ރޯދަހިފުން ސުންނަތްވެގެންވާ ދުވަސްތައް

އަލްއަޚް މުޙައްމަދު ޝާފިޢު ބިން ޢަބްދިލްޣަފޫރު

1- ދާއޫދުގެފާނުގެ ރޯދަ - ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. أَحَبُّ الصِّيَامِ إِلَى اللهِ صِيَامُ ‏ ‏دَاوُدَ ‏‏ كَانَ يَصُومُ يَوْمًا وَيُفْطِرُ يَوْمًا -رواه البخاري މާނައަކީ: " ﷲ އެންމެ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ ރޯދައަކީ، ދާއޫދުގެފާނު ހިއްޕެވި ރޯދައެވެ. އެކަލޭގެފާނު ދެ ދުވަހުން އެއް ދުވަހު ރޯދަ ހިއްޕެވިއެވެ."

2- ހޯމަ އަދި ބުރާސްފަތި ދުވަހުގެ ރޯދަ - ހޯމަ ދުވަހާއި ބުރާސްފަތި ދުވަހު ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ރޯދަ ހިއްޕަވާތީ އެކަމާ ސުވާލު ދެންނެވުމުން ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. تُعْرَضُ الْأَعْمَالُ يَوْمَ ‏ ‏الِاثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ فَأُحِبُّ أَنْ يُعْرَضَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ - رواه النسائي والترمذي وابن ماجه وصححه الألباني- މާނައަކީ: "ޢަމަލުތައް މާތް ﷲ ގެ ޙަޟްރަތަށް ހުށައެޅޭ ދުވަހަކީ ހޯމަ އަދި ބުރާސްފަތި ދުވަހެވެ. ފަހެ ރޯދައަށް ހުންނަވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ޢަމަލުފުޅުތައް ހުށަހެޅެން ތިމަންކަލޭފާނު ލޯބިކުރައްވަމެވެ."

3- ބީޟުގެ ދުވަސްތަކުގެ ރޯދަ: މިއީ ކޮންމެ ހަނދު މަހެއްގެ ތޭރަ ސާދަ އަދި ފަނަރަވަނަ ދުވަހުގެ ރޯދައެވެ. ދަލީލަކީ އަބޫހުރައިރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ މި ބަސްފުޅެވެ. أَوْصَانِي خَلِيلِي بِثَلَاثٍ لاَ أَدَعُهُنَّ حَتَّى أَمُوتَ صَوْمِ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ وَصَلاةِ الضُّحَى وَنَوْمٍ عَلَى وِتْرٍ - رواه البخاري ومسلم- މާނައަކީ: "އަހަރެންގެ މިތުރު ރަސޫލު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ، އަހަރެންނަށް ތިން ކަމަކަށް ވަޞިއްޔަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަހަރެން މަރުވަންދެންވެސް އެ ކަންތައްތައް ދުލެއް ނުކުރާނަމެވެ. އެއީ ކޮންމެ މަހެއްގައިވެސް ތިން ދުވަހު ރޯދަ ހިފުން އަދި ޟުޙާ ނަމާދު ކުރުން އަދި ވިތުރި ކޮށްގެން ނިދުމެވެ."

4- ޢާޝޫރާ ދުވަހުގެ ރޯދަ- ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެވެ. صِيَامُ يَومِ عاَشُورَاءَ ، إِنِّيْ أَحْتَسِبُ عَىَر اللهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ التِّيْ قَبْلَهُ- رواه مسلم - "ޢާޝޫރާ ދުވަހުގެ ރޯދައަކީ، ފާއިތުވެދިޔަ އަހަރުގެ ފާފަތަކުގެ ކައްފާރާއެއް ކަމުގައި ލެއްވުމަށް ތިމަންކަލޭފާނު އުންމީދު ކުރައްވަމެވެ."

5- ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދަ - ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. صِيَامُ يَوْمِ عَرَفَةَ، أَحْتَسِبُ عَلَى اللهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ التِّيْ قَبْلَهُ، وَالسَّنَةَ التِّيْ بَعْدَهُ- رواه مسلم މާނައީ: "ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައަކީ ފާއިތުވެދިޔަ އަހަރާއި އަންނަންއޮތް އަހަރުގެ ފާފަތައް ފުއްސަވާނޭ ރޯދައެއް ކަމުގައި ﷲގެ ޙަޟްރަތުން ތިމަންކަލޭގެފާނު އުންމީދު ކުރައްވަމެވެ."

6- ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދަ- ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ كَانَ كَصِيَامِ الدَّهْرِ -رواه مسلم މާނައަކީ "ރަމަޟާންމަހު ރޯދަ ހިފުމަށްފަހު އެއާއި ގުޅުވައިގެން ޝައްވާލުމަހު ހަރޯދަ ހިފިމީހަކީ މުޅި އަހަރު ދުވަހު ރޯދަ ހިފި މީހެއް ފަދަ އެވެ".

7- މުޙައްރަމް މަހުގެ ރޯދަ- ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ أَفْضَلُ الصِّيَامِ بَعْدَ رَمَضَانَ شَهْرُ اللهِ الْمُحَرَّمِ-رواه مسلم- މާނައީ: "ރަމަޟާން މަސް ފިޔަވައި، ރޯދަހިފުން އެންމެ މާތްވެގެންވަނީ ﷲ ޙުރުމަތްތެރިކުރައްވާފައިވާ މުޙައްރަމް މަހުގައެވެ."

8- ޝަޢުބާން މަހުގެ ރޯދަ - ޝަޢްބާން މަހު ރޯދަ ހިފުމާއި ބެހޭ ގޮތުން ޢާއިޝަތުގެފާނު ރިވާ ކުރެއްވި ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. عَنْ ‏ ‏عَائِشَةَ ‏ ‏رَضِيَ اللهُ عَنْهَا ‏ ‏قَالَتْ ‏ كَانَ رَسُولُ اللهِ ‏صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ‏ ‏يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ لَا يُفْطِرُ وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ لَا يَصُومُ فَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ ‏صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ‏ ‏اسْتَكْمَلَ صِيَامَ شَهْرٍ إِلَّا رَمَضَانَ وَمَا رَأَيْتُهُ أَكْثَرَ صِيَامًا مِنْهُ فِي شَعْبَانَ - رواه البخاري- މާނައަކީ: ''ޢާއިޝަތުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ''އެއްގޮތަކަށް ވެސް ރޯދަ ނު ކަނޑުއްވައޭ މީހަކު ބުނާ ދަރަޖައަށް، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ރޯދަ ހިއްޕަވައެވެ. އަދި ރޯދަ ނު ހިއްޕަވައޭ މީހަކު ބުނާ ދަރަޖައަށް، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ރޯދަ ނު ހިއްޕަވާ ދޫކޮށްލައްވައެވެ. އަދި ރަމަޟާން މަސް ފިޔަވާ އެހެން މަހެއް އެއްކޮށް، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ރޯދަ ހިއްޕެވި ތަން، ތިމަން ކަމަނާ ނުދެކެމެވެ. އަދި ޝަޢްބާން މަހުގައި ރޯދަ ހިއްޕަވާހާ ގިނައިން އެހެން މަހެއްގައި ރޯދަ ހިއްޕަވަނިކޮށްވެސް ނުދެކެމެވެ."

9- ޝަހުވަތްތެރިކަން ދަށްކުރުމަށް ހިފާރޯދަ - ކައިވެނި ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންނުވާ މީހާއަށް- ދަލީލަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ބަސްފުޅު يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ مَنْ اسْتَطَاعَ مِنكُم الْبَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ ، فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ ، وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ ، وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ - رواه البخاري ومسلم މާނައަކީ: ''އޭ އެންމެހައި ޒުވާނުންނޭވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން ކައިވެނި ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ މީހަކު، ފަހެ ކައިވެނި ކުރާށެވެ. ފަހެ އެއީ ލޯ ތިރި ކުރުމަށް އެހީވެދޭ، ފަރުޖު ރައްކާތެރިކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. އަދި ކުޅަދާނަވެގެން ނުވާ މީހަކަށް އޮތީ ރޯދަ ހިފުމެވެ. ފަހެ އެ ކަމުން ޝަހުވަތްތެރިކަން ކުޑަވެއެވެ.''

****************
ޙުލާޞާ
ރޯދަހިފުން ސުންނަތް ދުވަސްތައް
1- ދާއޫދުގެފާނު ހިއްޕެވި ރޯދަ،
2- ހޯމަ އަދި ބުރާސްފަތި ދުވަހުގެ ރޯދަ،
3- ކޮންމެ ހަނދުމަހެއްގެ 13 އަދި 14 އަދި 15 އިގެ ރޯދަ،
4- ޢާޝޫރާ ދުވަހުގެ ރޯދަ،
5- ޢަރަފާތްދުވަހުގެ ރޯދަ،
6- ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދަ،
7- މުޙައްރަމް މަހުގެ ރޯދަ،
8- ޝަޢްބާން މަހުގެ ރޯދަ،
9- ކައިވެނި ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންނުވާ މީހާ ހިފާ ރޯދަ