެހައި އިސްމުފުޅުތަކަކީ ރިވެތިވެގެންވާ އަދި މަތިވެރިވެގެންވާ ފުރިހަމަ އިސްމުފުޅުތަކެއް ކަމާއި، އެކަލާނގެ އެންމެހައި ޞިފަފުޅުތަކަކީ ރިވެތިވެގެންވާ އަދި ފުރިހަމަ ވެގެންވާ ޞިފަފުޅުތަކެއްކަމަށް އީމާންވުން

ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އެއްކައުވަންތަކަމުގެ ދަލީލުތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. އެކަލަނާގެ އަމިއްލަ ޒާތުފުޅުގެ މައްޗަށް ހެކިވެވޮޑިގެން އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَاً بِالْقِسْطِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (آل عمران: 18) މާނައީ: "ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އެކަލާނގެ މެނުވީ އަޅުކަންކުރުން ޙައްޤުވެގެންވާ އެހެން އިލާހަކު ނުވާކަމަށް ހެކިވެވޮޑިގެންފިއެވެ. އަދި މަލާއިކަތުންނާއި، ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންވެސް، އެކަމަށް ހެކިވެވަޑައިގެންފިއެވެ. (އެކަލާނގެ ހެއްދެވި ތަކެތި ތަދުބީރު ކުރެއްވުމުގައި) ޢަދުލުވެރިކަމާއިގެން އެކަލާނގެ ޤާއިމުވެވޮޑިގެންވެއެވެ. އެކަލާނގެ މެނުވީ ޙައްޤު ގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކުނުވެއެވެ. (އެކަލާނގެއީ) ޢަޒީޒުވަންތަ ޙަކީމުވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ."

Read more...