03 August 2010

ތައުޙީދަކީ

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު އިބްރާހިމް، ޅ.ނައިފަރު
ތަޢުޙީދަކީ އަޅުކަންތަކުގައި ޒާތީ ގޮތުންނާއި ސިފާތީގޮތުންނާއި ފިޢުލީގޮތުން ﷲ تعالى އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ. ތައުޙީދު ބެހިގެންވަނީ ތިންބަޔަކަށެވެ. تَوحِيْدُ الأُلُوهِيَّة، تَوحِيْدُ الرُّبُوبِيَّة، تَوحِيْدُ الأَسْمَاءِ وَالصِّفَاتِ:

تَوحِيْدُ الأُلُوهِيَّة އަކީ: އެންމެހައި އަޅުކަމެއްގައި اﷲ تعالى އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. އެބަހީ ހުރިހާ އަޅުކަމެއް اﷲ تعالى އަށް ޚާލިޞްކުރުމެވެ. އެއްވެސް އަޅުކަމެއްގައި އެކަލާނގެއާ އެހެންފަރާތެއް ޝަރީކު ނުކުރުމެވެ. ދެންފަހެ، އަޅުކަން ދަންނައެވެ. އަޅުކަމަކީ اﷲ تعالى އެކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރުކުރައްވައިފައިވާ ކޮންމެ ކަމަކާއި އެކަމެއްކުރުމުގެ މައްޗަށް ތަޢުރީފުކުރައްވައިފައިވާ ކޮންމެ ކަމެކެވެ. މިސާލަކަށް ނަމާދުކުރުމާއި، ޒަކާތްދިނުމާއި، ރޯދަހިފުމާއި، ޙައްޖުވުމާއި، ޤުރުބާންކުރުމާއި، ހެޔޮކަންތަކަށް އަމުރުކުރުމާއި، ނުބައިކަންތައް މަނާކުރުންފަދަ ކަންތައްތަކެވެ. އަދި اﷲ تعالى އެކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރުނުކުރައްވާ އެކަމަކު އެކަމެއް ކުރުމުގެ މައްޗަށް ތަޢުރީފު ކުރައްވައިފައިވާ ކަމަކީ މިސާލަކަށް ނަދުރުފުއްދުމެވެ.
تَوحِيْدُ الرُّبُوبِيَّة އަކީ: اﷲ تعالى ކުރައްވާ އެންމެހައި ކަމެއްގައި އެކަލާނގެ އެއްކައުވަންތަކުރުމެވެ. އެއިން އެއްވެސް ކަމެއްގައި އެކަލާނގެއާ އެއްވެސް ފަރާތެއް ޝަރީކު ނުކުރުމެވެ. މިސާލަކަށް، ޚަލްޤުކުރެއްވުމާއި، ރިޒުޤުދެއްވުމާއި، މަރުގެންނެވުމާއިި، ދިރުއްވުން ފަދަކަންތައްތަކެވެ.
تَوحِيْدُ الأَسْمَاءِ وَالصِّفَاتِ އަކީ: ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުން ސާބިތުވާ اﷲ تعالى ގެ އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތައް އެއްވެސް تَأْوِيْلُ ކުރުމަކާއި ވައްތަރު ބަޔާންކުރުމަކާއި ނުލައި އެކަލާނގެ ޒާތުފުޅަށް ސާބިތުކުރުމެވެ. އެހެނީ އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވާފައިވަނ "لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ" (الشورى: 11) "އެކަލާނގެއާ އެއްފަދަ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުވެއެވެ." އެކަލާނގެ ބައެއް އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކުގެ إِثْبَاتُ ފޮތުގެ متن ގައި ބަޔާންވާހުއްޓެވެ. اﷲ تعالى ގެ އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކުގައި ޝަރީކު ކުރެވޭ ގޮތްތަކަކީ: اﷲ تعالى ގެ އިސްމުފުޅެއް އެހެން ފަރާތަކަށް ނިސްބަތްކުރުމެވެ. ނުވަތަ އެކަލާނގެ ސިފަފުޅަކުން އެހެން ފަރާތެއް ސިފަކުރުމެވެ. ނުވަތަ އެކަލާނގެ އިސްމުފުޅުތަކަށާއި ސިފަފުޅުތަކަށް އިންކާރުކުރުމެވެ. ނުވަތަ ބައެއް އިސްމުފުޅުތަކާއި ބައެއް ސިފަފުޅުތައް ޤަބޫލުކޮށް އަދި ބައެއް އިސްމުފުޅުތަކަށާއި، ބައެއް ސިފަފުޅުތަކަށް އިންކާރުކުރުމެވެ. ނުވަތަ އެކަލާނގެ އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތައް ތައުވީލު ކުރުމެވެ.
تَوحِيْدُ الرُّبُوبِيَّة، މައްކާގެ މުޝްރިކުންވެސް ޤަބޫލުކުރެތެވެ. އެބައިމީހުންގެ މެދުގައި އެންމެ ބޮޑަށް އަރައިރުންވުން ހިނގީ تَوحِيْدُ الأُلُوهِيَّة ގައެވެ. لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ ގެ މަފްހޫމާއި އެކަލިމަވާޖިބުކުރާ ކަންތައްތަކުގައެވެ. لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ ހަމައެކަނި ދުލުން ކިޔައިލުމަކުންވެސް ނޫނެވެ. އެހެނީ ހަމަކަށަވަރުން މިކަލިމަ ކިޔައިފި މީހާ، ޢަމަލުން އޭގެ ވާޖިބު އަދާކުރަން ޖެހޭނެކަން އެބައިމީހުންނަށް ވެސް އެގެއެވެ. އެބައިމީހުން މިކަލިމަކިޔުމަށް އިންކާރުކުރީވެސް އެހެންވެގެންނެވެ.

Blog Widget by LinkWithin

No comments:

Post a Comment